Tane ile yaşıyor, gramla yiyoruz - BİRGÜN

 

Türkiye’de milyonlarca hane için tane ile meyve, gramla yiyecek kavramları olağanlaştı. Üstelik bu durumun değişme ihtimali de yok. İstanbul enflasyonu hayat pahalılığı ile daha uzun aylar birlikte olduğumuzu gösterdi.

Ekonomik buhranı en çok hisseden kesim dar ve orta gelirliler. Yaşamlarını adeta yeniden şekillendirmek zoruna kaldılar. TÜİK verilerine göre sosyal harcama(dışarıda yemek, tiyatro, sinema vb.) neredeyse kalmamış durumda. Aile bütçesinin tamamı ulaşım, barınma, giyim ve özellikle de gıdaya ayrılmış durumda. Eğitim ve sağlık gibi temel başlılar bile öteleniyor.

Milyonlarca yurttaşın bu tablo ile baş etmesi mümkün değil. Buna rağmen çeşitli yöntemlerle ayakta kalmaya çalışıyorlar. Doğalgaz ve elektrik harcamalarını minimuma indirme, giyimde ikince ele yönelme bunlardan sadece birkaç tanesi. Ama özellikle başta gıda olmak üzere mutfak harcamaları var ki burada tablo çok daha karanlık.

Yurttaşlar çarşı pazarda yaptıkları meyve ve sebzede taneye dönmüş durumda. Patatesten, elmaya kadar neredeyse tüm meyve ve sebzeler marketlerden tane ile alınmaya başlandı. Üstelik sadece marketlerde değil pazarda da durum farklı değil.

Yakın bir tarihte de durumun değişme ihtimali gözükmüyor. İstanbul Ticaret Odası tarafından aylık bazda yapılan fiyat araştırması hiç öyle beklendiği gibi kasım ayı ile birlikte enflasyonda hızlı bir düşüş yaşanmayacağını gösterdi.

BEKLENTİ BOŞA ÇIKTI

Türkiye’nin enflasyonuna dair öncü sinyal veren İstanbul Ticaret Odası (İTO) perakende ve toptan fiyatlar açıklandı. Kasım ayında İstanbul’da perakende fiyatlar yıllık bazda yüzde 105,55 artış gösterdi. İstanbul'un ekim enflasyonu 108.8 olarak kayıtlara geçmişti.

Kasım ayında İstanbul’da, perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi aylık bazda yüzde 3,10, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise yüzde 2,34 oranında arttı. Yıllık bazda 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksinde yüzde 105,55, Toptan Eşya Fiyatları İndeksinde ise yüzde 95,72 artış yaşandı.Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) gıda ve sigara başta olmak üzere devam eden fiyat artışlarıyla kasımda aylık yüzde 3 arttığı tahmin ediliyor. Yıllık bazda ise yüzde 84.65'e sınırlı gerileme ile 24 yılın zirvesinden ilk düşüşün gerçekleşmesi bekleniyor. Reuters'ın 11 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette kasım ayı için yıllık enflasyon tahminleri yüzde 82.7 ila yüzde 85.3 arasında yer aldı. TÜFE ekim ayında yüzde 85.51 olarak gerçekleşmişti. TÜİK, kasım enflasyonunu 5 Aralık Pazartesi günü açıklayacak.

***

GİRDİ ARTTIKÇA FİYAT ARTIŞI DURMAZ

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımsal girdi fiyatlarındaki artışların ürün maliyetlerini yukarı doğru çektiğini söyleyerek, gıda sektörünün spekülasyona açık bir sektör olduğuna ve tüketicinin ürün fiyatlarına müdahale etme gücünü kullanması gerektiğine dikkat çekti.

İlaç, yem, tarımsal sulamada kullanılan elektrik ve sulama girdilerinin göz ardı edildiğini ve destek verilmediğini ifade eden Bayraktar, tarla ile market arasındaki fiyat değişimlerinin nedenlerini de sıraladı: “Marul, ıspanak ve limonda arz artışı fiyatların düşmesine neden oldu. Sivri biber ve taze fasulyede talepteki azalma ürün fiyatlarını düşürdü. Patates, kuru soğan, salatalık, yeşil soğan, domates ve maydanoz arzındaki azalma ürünlerin fiyatlarını yükseltti. Talep artışı Antep fıstığında fiyatın yükselmesine sebep oldu.” (BİRGÜN)