4 Aralık 2022 Pazar

BELLEK - 4 ARALIK -

    

OLAYLAR: .

  • 1154 - Nicholas Breakspear, IV. Hadrianus ismiyle Papa oldu ve bu göreve gelen ilk İngiliz olarak tarihe geçti
  • 1791 - The Observer'ın (Dünyanın ilk pazar günü gazetesi) ilk sayısı yayımlandı.
  • 1829 - Şiddetli yerel muhalefet karşısında, İngiliz Genel Valisi Lord William Bentinck, Bengal'de suttee'ye yataklık eden herkesin cinayetten suçlu olduğunu ilan eden bir yönetmelik yayınladı.
  • 1858- İngilizler, Hindistan Türk İmparatorluğu’nun hükümdarı İkinci Babür Şah’ı tahtından indirerek, Gazneli Sultan Mahmud’tan beri 9 asra yakın süren Hindistan’daki Türk hakimiyetine son verdiler.
  • 1859 - Mekteb-i Mülkiye kuruldu.
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/Ankara_%C3%9Cniversitesi_Siyasal_Bilgiler_Fak%C3%BCltesi
  • Serdar-Sahinkaya-Mulkiye-Neresi-Mulkiyeli-kim-MST-sunum-30-Kasim-2021.pdf

  • 1865 - Kuzey Carolina, ABD Anayasasının 13. Değişikliğini onayladı, ardından kısa süre sonra ardından Georgia geldi ve ABD'deki köleler iki hafta içinde yasal anlamda özgürdü.
  • 1872 - Atlantik'te sürüklenen mürettebatsız Amerikalı Brigantine Mary Celeste, Kanadalı Dei Gratia tarafından keşfedildi. Gemi dokuz gündür terk edilmiş durumda idi ama sadece hafifçe hasar görmüştü. Ustası Benjamin Briggs ve gemide olduğu bilinen diğer dokuz kişi, hiçbir zaman bundan sorumlu tutulmadı.
  • 1881 - Los Angeles Times'ın ilk sayısı yayımlandı.
  • 1893 - Birinci Matabele Savaşı: İngiliz Güney Afrika Şti.'nden 34 askerinden oluşan bir devriye, Matabeleland'deki Shangani Nehri üzerinde 3.000'den fazla Matabele savaşçısı tarafından pusuya düşürüldü ve ortadan kaldırıldı.
  • 1917 - Bağımsızlık Bildirgesi'nin taslağını hazırladıktan sonra, P. E. Svinhufvud başkanlığındaki Finlandiya Senatosu, Finlandiya Parlamentosu'na Finlandiya Cumhuriyeti'nin hükümet biçimine ilişkin bir teklif sundu ve Parlamento'ya Finlandiya'nın bağımsızlığını ilan eden bir bildiri yayınladı.
  • 1920 - Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.


    • 1927- Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı. 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık olmak üzere 7 ayrı değerde çıkarılan banknotlar eski Türkçe ve Fransızca bastırıldı.
  • 1929 - Türk parasının değerini yükseltmek için alınacak önlemlerle her yerde yerli malı kullanılmasını hedefleyen bir kararname yayımlandı.
  • 1943 - İnönü, Churchill ve Roosevelt arasında Kahire Konferansı yapıldı.
  • 1943 - 2. Dünya Savaşı: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, ABD'de savaş zamanındaki aşırı istihdamı nedeniyle, İş İlerleme İdaresi'ni kapattı.
  • 1944- Yunanistan’da Başbakan’ın “Silah bırak ve Atina’yı terket” ültimatomuna uymayan ELAS (Ulusal Kurtuluş Ordusu) üyeleri kentte silahlı direnişe geçti. Perde gerisinde İngiliz işgal kuvvetlerinin olduğu ültimatoma ELAS 3 hafta direnebildi ve sonunda ateşkese razı oldu.
  • 1945 -  İstanbul’da, iktidardaki CHP teşkilatı ve “milliyetçi üniversite öğrenci derneklerinin” tahrik ve organize ettiği komünizm karşıtı gösteride, İstanbul Üniversitesi öğrencilerinden oluşan kalabalık bir grup, Beyazıt Meydanı’nda toplanıp sloganlar atarak Babıali’ye doğru yürüyüşe geçti. Burada, Tan Matbaası’nı, Berrak ve ABC kitapevlerini yağmalayan göstericiler; Beyoğlu’ndaki Yeni Dünya ve La Turquie gazeteleri ile Görüşler dergisinin idarehane ve tesislerine de zarar verdiler. İstanbul polisi seyirci kaldı. Gazeteci Hüseyin Cahit Yalçın 3 Aralık tarihli Tanin Gazetesi’nde “Kalkın ey ehl-i vatan!” başlıklı yazısı ile kalabalıkları saldırılara teşvik etti. Tan’ın çıkardığı ve aynı gün tahrip edilen Görüşler Dergisi, CHP iktidarına karşı parti kurma hazırlığındaki Celal Bayar, Fuat Köprülü gibi isimlerle solcu aydınların yazacağı bir platform olarak 3 gün önce yayın hayatına başlamıştı. Saldırılar sonrası Tan’la birlikte kapandı. Tan’ın sahibi Zekeriya ve Sabiha Sertel ile yazar Nail Çakırhan Tan’da çıkan bazı yazılardan yargılandı, 4 aylık tutukluluk sonrası 1 yıl hapis cezası verildi. Ardından dava temyize götürüldü ve beraat kararı alındı. Tan Gazetesi’nin Cumhuriyet’i yükseliş yıllarında Hitler’i desteklemekle itham etmesine karşılık Cumhuriyet de Sertelleri Sovyetler üzerinden komünistlikle suçlamış, polemik uzun süre devam etmişti. Olaydan sonra Tan gazetesi yayın hayatına son verdi.Yayıncılığı bırakan Sertel çifti 1952’de Türkiye’den ayrıldı.
  • 1945 - ABD Senatosu, 65'e karşı 7 oyla BM'e katılma kararı aldı. (BM, 24 Ekim 1945'te kuruldu).
  • 1955 - Türkiye'de ilk elektrikli tren, İstanbul'da Sirkeci Garı - Halkalı Tren İstasyonu arasında çalışmaya başladı.
  • 1956 - Million Dollar Quartet (Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins ve Johnny Cash) Sun Studio'da, ilk ve son kez bir araya geldi.
  • 1961 - Birleşik Krallık'ta doğum kontrol hapları serbest olarak satışa çıkarıldı.
  • 1965- Ayasofya’nın cami olarak ibadete açılması konusundaki fikri sorulan Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel: “Ayasofya ile cami ile medreseyle uğraşacak vakit geçti. Memleketin binbir derdi var.”
  • 1972- İstanbul Kazlıçeşme’de 2 binden fazla işçinin çalıştığı 74 deri fabrikasında lokavt uygulanmaya başlandı. Türk-İş’e bağlı Deri-İş Sendikası, işverenler sendikasının toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanmasını gerekçe gösterdiğini açıkladı.
  • 1973- Bakanlık müfettişleri, Adalet Partili İstanbul Belediye Başkanı Dr.Fahri Atabey’in çeşitli ilçelerde açtığı Et Tanzim Satış Mağazaları’nda bir dizi usulsüzlük saptadı: “Tanzim satışları için Meclis kararı alınmadı, mağaza açılış ihalelelerinde AP’liler kayırıldı.”
  • 1977- Eskişehir’de durakta otobüs bekleyen Dev-Lis üyesi Motor Sanat Meslek Lisesi mezunu Murat Dertli ülkücülerin bıçaklı saldırısında hayatını kaybetti, arkadaşı İbrahim Boysan ağır yaralandı.
  • 1979 - Adana'da Yapı Meslek Lisesinin bazı öğrencileri, okulun pencerelerinden devriye gezen askerlere silahlarla ateş açtı, dinamit attı.
  • 1979- Kırıkhan’da 8 kişilik bir alevi ailesi, benzin dökülerek yakıldı.
  • 1980 - Ünlü Rock grubu Led Zeppelin dağıldıklarını açıkladı.
  • 1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, CIA'nın ülkedeki casusluk faaliyetlerine izin vererek örgütün yetkilerini genişletti.
  • 1981 - Danışma Meclisi Başkanı Sadi Irmak; "Askerler kışlaya dönmenin hasreti içinde" dedi.
  • 1994- MHP Genel Başkanı A.Türkeş: “Kürt sorununa siyasi çözüm önerenleri vatan haini olarak değerlendiriyorum. Mücadele edeceğiz, gerekirse kan dökeceğiz”

  • 1997- Vicente Aranda’nın İspanya İç Savaşı’nda anarşist kadınları anlatan “Libertarias” adlı filmi gösterime girdi
  • 2000- F Tipi Cezaevleri’ne karşı ölüm oruçlarının 47. gününde Adalet Bakanı H.Sami Türk ile 4 saat görüşen sanatçı ve yazarlar grubu, sonuç alamadı. İstanbul Tabip Odası’ndan doktorlar Bayrampaşa Cezaevi’nde ölüm orucundaki mahpusları sağlık kontrolünden geçirdi. Ümraniye Cezaevi’nde ölüm orucundaki 44 tutuklu ve hükümlü ile görüşen bir grup doktor, cezaevi çıkışında basın açıklaması sonrası gözaltına alındı. 
  • 2000 - Yatağan Termik Santrali'nde üretim durduruldu. Santral filtresiz çalıştırıldığı için Yatağan halkını zehirliyordu.
  • ---------------------------------------------------- 
  • 2002 - BM Güvenlik Konseyi, Irak'ın "gıda karşılığı petrol" programını altı ay uzatma kararı aldı.
  • 2002- Irak’a müdahale için Türk toprakları, üsleri ve bazı askeri birimlerin kullanılacağını açıklayan ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz: ”Yeni AKP hükümeti Irak konusundaki anlayışımızı daha iyi paylaşıyor; cesaret verici, sürpriz açıklamalarla destek veriyor”.
  • 2004- Kapatma davasını protesto eden Eğitim-Sen’liler, akşam Kızılay’dan Adalet Bakanlığı’na yürüyerek Bakanlık duvarına mumlar bıraktı.
  • 2004-  Dünya’da 134 ülke ölüm cezasını kaldırdı, 62 ülkede ise ölüm cezasının hala sürdüyor.
  • 2005- Kazakistan’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini Nursultan Nazarbayev kazandı. 1999’dan bu yana üçüncü defa aynı göreve seçilen Nazarbayev oyların %85’ini aldı.
  • 2006- % 60’tan fazla oyla 2.kez devlet başkanı seçilen Chavez: “Venezuella’nın kızıl olduğunu gösterdik. Yaşasın sosyalist devrim” dedi.
  • 2006- Paraguay eski Devlet Başkanı Luis Gonzalez Macchi, kanunsuz yollardan zengin olmak suçundan 8 yıl hapse mahkum oldu.
  • 2008- Kapatılan DEP’in eski milletvekili Leyla Zana “terör örgütü propagandası yaptığı” gerekçesiyle 10 yıl hapse mahkum oldu ve siyasi hakları elinden alındı.
  • 2008-  İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde düzenlenen Öğretim Üyeleri Derneği’nin rektör adayları paneline girmek isteyen Öğrenci Kolektifleri üyeleri özel güvenlik tarafından engellendi.
  • 2009- Türkiye genelinde 24 bin civarındaki eczanenin büyük kısmı “ilaçta tasarruf” uygulamasını protesto için kepenk kapattı.
  • 2009- Metrobüs zammına karşı “uyarı metni”ni temsili olarak Kadir Topbaş’a iletmek üzere İBB önünde toplanan TKP’liler, zammın geri çekilmesi dahil birçok talebin yer aldığı metni İBB sekreterliğine teslim etti.
  • 2010- Erdoğan’ın rektörlerle yaptığı 2.toplantıyı protesto etmek isteyen Öğrenci Kolektifi, Genç-Sen ve Gençlik Muhalefeti üyelerine polis sert müdahale etti.
  • 2010- Greenpeace ve Küresel Eylem Grubu üyeleri, İklim Değişikliği Zirvesi görüşmelerinde AKP iktidarının tutumunu protesto için İstanbul ve İzmir’de eş zamanlı “uyuma” eylemi düzenledi.
  • 2012- İstanbul’da Halkevci kadınlar, imam hatip okulları veya seçmeli kuran dersi alan ilköğretimdeki kız çocuklarının başının örtülmesine imkan sağlayan MEB genelgesini G.Saray’da protesto etti.
  • 2014- Bahreyn Kralı Hamad Bin İsa El Halife ülkede bir aydır düzenlenen protestoları sona erdirmek amacıyla üç ay süreli olağanüstü hal ilan etti.
  • 2014- Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili, eski Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili’nin vatandaşlıktan çıkarılmasına ilişkin kararnameyi onayladı
  • 2016- Avusturya’da cumhurbaşkanlığı seçimini Yeşiller Partisi’nin adayı Alexander Van Der Bellen yüzde 53,8 oyla kazandı.
  • 2017- Eski Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih, Sana’nın güneyinde konvoyunu durduran Husiler tarafından öldürüldü.


 DOĞUMLAR: 

 ÖLÜMLER: 

  • 1131 - Ömer Hayyam, İranlı matematikçi, astronom, şair ve filozof (d. 1048)
  • 1679 - Thomas Hobbes, (5 Nisan 1588 - 4 Aralık 1679) 
  • Felsefede materyalizmi, etikte haz ahlakını, siyasette monarşiyi benimseyen bir İngiliz filozoftur. En tanınmış eseri olan 1651 tarihli Leviathan, Batı siyaset felsefesinin izleyeceği yolu çizmiş ve baş ucu eseri olmuştur. Leviathan, Tevrat'ta geçen bir canavarın adıdır ve Hobbes'ta her şeye egemen olan devletin simgesidir. Bir siyaset felsefecisi olarak tanınsa da, tarih, geometri, etik ve genel felsefe gibi pek çok alanla ilgilenmiştir.
  • 1798 - Luigi Galvani, (Latince: Aloysius Galvani; d. 9 Eylül 1737 – ö. 4 Aralık 1798)  Kas ve sinir hücrelerinin elektrik ürettiğini keşfeden İtalyan fizikçi ve biyolog.Bologna’da anatomi profesörlüğü yaparken 1797 yılında yeni cumhuriyete bağlılık yemini etmediği için üniversitedeki görevinden alındı, bir yıl sonra da öldü. Hayatı boyunca hep bilim için çalışmalar yürüttü.
  • 1845 - General Gregor MacGregor (24 Aralık 1786 - 4 Aralık 1845) 
  • İskoç asker, maceracı ve 1821'den 1837'ye kadar İngiliz ve Fransız yatırımcıları ve yerleşimcileri kurgusal bir Orta Amerika bölgesi olan "Poyais"e çekmeye çalışan düzenbaz. Yüzlerce kişi birikimlerini sözde Poyaisian devlet tahvillerine ve arazi sertifikalarına yatırırken, yaklaşık 250 kişi yalnızca el değmemiş bir orman bulmak için 1822-23'te MacGregor'un icat ettiği ülkeye göç etti; yarısından fazlası öldü. MacGregor'un Poyais şeması, tarihteki en yüzsüz güven hilelerinden biri olarak anılmıştır.
  • 1932 - Samih Yalnızgil, Türk şair, dil bilimci ve siyasetçi (Türk Dil Kurumu’nun ilk başkanı) (d. 1875)
  • 1948 - Rakım Elkutlu, Türk bestekâr (d. 1869)
  • 1967 - Salih Murat Uzdilek, Türk fizikçi (d. 1891)
  • Ord. Prof. Salih Murat Uzdilek 1891 ile 1967 yıları arasında yaşamış fizik, matematik, mekanik bilimcisidir. Aynı zamanda müzikoloji üzerine çalışmaları bulunmaktadır. Değeri yüksek ancak genel olarak çok da tanınmamış bir şahsiyettir. İstanbul’da doğdu. 1908’de Deniz Harp Okulu’ndan teğmen olarak çıktı. 1912’de Londra’ya elektrik tahsiline gönderildi. Dönüşte bir müddet Bahriye Okulu’nda hocalık yaptıktan sonra sağlık sorunları sebebi ile askerlikten ayrıldı. Robert Kolej’de matematik dersleri vermeye başladı. Bundan sonra Yüksek Mühendis Mektebi’nde (Teknik Üniversite) fizik dersleri vermeye başlayan Salih Murat Uztekin burada ordinaryüs profesörlüğe yükseldi. Salih Murat Türk müziği üzerindeki derin çalışmalariyle tanınır. Türk ve Batı müziğini (sistem, tarih vs.) çok iyi bilen Salih Murat Uztekin İlim ve Musiki adı ile İstanbul Konservatuvarı’nca yayınlanan incelemesi Türk musikisi sisteminin fizik ve matematik yönlerden çok enteresan sonuçlarını toplamaktadır. Salih Murat Uzdilek fevkalade bir hafıza ve zekaya sahip idi. Hazırcevaplılığı ile yaşadığı dönemde çok sevilen ve sayılan bir kişi idi. Ayrıca bilim tarihine de gençlik yıllarından itibaren büyük bir ilgi duymuştur.
  • 1969 - Fred Hampton, Amerikalı aktivist, Marksist-Leninist ve devrimci sosyalist (d. 1948)
  • 1976 - Benjamin Britten, İngiliz piyanist (d. 1913)
  • 1987 - Rouben Mamoulian, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1897)
  • 1992 - Perihan Tedü, Türk tiyatro oyuncusu (d. 1927)
  • 1993 - Frank Zappa, Amerikalı müzisyen (d. 1940)
  • 2004 - Mahmut Atalay, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu Türk güreşçi (d. 1934)

  • 2011 - Sócrates, Brezilyalı futbolcu (d. 1954)
  • 2015 - Robert Loggia, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
  • 2016 - Gotlib, Fransız çizer ve animatör (d. 1934)
  • 2016 - Margaret Whitton, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1949)

  • 2017 - Christine Keeler (d. 22 Şubat 1942 - 4 Aralık 2017) 
  • Eski İngiliz model ve mankendir. Siyaset literatürüne 'Profumo Olayı' olarak geçen, İngiltere'yi sarsan en büyük seks skandalının baş aktörüdür. Savaş Bakanı John Profumo ve Londra'daki Sovyet askeri ataşesi Albay Eugene İvanov ile girdiği ilişkiler, büyük bir skandal olarak kamuoyunda konuşulmuştur. Skandalın ardından ajanlıkla  suçlanan Keeler gerçekleri açıklamak için 'Ve Nihayet Gerçek, Benim Hikayem' adlı bir kitap yazmıştı. Keeler, kitabında bir yataktan diğerine ulusal güvenlik sırlarını taşımasının mümkün olmadığını, çünkü İvanov'la sadece bir gece yattığını anlatırken bakan ve ajanla tanışmasında aracılık yapan Stephen Ward'ın da KGB casusu olduğunu iddia etmişti. Olayın patladığı 1963 yılında Türkiye'de "kiralık kız" olarak anılan telekız Keeler, yalan ifade vermek suçundan dokuz ay hapis cezasına çarptırılmıştı. 19 yaşındaki Keeler'le ilişkisi olduğu ortaya çıkınca Profumo'nun itibarı da sıfırlanmıştı. Profumo bir Rus ajanıyla aynı kadını paylaştığı için ulusal güvenliği tehlikeye sokmakla suçlanmış ve sonunda istifa etmişti.
  • 2017 - Manuel Marín, İspanyol sosyalist siyasetçi (d. 1949)
  • 2019 - Sheila Mercier, İngiliz oyuncu (d. 1919)
  • 2019 - Rosa Morena, İspanyol kadın flamenko, pop müziği sanatçısı, dansçı, oyuncu ve model (d. 1940)
  • 2020 - Kinuko Tanida, Japon voleybolcu ve Olimpik şampiyon (d. 1939)

      (derleyen: mstfkrc)

Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)