OLAYLAR:
- 1517 - Osmanlı Ordusu, Kudüs'e girdi.
- 1898 - Gülhane Askerî Tıp Mektebi açıldı.
- 1903 - Chicago'da (ABD), bir tiyatroda çıkan yangında 600 kişi öldü.
- 1911 - Çin'in seçimle işbaşına gelen ilk Başkanı Sun Yat-sen görevine başladı.
- 1916 - Rusya'da Çarlık ailesini etkisi altına alan Sibiryalı Grigori Yefimoviç Rasputin, soylular tarafından öldürüldü.
- 1918- Almanya Komünist Partisi kuruldu. Almanya’da Kasım’da başlayan ayaklanmaların ardından Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg önderliğindeki “Spartakistler Birliği”, Almanya Komünist Partisi (KPD) ismiyle partileşti.
- 1922- Vladimir İlyiç Lenin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği’nin kurulduğunu açıkladı. 10.Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi’nde Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Transkafkasya delegeleri Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni kurdu.
- 1924 - Amerikalı astronom Edwin Hubble, evrende Samanyolu'ndan başka galaksiler de olduğunu açıkladı.
- 1946 - Demokrat Parti'yi komünistlikle suçlayan Yozgat Valisi Sadri Aka mahkûm oldu.
- 1947 - Romanya'da Sovyet yanlısı Hükûmet, Kral Mihai'i tahtan indirdi.
- 1948- Cahide Sonku, İstanbul Şehir Tiyatrosu’ndan ayrıldı.
- 1950 - Türkiye, 25 Temmuz'da Kore'ye asker gönderme kararı almıştı. Türk Barışseverler Cemiyeti Kore'ye asker gönderilmesini protesto edince dava açıldı. Cemiyet başkanı Behice Boran ve arkadaşları on beşer ay hapis cezasına çarptırıldı.
- 1953 - İlk NTSC sistemli televizyon cihazları piyasaya verildi. RCA firmasının ürettiği bu cihazların tanesi 1175 dolardan satıldı.
- 1958- Küba’da Camilo Cienfuegos komutasındaki gerillalar Yaguajay kasabasını ele geçirdi . Santa Clara’yı kuşatıp 29 Aralık’ta şehre sızan Che komutasındaki gerillalara karşı Batista ordusuna destek için gönderilen tıka basa silah, cephane ve asker dolu zırhlı tren raydan çıkarılarak molotof kokteyllerle saldırıldı ve askerler esir alındı.
- 1960 - Uluslararası Para Fonu (IMF) ve İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı Türkiye'ye kredi vermeyi kabul etti.
- 1966- Cumhuriyet Halk partisi genel Başkanı İsmet İnönü, “Devletçilik solculuktur diyorlar, öyle ise evet solcuyum. Halkçıyım, halkçılık solculuksa evet öyleyim. Onun için, ortanın solu meselesi kendimizi anlatmak kadar savunmak meselesidir” dedi.
- 1972- Yargıtay, Çetin Altan’ın Akşam Gazetesi’nde yayınlanan “Sovyet İhtilalinin 50.Yılı” başlıklı yazısından aldığı 1.5 yıl hapis ve 4 ay sürgün cezalarını onayladı.
- 1972 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, "Hanoi'nin bombalanmasını durdurun" emrini verdi.
- 1975- SSK’deki direnişe katılan 1248 kişi işten çıkarıldı.
- 1977 - Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, 104 milyon liraya ihale edildi.
- 1979- İstanbul Yeşilköy Havaalanı’nda ard arda iki bomba patladı. Havaalanı’nda büyük hasar meydana geldi.
- 1980- Yıllık enflasyon açıklandı: Yüzde 106.
- 1981 - Galatasaray Eğitim Vakfı kuruldu.
- 1981- DİSK duruşmasında mahkeme heyeti ile tartışan İçişleri eski Bakanı Av.Hasan Fehmi Güneş ve Av.Turgut Kazan salondan çıkarıldı. 46 sanığın savunmasını üstlenen 23 avukat da, savunma hakkının engellendiğine dair dilekçeleri mahkeme heyetince okunmayınca salonu terketti.
- 1981- Ali Özgentürk “DİSK’in eğitim çalışmalarına yardım ettiği” iddiasıyla Sıkıyönetim Komutanlığı’nca tutuklandı. Özgentürk’ün montaj çalışmalarını yaparken gözaltına alınması üzerine yarım kalan son filmi “At” Cannes, Berlin ve Hong Kong film festivallerine çağrılmıştı.
- 1985- Roma ve Viyana havaalanlarındaki İsrail havayolları bürolarına Arap militanlarca ateş açıldı; 12 kişi öldü, 100’ün üstünde insan yaralandı.
- 1987- Papa suikastıyla ilgili ikinci davaya adı karışan ülkücü Samet Aslan’ın, tutuklu bulunduğu Ağrı Cezaevi’nde intihar ettiği açıklandı.
- 1990 - Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı kuruldu.
- 1990- ANAP’lı Devlet Bakanı Keçeciler ve OHAL Bölge Valiliği, TPAO ve TÜPRAŞ’ta 3 Ocak 1991’de”işe gitmeme”eylemine katılacak işçilerin atılmaları talimatını verdi. Zonguldak’ta 1 aydır grevde olan kömür işçileri Başbakan Akbulut, bakanlar ve ANAP Milletvekillerine kartpostal gönderdi.
- 1990- Nur Sürer (Cumhuriyet röportajı): ”MHP Davası’nda yargılanan birini ANAP hükümetinde Kültür Bakanı yaptılar. Böyle birinden ne beklenir.”
- 1990- Arnavutluk Emek Partisi yönetimi yeni anayasa taslağını açıkladı: özel mülkiyet ve yabancı sermaye yatırımları serbest bırakılıyor, din özgürlüğü ve seyahat serbestliği getiriliyor.
- 1992- Sarıgazi Mehmetçik Lisesi’nde öğrencilere zorla dua ezberletme vb. baskılar yapıldığını öne süren aileler SHP İlçe Binası’nda basın toplantısı yaptı.
- 1993 - İsrail ve Vatikan karşılıklı olarak birbirlerini tanıma kararı aldılar.
- 1994 - Taksim'de The Marmara Oteli'nin girişindeki Cafe Marmara'da bomba patladı; Sinema eleştirmeni Cüneyt Cebenoyan'ın ablası arkeolog Yasemin Cebenoyan öldü; yazar ve sinema eleştirmeni Onat Kutlar ağır yaralandı, ancak O da 11 Ocak 1995'te yaşamını yitirdi.
- 1997 - Cezayir'de silahlı kişiler dört köyde katliam yaptı, 412 kişiyi öldürdüler
- 1997- RP’li Kartal Belediyesi’nin temizlik işlerini yürüten Albayrak Turizm’de 205 gündür direnen işçiler greve başladı.
- 1997- Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki solcu öğrencileri tehdit ettikleri için okuldan çıkarılan ülkücüler, maskeli 40 kişilik grupla gece Altunizade Öğrenci Yurdu’nu demir çubuk ve sopalarla bastı, 108 no’lu odaya girip 6 öğrenciyi yaraladı ve tüm mefruşatı parçaladı.
- 1999- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, idama mahkum edilen Abdullah Öcalan’ın karar düzeltme istemini reddetti. Davada, iç hukuk yollarının tamamlanmasıyla, dosya Adalet Bakanlığına gönderildi.
- 1999- Asgari ücret ilan edildi: Brüt 109 milyon 800 bin lira, net 80 milyon 682 bin lira.
- 2000- Kolombiya’da Kolombiya Silahlı Devrimci Güçleri (FARC) ile barış görüşmeleri yürüten Meclis Komisyonu Başkanı Diego Turbay ve beraberindeki beş kişi başlarına kurşun sıkarak öldürüldü. Turbay’ın kardeşi Rodrigo da dört yıl önce FARC tarafından kaçırılarak öldürülmüştü.
- 2000- İHD, KESK, TMMOB, Halkevleri, ÖDP, DBP, HADEP, EMEP üyeleri ve mahpus yakınları, F tipi cezaevleri inşasında ısrar ve Hayata Dönüş operasyonlarından dolayı Başbakan Ecevit’i Sirkeci Büyük Postane’den gönderdikleri bayram ve yeni yıl kartıyla protesto etti.
- 2001- Sosyalist İsrailliler ve İsrail vatandaşı Araplardan oluşan Taayuş adlı örgütün 250 üyesi, Kudüs yakınlarındaki Beyt Umar kasabasında yaşayan Filistinlilere 75 araba ve iki kamyondan oluşan bir konvoyla yiyecek getirdi. Uluslararası Dayanışma Hareketi adlı grup da Ramallah kenti yakınındaki İsrail güvenlik noktasında protesto gösterisi yaptı.
- -----------------------------------------------------------
- 2002- Irak’ta Savaşa Hayır Koordinasyonu bileşenleri Greenpeace’in Kuruçeşme’deki gemisinde basın toplantısı yaptı. ABD’nin Irak’a ve uluslararası hukuka saygı göstermesi istenen bir metni Memet Ali Alabora okudu.
- 2002- Türkmenistan Devlet Başkanı Sefermurat Türkmenbaşı’na 25 Kasım’daki suikast girişimi ile ilgili tutuklanan eski Dışişleri Bakanı Boris Şıhmuradov ömürboyu hapis cezasına çarptırıldı.
- 2002- Cezaevinde bulunan Fadıl Akgündüz hakkında SPK mevzuatına aykırı işlemden dolayı verilen 2 yıl hapis ve para cezası kararı Yargıtay’ca onandı. Akgündüz’ün yenilenecek Siirt seçimlerinde milletvekili adayı olma ve tekrar seçilerek dokunulmazlık kazanma imkanı kalmadı.
- 2003-Yüksek Seçim Kurulu, Sosyaldemokrat Halk Partisi’nin (SHP) marttaki yerel seçimlere katılamayacağına karar verdi. Birkaç gün önce ise Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı “seçimlere girme yeterliliği var” kararı vermişti.
- 2004- Arjantin Buones Aires kentinde bir diskotekte çıkan yangında en az 175 genç öldü, 410 yaralı var.
- 2005- İç savaştan kaçarak Mısır’a sığınan 3 bin Sudanlının kaldığı mülteci kampına 4 bin Mısır polisi baskın yaptı. Üçü çocuk 20 Sudanlı öldü. Mısırlı yetkililer, ülkelerine sığınmış 2 milyonu aşkın Sudanlıyla başedecek ekonomik güçte olmadıklarını söyledi. BM Mülteciler Yüksek Komiseri, “Baskının haklı gerekçesi olamaz. Bu korkunç bir trajedi” dedi.
- 2006- Irak’ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yerel saatle 04;45’te asılarak idam edildi. Son sözleri; “Allah büyüktür. Halk muzaffer olacak. Filistin Arap’tır” oldu. Şiilerle Kürtler idamı kutlarken, Sünniler yas tuttu.
- 2006- İspanya’da Madrid Barajas Havaalanına bomba yüklü kamyonetle düzenlenen saldırıda iki kişi öldü, 19 kişi yaralandı. Saldırıyı ETA üstlendi. “ETA ile diyaloğu geliştirmeye yönelik tüm girişimler askıya alındı. Bu saldırı ateşkesle bağdaşmıyor” dedi.
- 2009- 17.güne giren direnişlerinde TEKEL işçilerini TGS, CHP, Emekli-Sen üyeleri ile lise ve üniversiteliler ziyaret etti. Türk-İş Başkanlar Kurulu 15 ve 22 Ocak tarihlerinde “çalışmama hakkı kullanılarak AKP İl binaları önünde kitlesel eylem yapma” kararı aldı. DİSK, her hafta Çarşamba günü 1 saat süreyle gerçekleştireceği “demokrasi ve sendikal haklar” eylemine Taksim Gezi Parkı’nda başladı.
- 2010- İstanbul Üniversitesi’nde polise sınırsız arama yetkisi verilmesi protesto edildi
- 2013- Yolsuzluk ve rüşvet soruşturmalarının AKP iktidarınca engellenmesi İstanbul, Eskişehir, Samsun, Bolu ve Niksar’da protesto edildi.
- 2013- Mısır’da Ramses Meydanı’nda darbe karşıtı eylemlere katılan 138 kişi, ikişer yıl hapis cezasına çarptırıldı.
- 2015- Asgari ücret belli oldu. Yeni yıldan itibaren asgari ücret 1300 lira oldu.
- 2016- YSK Başkanı Sadi Güven, eski CHP Milletvekili Umut Oran’ın Bilgi Edinme Yasası kapsamında YSK’ya sorduğu sorulara cevap verdi: “Aralarında 3 YSK üyesinin de bulunduğu 298 hakim ve zabıt katibi, FETÖ üyesi olduğu gerekçesiyle görevden uzaklaştırıldı.”
DOĞUMLAR:
- 1490 - Ebussuud Efendi, Osmanlı din ve devlet adamı (ö. 1574)
- 1782 - Johann Benckiser, Alman iş insanı (ö. 1851)
- 1811 - James Redhouse, İngiliz dil bilgini, mütercim ve sözlük yazarı (ö. 1892)
- 1812 - Karl Schapper, Alman sosyalist ve sendika lideri (ö. 1870)
- 1819 - Theodor Fontane, Alman yazar ve eczacı (ö. 1898)
- 1842 - Osman Hamdi Bey, Osmanlı arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk Belediye Başkanı (ö. 1910)
- 1851 - Asa Griggs Candler, Amerikalı meşrubat üreticisi (Coca-Cola'yı geliştiren) (ö. 1929)
- 1865 - Rudyard Kipling, İngiliz yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1936)
- 1874 - Reinhold Glière, Polonya kökenli, Rus ve sonra Sovyet, besteci (ö. 1956)
- 1880 - Semyon Aralov, Sovyet asker, devlet adamı ve devrimci (ö. 1969)
- 1906 - Carol Reed, İngiliz film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 1976)
- 1910 - Paul Bowles, Amerikalı yazar (ö. 1999)
- 1914 - Mahir Canova, Türk tiyatro yönetmeni (ö. 1993)
- 1927 - Turgut Özatay, Türk sinema oyuncusu (ö. 2002)
- 1930 - Tu Youyou, Çinli ilaç kimyacısı ve eğitimci
- 1937 - Gordon Banks, İngiliz eski futbolcu (ö. 2019)
- 1940 - Jim Burrows, Amerikalı yönetmen
- 1946 - Berti Vogts, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör
- 1953 - Graham Vick, İngiliz opera yönetmeni (ö. 2021)
- 1956 - Patricia Kalember, Amerikalı televizyon, sinema ve dizi oyuncusu
- 1966 - Bennett Miller, Amerikalı yönetmen
- 1972 - Daniel Amokachi, Nijeryalı millî futbolcu
- 1973 - Jason Behr, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu
- 1977 - Lucy Punch, İngiliz oyuncu
- 1978 - Tyrese Gibson, Amerikalı aktör ve şarkıcı
- 1980 - Eliza Dushku, Arnavut asıllı Amerikalı oyuncu
- 1982 - Kristin Kreuk, Kanadalı oyuncu
- 1983 - Kevin Systrom, Amerikalı girişimci ve bilgisayar programcısı**
- 1984 - LeBron James, Amerikalı basketbolcu
- 2001 - Buket Öztürk, Türk bocce oyuncusu
ÖLÜMLER:
- 1573 - Giovanni Battista Giraldi, İtalyan romancı ve şair (d. 1504)
- 1788 - Francesco Zuccarelli, İtalyan Rokoko ressamı (d. 1702)
- 1927 - İsmail Hakkı Bey, Türk besteci ve müzik eğitimcisi (d. 1865)
- 1941 - El Lissitzky, Rus ressam (d. 1890)
- 1946 - Salvatore Valeri, İtalyan ressam (d. 1856)
- 1960 - Haşmet Akal, Türk ressam (d. 1918)
- 1970 - Sonny Liston, Amerikalı boksör (d. 1932)
- 1974 - Ali Muhittin Hacı Bekir, Türk spor adamı ve eski Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı (d. 1891)
- 1979 - Richard Rodgers, Amerikalı besteci, şarkı sözü ve oyun yazarı (d. 1902)
- 1982 - Boris Bajanov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu sekreteri ve 1923-1925 yılları arasında Josef Stalin'in sekreteri (d. 1900)
- 1986- Şair Can Yücel’in ‘Traşsız heykeltraş’ dediği İlhan Koman 65 yaşındayken İsveç’in başkenti Stockholm’de hayatını kaybetti.
- 1996 - Lew Ayres, Amerikalı oyuncu (d. 1908)
- 1999 - Fritz Leonhardt, Alman inşaat mühendisi (d. 1909)
- 2000 - Julius J. Epstein, Amerikalı yazar (d. 1909)
- 2004 - Rıza Maksut İşman, Türk atlet (d. 1915)
- 2004 - Artie Shaw, Amerikalı caz klarnetçisi ve besteci (d. 1910)
- 2013 - Ayhan Sökmen, Türk hekim ve besteci (d. 1929)
- 2013 - Fatma Güzide Gülpınar Taranoğlu, Türk yazar ve şair (d. 1922)
- 2014 - Luise Rainer, iki kez Oscar kazanmış Alman oyuncu (d. 1910)
- 2020 - Dawn Wells, Amerikalı oyuncu, yapımcı, model ve yazar (d. 1938)
(derleyen: mstfkrc)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder