OLAYLAR:
- 1071 - Sanduk Bey komutasındaki Selçuklu Orduları, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in Malazgirt ve Ahlat'a gönderdiği kuvvetleri geri çekilmeye zorladı ve daha sonra Karahas'taki savaşta Bizans güçlerini dağıttı.
- 1492 - İspanyol Engizisyonu'nun ardından, İspanya'daki yaklaşık 200.000 Sefarad Yahudisi, İspanyol İmparatorluğu ve Katolik Kilisesi tarafından ülkeden kovuldular, bunların büyük bir kısmı Osmanlı İmparatorluğu tarafından kabul edilecektir.
- 1492 - Kristof Kolomb, İspanya'dan üç gemiyle Hindistan'a ulaşmak ve yeni kıtalar keşfetmek amacıyla yola çıktı. Cenovalı Kristof Kolomb, İspanya’dan 3 gemi ile yola çıktı. 63 gün sonra, 12 Ekim günü Hindistan’a vardığını zannederek Amerika Kıtası’na ayak bastı.
- 1778 - La Scala opera binası, Milano'da açıldı.
- 1869 - Büyük Samsun yangını meydana geldi. 125.000 m²'lik alan yangından birinci derecede etkilendi.
- 1914 - Alman İmparatorluğu, Fransa'ya savaş ilan etti.
- 1914 - Birleşik krallık, Osmanlı İmparatorluğu'nun sipariş ettiği "Sultan Osman I" ve "Reşadiye" isimli 2 zırhlı gemiye el koydu. Hükümetin geri istediği 4 milyon poundluk ücret ise iade edilmedi.
- 1924 - Üzerlerinde Türkiye Cumhuriyeti yazısı bulunan ve Türkiye'nin ilk madeni parası olma özelliği taşıyan bronz 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı.
- 1936 - Amerikalı siyahi atlet Jesse Owens, Berlin 1936 Yaz Olimpiyatları'nda, 100 metreyi 10.3 saniyede koşarak dünya rekorunu egale etti ve altın madalya kazandı. Ayrıca Adolf Hitler’i stadyumdan kaçıran atlet olarak ün yaptı.
- 1948- Serbest Güreş Milli Takımı Londra Olimpiyatları’nda. Serbest Güreş Milli Takımı 4 Altın 2 Gümüş Madalya Alarak Takım Halinde 1.Oldu.
- 1949- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Çin Halk Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletlere girme isteğini reddetti.
- 1950- İstanbul Radyosu klasik Türk müziği yayın oranı yüzde 39’dan yüzde 46’ya çıkartıldı.
- 1955 - Samuel Beckett'in Godot'yu Beklerken adlı oyunu, ilk kez Londra'da sahnelendi.
- 1958 - İlk nükleer denizaltı olan USS Nautilus, Kuzey Kutbu'nun kalın buz örtüsünü, bir uçtan öbür uca su altından geçmeyi başardı.
- 1960 - Aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın da bulunduğu 235 general ve amiral, emekliye sevk edildi. Genelkurmay Başkanlığı'na Cevdet Sunay getirildi.
- 1966- Çorum Belediyesi’ndeki işlerinden atıldıkları için 7 gündür çıplak ayakla 260 km. yürüyerek Ankara’ya ulaşan Genel-İş üyesi 54 temizlik işçisi Anıtkabir’de. Anıtkabir sonrası Başbakanlığa yürüyen işçiler, beraberlerinde getirdikleri dövizleri kapıya bıraktı.
- 1968- MTTB ve çeşitli dernekler, devrimci öğrencilerin 6.Filo protestolarına karşı Beyazıt’ta “Komünizmle Savaş Mitingi” düzenledi. Mitingte konuşan MTTB Başkanı İsmail Kahraman, topluluğu “Türkiye’yi Rusya haline getirmek isteyen komünist uşaklarıyla savaşa” çağırdı.
- 1970- İTÜ Yurdu Sıkıyönetim Komutanlığı’nın kararıyla sabah boşaltıldı, 60 öğrenci Şişli Yurdu’na nakledildi.
- 1971- Yargıtay, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu, THKO üyesi Ömer Ayna’nın 36 yıllık mahkumiyetini bozdu.
- 1972- Yazar Sevgi Soysal “Orduya hakaret ettiği” gerekçesiyle -Yargıtay’dan dönen- 1 yıl ağır hapis, 4 ay genel gözetim cezası yerine, askeri mahkemece bu kez 10 ay ağır hapis ve 3 ay 10 gün Adana’da genel gözetim altında bulundurulma cezasına çarptırıldı.
- 1972 - İngiliz hükümeti, liman işçilerinin grevi nedeniyle oluşan gıda sıkıntısından dolayı “Olağanüstü Hal” ilan etti.
- 1975- MTTB kongresinde konuşan Necip Fazıl Kısakürek, kendisinden önce kürsüye çıkan MSP’li İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk’ün “lailklik” ile ilgili sözlerini eleştirirken laikliği “Fransız İhtilali’nin piçi” olarak tanımladı: ”Müslümanlığa bu ilke içinde yer aranamaz.”
- 1976- Angola’nın Marksist Devlet Başkanı A.Neto: “Angola’ya saldırtılan paralı askerleri yargılıyoruz, destekçileri herkes bilsin”
- 1977 – Liranın değeri Mark karşısında %4.5 oranında düşürüldü. Mark’ın alış fiyatı 730 kuruştan 763 kuruşa, satış fiyatı da 778 kuruşa yükseltildi.
- 1977 - Ankara Yıldız Mahallesi’nde akşam ülkücülerin bir kahvehaneye açtığı yaylım ateşinde ağır yaralanan Yaşar Erdoğan (18) hastanede hayatını kaybetti.
- 1977- Selda Bağcan hakkında, İzmit Sanayi Fuarı’ndaki konserinde “Emniyetin bütün uyarılarına rağmen yasaklanmış sol şarkıları okuyarak seyircileri tahrik ettiği” gerekçesiyle soruşturma açıldı.
- 1979- Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ün 24 Mart 1978’de öldürülmesinden dolayı tutuklu yargılanan Ankara Turizm Ticaret Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi ülkücü İbrahim Çiftçi ölüm cezasına çarptırıldı. Mahkeme, Doğan Öz cinayetinde “azmettirme, koruma ve kollamalarından dolayı” MHP Konya Milletvekili İhsan Kabadayı ile Genel Sekreter Yardımcıları Yaşar Okuyan ve Nevzat Kösoğlu hakkında soruşturma için Sıkıyönetim Komutanlığı’na suç duyurusunda bulunma kararı aldı.
- 1979 - Türkeş’in Beşiktaş/ Serencebey’de dairelerinin bulunduğu binanın çatı katında gece dinamit patladı, dairede kalan 2 öğrenci yaralandı.
- 1979 - Angola’ya Küba’nın desteği sürüyor. ABD ve Çin’in desteklediği FNLA ve UNITA gerillaları 1975’de yenilgiye uğratılmıştı.
- 1984- 80 bin tekstil işçisinin toplu sözleşmesi için Türk-İş Genel Başkanı Şevket Yılmaz ile TİSK Genel Başkanı Halit Narin, 4 yıl aradan sonra ilk kez bir araya geldiler.
- 1984- 1974’de “Komünist Parti Manifestosu”nu -Celal Üster’le- Türkçe’ye çeviren Nur Deriş Askeri Mahkeme’ce 7.5 yıl hapse mahkum oldu.
- 1984 - Politika Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Ali İhsan Özgür’ü öldürmekten yargılanan ülkücüler K.Ayaydın ve G.Başdemir 2.kez beraat etti.
- 1984 - Selda Bağcan, Muhlis Akarsu ve Feridun Biliş hakkında “Galdı Galdı” adlı uzunçalarda komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla açılan davada askeri savcı sanıkların 2 yıl 8 ay ile 8 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmalarını istedi.
- 1986- İstanbul Tabip Odası’nın 26-27 Nisan’da yapılan kongresinden dolayı, önceki yönetim kurulundan 7 kişi hakkında dava açıldı. Dava,kongre için izin alınmadığı ve kongrede biri ”İşkence ve Hekimlik Bağdaşmaz” başlıklı 2 bildirinin izinsiz dağıtıldığı gerekçesiyle açıldı.
- 1987- Barselona Uluslararası Film Festivali’nde 500’den fazla yönetmenden Manifesto: “Filmlerin orijinal haline müdahale edilmesin”.
- 1988 - Sovyetler Birliği, Kızıl Meydan'a Cessna 172 uçağı ile inen Alman pilot Mathias Rust'u serbest bıraktı.
- 1989- Eskişehir Özel Tip’ten nakilde darp edilerek öldürülen 2 mahkum için tutuklu yakınları İstanbul Valiliği önüne siyah çelenk bıraktı, 7 kişi gözaltına alındı. Nakil sırasında ölümleri protesto eden yaklaşık 100 kişi Şişli’de korsan gösteri yaptı.
- 1990- T.Harb-İş Sendikası, İncirlik dahil 26 ABD askeri tesisinde 4 bin işçiyle greve başladı. Gölcük’deki grev, 15.Kolordu’nun Türk Komutanı sendikacıların Serçeköy 3.Topçu Taburu içindeki ABD işyerine girmesine izin vermediği için başlatılamadı.
- 1991 - Ahmet Kaya’nın kaseti “Başım Belada” çıkıyor. Ahmet Kaya:”Yeni bir evreye giriyorum. Cezaevi psikozundan çıktım. Ama şimdi de Anti-Terör Yasası var. Yeni kasetimde güncel sorunları işledim.”
- 1991- ABD eski Adalet Bakanı Ramsey Clark İstanbul’da çeşitli partiler ve kitle örgütlerinden oluşan” ABD’nin Ortadoğu’daki Savaş Suçlarını Araştırma Türkiye Komisyonu”nca düzenlenen toplantıda konuştu:”ABD Körfez Savaşı’nda insanlığa karşı savaş suçu işledi.”
- 1993- Devlet bankalarında çalışanlar Tüm-Bank-Sen adında bir sendika kurdular. Sendikanın 270 kişilik kurucular kurulu İstanbul valiliğine başvurularını yaptı. Sendikanın toplam 80 bin kamu bankası çalışanını örgütlemek istediği belirtildi.
- 1993 - DPT müsteşarı İlhan Kesici, görevinden istifa etti. Kesici’nin istifa nedeninin Başbakan Çiller’le anlaşamamak olduğu öne sürüldü.
- 1993 - Latin Amerikalı diktatörlerin çoğunun ABD’nin Fort Bennig Askeri Okulu’ndan mezun oldukları açıklandı. Okulun mezunları arasında Alparslan Türkeş ve başka bir çok Türk subay olduğu da bildirildi.
- 1994- Dokunulmazlıkları kaldırılıp milletvekillikleri düşürülen ve partileri kapatılan 4.5 aydır tutuklu DEP’li 5 eski Milletvekili ile Bağımsız Şırnak Milletvekili Mahmut Alınak’ın “bölücülük”suçlamasıyla idam istemiyle yargılanmalarına Ankara DGM’de başlandı.
- 1994 - “Arkadaşıma Dokunma” kampanyasında bölücülük yapıldığı suçlamasıyla Eksik Etek Dergisi’nin sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Lalezar Atak hakkında DGM’de dava açıldı.
- 1994 - Hükümetin memura yaptığı zamla ilgili kararname Resmi Gazete’de yayınlandı. Taban aylığı göstergesine uygulanacak katsayı ilk üç ay için 2925, son üç ay için ise 3575 olarak saptandı. Artış, memurlar tarafından “Komik” bulundu.
- 1994 - Erzurum Anakent Belediyesi’nde 2800 işçi beş aydır maaş alamadıkları gerekçesiyle izinsiz yürüyüş yaptı. “Açız, maaş istiyoruz” diye bağıran işçiler RP’li Başkan Ersan Gemalmaz’ın paralarının ödeneceği sözü üzerine dağıldılar.
- 1995- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, TOBB’un hazırlattığı “Doğu Raporu” açıklandı. Raporu, TOBB başkanlık Danışmanı Prof. Dr. Doğu Ergil hazırlamıştı.
- 1995 - DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit: “Özel Tim devletin değil MHP’nin gücü gibi. Tunceli’de OHAL’in sürmesinden çıkarı olanlar var”.
- 1996 - 1922'de Tacikistan'da çarpışırken ölen Enver Paşa'nın naaşı İstanbul'a getirildi.
- 1998- Türkiye ile Fransa arasında enerji ve savunma sanayi alanlarında işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmaya göre, savunma sanayiinde füze, gemi, zırhlı araç konularında üçüncü ülkelere satışlarda işbirliği yapılacak. Enerji konusunda ise Hazar Havzası Petrolü’nün Türkiye üzerinden taşınmasında ortak hareket edilecek.
- 1999- PKK lideri Abdullah Öcalan, dağdaki militanlara silahlı mücadeleye son verme, barış için çalışma çağrısı yaptı.
- 1999- SES üyeleri SSK Samatya ve Süreyyapaşa hastanelerinde sözleşmeli personel için “Eşit işe eşit ücret” istedi.
- 2000- F tipi cezaevleriyle ilgili toplanan imzaları Ankara’ya götürürken yol üzerindeki illerde kendilerini engelleyen polislere ilişkin İstanbul Adliyesi’nde suç duyurusunda bulunan TAYAD üyesi tutuklu ve hükümlü yakınlarından yaklaşık 40 kişi dövülerek gözaltına alındı.
- 2000- Endonezya’yı 32 yıl boyunca yöneten eski diktatör Suharto hakkında yolsuzluk suçlamasıyla dava açıldı.
- 2001- F Tipi cezaevlerine karşı yürütülen ölüm orucunun 288’inci gününde, TKP/ML davasından yargılanan Muharrem Horoz yaşamını yitiren 30. kişi oldu. Adli tıp Muharrem Horoz için “Tahliye edilsin” demiş, ama mahkeme reddetmişti. Horoz “Hayata Dönüş Operasyonu”nda Ümraniye Cezaevi’nden Kandıra’ya nakledilmişti.
- 2001- Milli Görüş’ün devamı bir politika izlendiği gerekçesiyle Bağımsız Milletvekili Meral Akşener Erdoğan/Gül ekibinin partileşme sürecinde 4 Temmuz’da katıldığı Yeni Oluşum’dan ayrıldığını açıkladı.
- 2002- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hilmi Özkök, Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu’nun yerine Genel Kurmay Başkanı oldu. Göreve 30 Ağustos’da başlıyacak.
- 2002 - AB'ye uyum çerçevesinde kabul edilen yasayla, savaş ve yakın savaş tehdidi halleri dışında idam cezası kaldırıldı.
- 2003- Türk Silahlı Kuvvetlerinin yeni komuta kademesini belirliyen Yüksek Askeri Şura (YAŞ) çalışmalarını tamamladı. 1.Ordu Komutanlığı’na getirilen Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın Genel Kurmay Başkanlığı yolu açıldı.
- 2003- Güney Kore şirketi Hyundai’nin Kuzey Kore ile ticaretten sorumlu başkanı Çung-Mon-Hun intihar etti. Çung’un bir süredir Kuzey Kore lideri Kim Jong İl’e rüşvet verdiği söyleniyordu.
- 2004- Merkür’ü (Utarit) araştıracak ABD’ye ait Messenger adlı uzay aracı, yedi yıl sürecek yolculuğuna başladı.
- 2006- PKK, Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılarak haklarının teminat altına alınması ve Kürt sorununun çözümü halinde dağdan inerek silah bırakabileceklerini açıkladı.
- 2008 – Kuzey Hindistan’da bir Hindu tapınağında çıkan izdihamda 30’u çocuk 68 kişi öldü.
- 2008 - Somali'nin başkenti Mogadişu'da patlayan bir bomba, 20 kişinin ölümüne yol açtı.
- 2011- Mısır’ın devrik Cumhurbaşkanı Mübarek ile oğullarının yargılanmasına başlandı. Mübarek, 11 Şubat’ta istifasından bu yana ilk kez, büyük bir demir kafesin içinde sedyede yatar vaziyette mahkeme karşısına çıktı.
- 2012- Eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, 1 Mart Tezkeresi’nin geçmesi için dönemin ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz’in kendisinden hükümete baskı yapmasını istediğini açıkladı.
- 2013- Sosyal medyadan yayılan “Taksim’e 1 milyon kişi” çağrısıyla G.Saray’a gelenlere müdahale edildi, Gezi Parkı kapatıldı. Gençlik Federasyonu üyeleri Gezi Direnişi’nde hayatını kaybedenler ve yaralananlar için Taksim İlkyardım Hastanesi önündeydi.
- 2013 - GÜMÇED ve Gençlik Muhalefeti’nin işbirliğiyle 1 haftadır Edremit/Zeytinli’de kurulan kampta bulunan gençler Kaz Dağları’nda madenci talanını protesto için Zeytinli’den Altınkum Mahallesi’ne yürüdü. Akşam üzeri miting yapıldı ve çeşitli müzik grupları konserler verdi.
- 2014- Ezidî soykırımı: Irak’ın Musul kenti yakınlarında olan Ezidilerin yaşadığı Şengal (Sincar) bölgesine, IŞİD’e bağlı çeteler tarafından düzenlenen saldırılar sonucunda da binlerce kişi yaşamını yitirirken, kadınlar ve çocuklar esir alındı, binlercesi göçe zorlandı. Esir alınan binlerce Ezidi kadın; Musul, Rakka, Deyr ez Zor, Telafer ve Minbiç gibi kentlerde kurulan köle pazarlarında satıldı.
- 2015- KCK yöneticisi Duran Kalkan: ”HDP için tek yol kalmaktadır, halkın içine çekilmek ve yerelden demokrasiyi inşa etmek”
- 2015- Demirtaş: ”PKK siyasi çözüme şans tanıyacak bir pozisyonu almak zorunda. 6 milyonluk halk iradesinin başarabileceğini görmeli, silahları susturmalıdır.“
- 2015- Ağrı ve Tendürek’den sonra Tunceli’de de 14 yer “özel güvenlik bölgesi” ilan edildi.
- 2015- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız: ”HDP’ye verilen emanet oyların önemli bir kesiminin ortadan kalkacağına inanıyorum. Hele hele üç gün elektriksiz kaldığında..”dedi.
- 2017- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının, bin megavatlık Rüzgar Enerjisi Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihalesi 8 konsorsiyumun katılımıyla gerçekleşti. Alman Siemens-Türkerler-Kalyon, ortaklığı 3,48 dolar sen/KWS ile ihaleyi kazandı.
- 2017- Gökbilimciler, Güneş Sistemi dışında, atmosferinde su moleküllerinin yükseklere çıkıldıkça ısındığı stratosfer benzeri tabakası bulunan bir “öte-gezegen” keşfetti.
- 2018- Başkanlık sisteminin 100. gününde 400 yeni projenin tanıtımını sarayda düzenlenen toplantıda açıklayan Erdoğan: ”Kanal İstanbul’un iki tarafına iki tane butik şehir kuruyoruz. İstanbul buna hasret. Süveyş Kanalı, Panama Kanalı olacak da neden Kanal İstanbul olmasın.”
- 1811 - Elisha Otis, Amerikalı asansör imalatçısı (ö. 1861)
- 1903 - Habib Burgiba, Tunus Devleti'nin kurucusu ve ilk Devlet Başkanı (ö. 2000)
- 1922 - Su Bai ( Wade–Giles: Su Pai; d. 3 Ağustos 1922 – ö. 1 Şubat 2018) ,Çinli arkeolog. Liaoning Eyaleti, Shenyang'da doğdu. 1983-1988 yılları arasında Pekin Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanlığı yaptı. Budizmin arkeolojisinde öncü araştırmasıyla tanınmıştı. 2016 yılında Çin Arkeoloji Derneği'nden Hayat Boyu Başarı Ödülü'nü kazandı. Çinli arkeolog Su Bai 1 Şubat 2018'de 95 yaşında Pekin'de öldü.
- 1926 - Necdet Tosun, Türk sinema sanatçısı (ö. 1975)
- 1926 - Rona Anderson, İskoç oyuncu (ö. 2013)
- 1926 - Tony Bennett, Amerikalı müzisyen
- 1940 - Martin Sheen, Amerikalı oyuncu
- 1946 - Cahit Berkay, Türk müzisyen ve Moğollar grubunun kurucularından
- 1950 - John Landis, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı, senarist ve oyuncu
- 1950 - Mehmet Nejat Yavaşoğulları (d. 22 Temmuz 1950, Anadoluhisarı Beykoz), Türk mimar ve müzisyen.İlkokulda müzikle ilgilenmeye başladı. Haydarpaşa Lisesi'nde okurken gitar çalmaya başladı. Üniversite yıllarında çeşitli müzik gruplarında yer aldı. 1975 yılında Reha ile birlikte "Caniko" adlı parçasıyla ilk kez yapılan Eurovision Türkiye finalinde yarıştı ancak dereceye giremedi. 1980'li yıllarda Altın Portakal Ödülü'nü, Ferhan Şensoy Ortaoyuncular'ında yaptığı tiyatro müziğiyle kazandı. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık bölümünden mezun olan müzisyen, müzik yaşamını devam ettirmekte ve yanında halen restorasyon çalışmaları da yapmaktadır ve Işık Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Kurucusu olduğu Türk rock grubu Bulutsuzluk Özlemi'nde beste ve güfte yazarlığının yanında solist olarak görev almaktadır. Şarkılarındaki konuları toplumsal olaylardan seçen müzisyen, özgürlük sorunu üzerinde fazlaca durmaktadır.
- 1952 - Osvaldo Ardiles, Arjantinli eski millî futbolcu ve teknik direktör
- 1963 - James Hetfield, Amerikalı gitarist ve Metallica'nın kurucu üyesi
- 1963 - Isaiah Washington, Sierra-Leoneli-Amerikalı oyuncu
- 1964 - Yasemin Yalçın, Türk oyuncu
- 1968 - Tom Long, Avustralyalı aktör (ö. 2020)
- 1973 - Jay Cutler, Amerikalı IFBB profesyonel vücut geliştirmeci
- 1973 - Ana Ibis Fernandez, Kübalı voleybolcu
- 1977 - Deniz Akkaya, Türk model
- 1979 - Evangeline Lilly, Kanadalı model ve oyuncu
- 1992 - Karlie Kloss, Amerikalı model
ÖLÜMLER:
- 1780 - Étienne Bonnot de Condillac (1715-1780), Fransız düşünür.
- John Locke'un empirizminden etkilenerek duyumculuk (Sensualizm) adlı bir bilgi kuramı geliştirmiştir. Duyu algılarından kaynaklanan gözlemlerin bilginin kaynağı olduğu ilkesine dayalı bir duyumculuğu benimseyen Condillac, tüm bilgilerin şekil değiştirmiş birer duyum olduğunu savunmuştur. O, bilginin de ötesinde, insanda manevi olan her şeyi, insanın tüm zihinsel faaliyetlerini dış dünyaya ilişkin duyuma indirgemiş ve bu tezini kanıtlamanın yollarını aramıştır. Empristlerin çoğu bilginin değilse de aklın doğuştanlığını kabul eder. Condillac ise duyumlardan ayrı bir aklın ya da zihnin varlığını da reddeder. Condillac'ın Traité des animaux adlı 1755 tarihli bir eseri bulunmaktadır.
- 1792 - Richard Arkwright, İngiliz sanayici (d. 1732)
- 1922 - Howard Crosby Butler (d. 7 Mart 1872 Croton Falls, New York, ö. 3 Ağustos 1922 Neuilly) Amerikan arkeolog.Princeton Üniversitesi mezunu olan Butler, daha sonraları mimari ve klasik arkeoloji ve filoloji üzerine Roma ve Atina gibi şehirlerde eğitim almıştır. 1899, 1904 ve 1909 yıllarında Suriye'de gerçekleştirilen araştırma gezilerine katılmıştır.1905 yılında Princeton'da profesörlük alan Butler, Türkiye'de Sardis kazılarını yönetmiş ve çeşitli yayınlar yapmıştır. Butler aynı zamanda Suriye'de gerçekleştirdiği araştırma seyahatleri sırasında kazandığı bilgileri kapsamlı raporlar halinde yayınlamıştır.
- 1924 - Joseph Conrad, Polonyalı yazar (d. 1857)
- 1929 - Emile Berliner, Alman asıllı Amerikalı mucit (d. 1851)
- 1929 - Thorstein Bunde Veblen (30 Temmuz 1857 - 3 Ağustos 1929)
- Yaşamı boyunca tanınmış bir kapitalizm eleştirmeni olarak ortaya çıkan Amerikalı bir ekonomist ve sosyologdu. En çok bilinen kitabı The Theory of the Leisure Class'ta (1899) Veblen, göze çarpan tüketim ve göze çarpan boş zaman kavramını ortaya attı . Ekonomi tarihçileri, Veblen'i kurumsal iktisat okulunun kurucu babası olarak görürler . Çağdaş iktisatçılar, Veblen'in "kurumlar" ve "teknoloji" arasındaki ayrımını, Veblenian ikilemi olarak bilinen hâlâ teorileştiriyorlar. Amerika Birleşik Devletleri'nde İlerleme Çağının önde gelen entelektüellerinden biri olan Veblen, kâr elde etmek için üretime saldırdı . Göze çarpan tüketime yaptığı vurgu, faşizm , kapitalizm ve teknolojik determinizmin Marksist olmayan eleştirileriyle uğraşan iktisatçıları büyük ölçüde etkiledi.
- 1936 - Fulgence Bienvenüe, Fransız inşaat mühendisi (d. 1852)
- 1954 - Colette (Sidonie-Gabrielle Colette), Fransız yazar (d. 1873)
- 1966 - Lenny Bruce (13 Ekim 1925, Long Island - 3 Ağustos 1966, Los Angeles), gerçek adı Leonard Alfred Schneider, Amerikalı komedyen, kara mizah ustasıdır. Bruce, yaptıkları büyük tartışmalara yol açan, 1960'larda yaptığı stand-up şovlarla ortalığı ayağa kaldıran bir sosyal eleştirmendi. Sivri dili, iğneli üslubuyla yaptığı açık espriler resmi makamların dikkatini çekerek "müstehcenlik"ten yargılandı. Ölümünden sonra Bob Dylan'dan Tim Hardin'e, Rolling Stones'tan John Lennon'a kadar pek çok sanatçıya konu oldu. 1947'den 1966'ya kadar sahnelerde kalan Bruce, evinin banyosunda aşırı doz uyuşturucudan ölü bulundu. 1974'te başrolünü Dustin Hoffman'ın oynadığı, Bruce'un hayatını konu alan Lenny adlı bir film çevrilmiştir.
- 1968 - Konstantin Rokosovski, Sovyet asker ve devlet adamı (d. 1896)
- 1977 - Kıbrıs Devlet Başkanı Başpiskopos III. Makarios, kalp krizi geçirerek öldü. Spiros Kipriyanu, geçici olarak Kıbrıs Devlet Başkanlığına getirildi.
- 1995 - Ida Lupino, İngiltere doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu ve yönetmen (d. 1918)
- 2004 - Henri Cartier-Bresson, Fransız fotoğrafçı (d. 1908)
- 2004 - “Hocaların Hocası” Ordinaryüs Prof. Dr. Sulhi Dönmezer 86 yaşında İstanbul’da vefat etti.
- 2005- Tiyatro sanatçısı Mete Sezer, karaciğer yetmezliği yüzünden Ankara’da yaşama gözlerini yumdu.
- 2006 - Cem Şaşmaz, Türk gazeteci (d. 1953)
- 2007 - İsmail Sivri, Türk gazeteci ve İzmir Gazeteciler Cemiyeti Onursal Başkanı (d. 1927)
- 2008 - Aleksandr Soljenitsin, Rus yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1918)
- 2009- Eski TKP’lilerden Sarkis Çerkezyan (94) hayata veda etti. Çerkezyan işlettiği marangoz atölyesinde Parti’nin gizli yayın organı Atılım’ı basmıştı.
- 2010 - Tom Mankiewicz, Amerikalı film senaristi ve yönetmen (d. 1942)
- 2011 - Annette Charles, Amerikalı oyuncu (d. 1948)
- 2011 - Bubba Smith, Amerikalı oyuncu (d. 1945)
- 2015 - Coleen Gray, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
- 2015 - Margot Loyola, Şilili halk şarkıcısı, müzisyen ve müzik bilimci (d. 1918)
- 2017 - Robert Hardy, İngiliz aktör (d. 1925)
- 2018 - Piotr Szulkin, Polonyalı film yönetmeni ve senarist (d. 1950)
- 2019 - Cengiz Sezici, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1950)
- 2020 - John Hume, Kuzey İrlandalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1937)
- 2020 - Celina Kofman, Arjantinli insan hakları aktivisti (d. 1924)
- 2021 - Hüseyin Özay Türk Tiyatro sanatçısı ve Seslendirme Sanatçısı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder