15 Ekim 2023 Pazar

Yavuzer Çetinkaya: Varlığıyla insana, sanata ve hayata güzellik kattı - Mesut Kara / Evrensel

 

                                                           Yavuzer Çetinkaya (solda), Kemal Sunal (sağda) - Deli Deli Küpeli filmi, 1986

Yazının başlığında söylediğimiz gibi varlığıyla insana, sanata ve hayata güzellik katan Yavuzer Çetinkaya ardında bizlere iyilikler, güzellikler bırakarak ayrıldı aramızdan. Kısacık hayatına o kadar çok şey sığdırmıştı ki sanatıyla, insanlığıyla unutulması olanaksızdı ve o da hep güzel anımsanan, güzel anılan insanlardan biri olarak iz bıraktı hayatımızda.

“Ne kadar yaşadığın değil, nasıl yaşadığın önemli” denir, buna “Ardında neler bıraktığın da” sözcüklerini ekleyebiliriz. Yavuzer Çetinkaya da yakın dostu Yaman Okay gibi, Yılmaz Güney, Erkan Yücel, Tarık Akan gibi, Cahide Sonku, Sezer Sezin, Muhterem Nur, Belgin Doruk gibi ve ölümsüzleşen birçok sanatçımız gibi yaptıkları ve bizlere bıraktıklarıyla öldükten sonra yaşayanlara karıştı ve ölümsüzleşti.

Yavuzer Çetinkaya’nın yaşam öyküsü 7 Mart 1948 yılında İzmir’de başlar. Henüz 5 yaşındayken ailesi İstanbul’a taşınır. Çok küçük yaşta okumaya merak saran Yavuzer Çetinkaya yedi yaşında ilk öyküsünü yazar. Liseyi Robert Kolejinde tamamladıktan sonra, İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bbölümünden mezun olur. Yüksek lisansını Ege Üniversitesinde Güzel Sanatlar dalında yapar. 1972-73 yılları arasında Darüşşafaka Lisesinde psikoloji öğretmeni olarak çalışır.

Yavuzer Çetinkaya 1975 yılında, 27 yaşındayken “Gün Dönerken oyununu yazar ve bu oyun Dostlar Tiyatrosunda oynanır; Yavuzer Çetinkaya sonrasında Dostlar Tiyatrosunun birçok oyununda yer alır. Yer aldığı oyunlar, Bitmeyen Kavga, Ezenler Ezilenler Başkaldıranlar, Düşmanlar, Alpagut Olayı, Abdülcambaz, Soruşturma ve Havana Duruşması’dır.

Yazdığı sinema eleştirileriyle yıllarca Milliyet Sanat dergisinin yazar kadrosunda yer alır. Kazandığı bursla Sorbonne Üniversitesinde doktorasını tamamlar, Paris’te bazı tiyatrolarda sahneye çıkar. 1980 yılında Abdi İpekçi röportaj ödülünü alır.

Türkiye’ye döndükten sonra sinema yolculuğu da başlar. 1972’de başladığı sinema serüveninde ölümüne dek 30’un üstünde (34) filmde ve dizilerde oyuncu olarak yer alır Ayrıca senaryo yazarı, yönetmen yardımcısı olarak da yer aldığı sinemada 1987 tarihli senaryosunu da yazdığı “Deniz Kızı” filmini yönetir. Bu filmle 1992 yılında 44. Salerno Film Festivali Jüri özel ödülünü kazanır.

Oyunculuk, senaryo yazarlığı, yönetmenlik ve sinema yazarlığının yanı sıra Boğaziçi Üniversitesinde öğretim üyesi olan, sinema dersleri veren Yavuzer Çetinkaya 1992 yılında Oyuncu Meral Çetinkaya ile evlenir. ’80’li yıllarda yer aldığı Kemal Sunal filmleriyle ve ’90’larda Bizimkiler dizisinde canlandırdığı “Doktor” rolüyle kalabalık bir sinema, televizyon izleyicisi tarafından tanınır ve sevilir.

Gerçek hayatta en yakın arkadaşı, can dostu olan Yaman Okay’la birçok filmde ve “Bizimkiler” dizisinde iki yakın arkadaşı oynarlar. “Bizimkiler” dizisinde Yaman Okay’ın canlandırdığı Nazım’ın arkadaşı Doktor rolündedir.

“Pehlivan”, “Kurbağalar”, “Amansız Yol”, “Bir Avuç Cennet”, “Asiye Nasıl Kurtulur?” “Ses”, “On Kadın”, “Düttürü Dünya”, “Yer Demir Gök Bakır”, “Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni” gibi önemli filmlerde yer alan Yavuzer Çetinkaya antikapitalist bir muhalif olarak toplumun bir tüketim toplumuna dönüşmesine, sinemanın da sanatın da tüketilen bir metaya dönüştürülmesine karşıydı.

“Yazarlığı yaşamak kadar ciddiye almak gerekir” diyen sanatçının yazdığı “Savaş ve Doğum adlı öykü kitabı ölümünden sonra yayımnlanır ve 1992 Haldun Taner Öykü Ödülü’nü kazanır. Sıcak, yumuşak oyunculuğuyla iz bıraktığı “Deli Deli Küpeli” filminde canlandırdığı Deli Hâkim ve yine bir baş yapıt olan “Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni” filmindeki Kameraman Hakkı rollerindeki performansı ‘unutulmazlar’ arasındadır.

Yönetmen Nejat Saydam’ın Cevat Fehmi Başkut’un eserinden 1965 yılında çektiği Fikret Hakan’lı unutulmaz film “Buzlar Çözülmeden” bir kez de 1986 yılında “Deli Deli Küpeli” adıyla Kartal Tibet tarafından filme alınır. Deli Kaymakam’ı Kemal Sunal’ın canlandırdığı filmde Yavuzer Çetinkaya da Deli Hâkim rolüyle yer alır.

Yavuz Turgul’un 1990 yapımı “Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni” filminde Yavuzer Çetinkaya Yeşilçam’ın sinema emekçisi görme kaybı yaşayan Kameraman Hakkı rolüyle yine unutulmaz bir başarıya imza atar.

Başrolünde Şener Şen’in oynadığı. Müjde Ar ve Şevket Altuğ’un konuk oyuncu olarak yer aldığı “Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni”nde Nubar Terziyan, Sami Hazinses, Cevat Kurtuluş gibi Yeşilçam emekçileri kendilerini oynar.

Yeşilçam’a bir vefa ve selam filmi diyebileceğimiz “Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni”nde aşk filmi çekmekten sıkılmış olan Haşmet (Şener Şen), elinde kendi deyimiyle; toplumsal içerik taşıyan dönem filmine ilişkin bir senaryo ile her kapıyı çalar. Sonunda Yapımcı Abdülkadir’i ikna eder. Çok kısıtlı bütçesiyle çekime başlarlar. Çekim sırasında filmin Önemli Oyuncusu Nihat, kriz geçirip ölür. Haşmet, filmde de rol icabı onu öldürüp çekimi sürdürür. Bu arada Yapımcı Abdülkadir piyasayı dolandırıp kaçar. Haşmet, ne olursa olsun onun için her şeyden önemli bu filmi tamamlayacaktır. Filmi bitirir.

Ses kayıtlarının montajını, kopyalarını, afiş ve davetiyeleri binbir güçlükle tamamlar. Filmin kopyasını parası bittiği için çalar. Ama tüm çabası boşa gider. İlk gösterime kimse gelmez, çalışanlar da filmi beğenmez. Haşmet yıkılır, çocuklarıyla vedalaşır, intihara kalkışır. Tam o sırada gelen bir telefondan bir aşk filmi çekme teklifi alır. Umutların tükendiği yerde, bildiği işi yapacağı bu yeni fırsat onu yaşama geri döndürür...

Yavuzer Çetinkaya yüzmek için gittiği Boğaziçi Üniversitesinin havuzunda kalp krizi geçirerek 21 Temmuz 1992 yılında, 44 yaşında aramızdan ayrılır.

Mesut Kara / Evrensel

Kaynakça:
- Her Hayat Bir Hikayedir, Yavuzer Çetinkaya Belgeseli; Metin Yazarı-Yönetmen: Taner Alp, seslendiren: Halil Ergün, Beatle Production, 2021
- Film ve Dahası; https://www.youtube.com/watch?v=HQnI68AVCQc&t=98s

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder