20 Ekim 2022 Perşembe

BELLEK (20 EKİM)



 OLAYLAR: 

  • 1827 - Navarin Baskını. İngiliz, Fransa, Rus birleşik filosu, Yunanistan açıklarında Navarin'de Osmanlı donanmasını tahrip etti.
  • 1921 - Fransızlar'ın Anadolu'dan çekilmesi. TBMM ile Fransa hükûmeti arasında Ankara Anlaşması imzalandı. Fransa adına Henry Franklin-Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında, Fransa işgal ettiği Anadolu topraklarından çekildi.
  • 1927 - Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk Kurtuluş Savaşı'nı anlattığı 15 - 20 Ekim  1927  tarihlerinde Cumhuriyet Halk Partisi 2. Kongresinde otuz altı buçuk saat süren tarihi konuşması
  • 1935 - Milliyetçi hükûmete karşı Mao Zedung'un başlattığı ve bir yıl süren 6.000 millik Uzun Yürüyüş sona erdi. Mao önderliğindeki Birinci Öncü Ordu Yan'an'a girdi.
  • 1940 - Nüfus sayımı. Türkiye'nin nüfusu: 17.820.95
  • 1941 - II. Dünya Savaşı: Alman işgalindeki Sırbistan'da binlerce sivil öldürüldü:  Kragujevac katliamı.
  • 1942 - Ekmek karneleri dağıtılmaya başladı.
  • 1944 - Sovyet Kızıl Ordu Belgrad'a girdi. Aynı gün Gestapo, Alman anti-faşist ve sosyal demokrat Julius Leber'i kurşuna dizdi.
  • 1945 - Mısır, Suriye, Irak ve Lübnan, Filistin topraklarında devlet kurmak isteyen  Yahudilere karşı Arap Cemiyeti'ni kurdu.
  • 1951 - Birinci Akdeniz Oyunları sona erdi. Türkiye 10 altın, 3 gümüş ve 7 bronz madalya aldı.
  • 1954 - Dünya Bankası Genel Sekreteri Türkiye'ye geldi. Genel sekreter "Türkiye ekonomik geleceği çok parlak bir ülkedir" dedi.
  • 1954 - Büyük Britanya'da 51 bin liman işçisi greve gitti. Britanya'nın deniz ticareti yarı yarıya durdu.
  • 1968 - Meksiko Olimpiyatları'nda serbest güreşte 78 kiloda Mahmut Atalay ve 97 kiloda Ahmet Ayık altın madalya kazandılar.
  • 1968 - ABD'nin öldürülen Başkanlarından John F. Kennedy'nin eşi Jacqueline Kennedy Yunan armatör Aristotle Onassis ile evlendi.
  • 1969- TWA yolcu uçağını kaçırdığı için Suriye’de tutuklu bulunan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi üyesi Leyla Halid serbest bırakıldı 
  • 1969- İstedikleri zammı alamayan sinemacılar İstanbul’da sinemaları süresiz kapattılar.
  • 1969-  Esin Afşar Dario Moreno ödülünü aldı.
  • 1972- Asgari ücrete yüzde 30-42 zam yapıldı. Hükümetin tespitine göre en yüksek asgari ücret 25, en düşük asgari ücret de 22 lira oldu. Bundan önceki asgari ücret 19,5-14,5 liraydı. (Aynı tarihte 24 ayar külçe altının gramı 31 liraydı).
  • 1977- Bakanlar Kurulu kamu kesiminde çalışan memurlarla, emeklilere derecelerine göre 1000-750 lira arasında “yakacak yardımı” ödenmesini kararlaştırdı.
  • 1978- Sabah okula giderken yaylım ateşine tutulan Ordinaryüs Profesör Dr. Bedri Karafakioğlu yaşamını yitirdi. Karafakioğlu İstanbul teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi dekanıydı. Katilleri ortaya çıkarılamadı. 1965-69 arası İTÜ rektörlüğü de yapan Karafakioğlu, boykotlar ve 6.filo protestolarındaki tutumuyla öğrencilerin güvenini kazanmıştı. Karafakioğlu’nun öldürülmesinin ardından İTÜ’nün tüm bölümlerinde 1 günlük boykot kararı alındı ve ardından Gümüşsuyu’ndan Taksim’e yüründü. İTÜ süresiz tatil edildi.
  • 1978-  Kayseri kale burçlarına kızıl bayrak asan bir kişi yakalandı. Bayrağı asan kişi polis sorgusunda eylemi Büyük Ülkü Derneği’nden aldığı para karşılığında yaptığını itiraf etti.
  • 1980 - Yunanistan, NATO askeri kanadına yeniden girdi.
  • 1982- Bir gün önce Anayasa metnini açıklayan Milli Güvenlik Konseyi, Devlet Başkanı Kenan Evren’in “Anayasa’yı tanıtma” konuşmaları ile Anayasa’nın Geçici Maddeleri’nin eleştirilmesini yasakladı, Referandum döneminde Evren’in yurt gezileri ile radyo ve TV’de yapacağı konuşmalar yazılı-sözlü basında hiç bir surette eleştirilemeyecek.  Danışma Meclisi’nde görüşülen “12 Eylül Anayasası”na Milli Güvenlik Konseyi son şeklini verdi ve kanunlaştı. Eski siyasi parti liderlerine ve yöneticilerine 10 yıl siyaset yasağı getiren kanun kabul edildi.
  • 1984 - Bilkent Üniversitesi kuruldu.
  • 1985 - 12. Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu: 50.664.458 İstanbul'un nüfusu: 5.842.985
  • 1987- Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde bir grup öğrenci yönetmelik değişikliğiyle ders geçmenin kaldırılıp sınıf geçme mecburiyetinin getirilmesiyle 1 yıl içinde yaklaşık 400 öğrencinin okuldan atılmasını protesto için oturma eylemi yaptı.
  • 1991- Bugün yapılan milletvekili genel seçimlerinde, hiçbir parti tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğu alamadı. Ancak ANAP ikinci parti oldu ve 8 yıl süren iktidarı böylece bitti. Partilerin aldıkları oy oranı ve çıkardıkları milletvekilleri şöyle DYP Yüzde 27 oy oranı ile 178 milletvekili, ANAP Yüzde 24 oy oranı ile 115 milletvekili, SHP Yüzde 20.7 oy oranı ile 88 milletvekili, Refah Partisi Yüzde 16.7 oy oranı ile 62 milletvekili DSP Yüzde 10.8 oy oranı ile 7 milletvekili
  • 1992 - Bingöl’ün Solhan ilçesi Hazarşah köyü yakınlarında, bir otobüsü durduran PKK militanları 19 yolcuyu kurşuna dizerek öldürdü, 6 kişiyi yaraladı.
  • 1995- Yüksek öğrenim katkı paylarına % 350’lere varan zamların geri çekilmesi için Öğrenci Koordinasyonu bünyesinde aylardır sürdürdükleri “Ferman devletinse üniversiteler bizimdir” kampanyası kapsamında çeşitli illerden binlerce öğrenci Ankara’da bir araya geldi. Trenle gelen öğrenciler Ankara Garı’nda, 49 otobüsle gelenler de Ankara Emniyet Müdürlüğü bahçesinde bekletildi. Öğle saatlerinde Kızılay’da bir araya gelen binlerce öğrenci polis çemberine alındı, 200 kadarı gözaltına alındı. 350 bin dilekçe TBMM Başkanvekili Kamer Genç’e iletildi
  • 1998 - Türkiye ile Suriye arasında Adana Mutabakatı imzalandı.
  • 1999- Deri-İş üyesi yaklaşık 1.500 işçi Özelleştirme İdaresi’nin, 750 çalışanı bulunan Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nın kapatılıp İTÜ’ye devredilmesi kararını Beykoz Meydanı’nda düzenlenen bir mitingle protesto etti.
  • 1999- Uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Abuzer Uğurlu, İstanbul’da yakalandı.
  • 2000- Bergama Cezaevi hükümlüleri gördükleri işkenceyi fotoğraflarla ispatladılar. Mahkumlar fotoğrafları basına verdikleri için 15’er gün hücre cezası aldılar.
  • 2000- Yılmaz Güney’in Fransa’da 1983’de çektiği “Duvar” 17 yıl sonra Türkiye’de gösterime girdi. Senaryo, 1976’da Ankara Merkez Cezaevi Sübyan Koğuşu’nda patlak veren isyan üzerine Kayseri Cezaevi’nde yazdığı ”Soba, Pencere Camı ve İki Ekmek İstiyoruz” romanından kurgulandı.
  •  2001- Hükümet Ziraat Bankası Matbaasını kapatmaya karar verince, matbaada çalışan 60 işçi tazminatlarıyla işyerlerini 810 milyara satın aldı. Grup Matbaacılık’ı kurdular.
  • 2002- Dünya Satranç Şampiyonu Vladimir Kramnik, Deep Fritz adlı bilgisayarla yaptığı satranç karşılaşmasında 4-4 berabere kaldı.Dünya şampiyonlarıyla bilgisayarlar arasında yapılan maçlarda, şampiyon ilk kez yenilmemiş oldu.
  • 2002 - Sırbistan ile birlikte Yugoslavya'yı oluşturan Karadağ'da yapılan genel seçimlerde, Devlet Başkanı Milo Cukanoviç'in bağımsızlık yanlısı partisi meclis çoğunluğunu elde etti.
  • 2005- İran’da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad başkanlığındaki Yüksek Kültür Koruma Konseyi, feminist, laik, liberal, nihilist ve Doğu kültürünü aşağılayan filmlerin dağıtım ve gösterimini yasakladı.
  • 2008- “Ergenekon” soruşturması kapsamında haklarında dava açılan, emekli Tuğgeneral Veli Küçük, İP Genel Başkanı Doğu Perinçek, Cumhuriyet gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Başyazarı İlhan Selçuk ile eski İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu’nun da aralarında bulunduğu 46’sı tutuklu 86 sanığın yargılanmasına başlandı.Halkevleri üyeleri, Ergenekon ve 16 Mart davaları öncesi Sultanahmet Adliyesi önündeki açıklamalarında, Ergenekon Davası’nın kontrgerillayı aklama davası olduğunu,kontrgerilla gerçekten çözülmek isteniyorsa 16 Mart katliamını yapanların cezalandırılması gerektiğini söyledi.
  • 2011- Libya’da yönetimi geçici olarak üstlenen Ulusal Güvenlik Konseyi, Muammer Kaddafi’yi  ele geçirdi ve Kaddafi muhaliflerce “linç edildi”. Böylece 1969 yılında iktidara gelen Kaddafi’nin diktatörlük dönemi sona erdi.
  • 2012- DİSK, KESK, TMMOB ve TTB elektrik, doğalgaz ve ulaşıma yapılan zamlara karşı ülke genelinde alanlara çıktı.



DOĞUMLAR:


ER:
      ÖLÜMLER:

1631 -  Alman astronom ve matematikçi (d. 1550)
  • 1870 - Michael Balfe, İrlandalı müzisyen, orkestra şefi, opera şarkıcısı ve besteci (d. 1808)
  • 1935 - Arthur Henderson, Britanyalı siyasetçi (d. 1863)
  • 1952 - Sırrı Day (1889, Çeşme - 20 Ekim 1952) Türk siyasetçidir. Paris'te Düyunu Umumiye Maliye Meclisi Komiserliği Başkatipliğinde bulundu. III. İcra Vekilleri Heyeti'nde kısa süre vekaleten İktisat Vekilliği, 1939-1941 ve 1942-1943 yılları arasında Ekonomi Bakanlığı, 1943-1946 yılları arasında da Bayındırlık Bakanlığı görevini yürüttü. Ayrıca TBMM 5., 6., 7., ve 8. Dönem'de (1935-1950 arası) Trabzon milletvekili olarak görev yaptı.
  • 1974 -Ernst Arnold Egli (17 Ocak 1893, Viyana - 20 Ekim 1974, Meilen) Avusturya ve İsviçre kökenli mimar ve şehir plancısı. Viyana ve Zürih şehirlerinde de birçok projesi vardır ama inşa edilmiş projelerinin çoğu uzun yıllar geçirdiği Türkiye’de yer almaktadır.İsviçreli bir mühendis olan Johann Jakob Egli’nin (1840-1918) çocuğu olan Ernst Arnold Egli Viyana'da büyüdü. 1912 ile 1918 yılları arasında Viyana Teknik Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi aldı. Viyana Akademisi’nde profesör olan Clemens Holzmeister’in asistanı olan Ernst Arnold Egli; onun tavsiyesiyle 1927 yılında Türkiye’ye geldi. 1927 ile 1938 yılları arasında özellikle yeni başkent Ankara’nın şekillenmesine yön veren birçok modern mimari örneği yapıyı tasarladı ve inşa edilmesini sağladı. Türkiye’den ayrıldıktan sonra 1949 yılında İsviçre’ye yerleşen Ernst Arnold Egli Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü’nde akademisyen olarak girdi. 1947 yılında şehir planlama alanında onursal profesör unvanını aldı. Şehir planlama hakkında birçok yayınları da vardır. 1953 yılından itibaren BM adına tekrar Ankara’da çalışmaya başladı ve 1955 yılında İsviçre'ye dönene kadar Türkiye'de çalıştı. Egli, 20 Ekim 1974'te Meilen'de vefat etti.(Ankara'daki eserleri) 
  • Musiki Muallim Mektebi binası (sonradan Ankara Devlet Konservatuvarı olarak kullanıldı, günümüzde Mamak Kültür Merkezi), Ankara, Türkiye (1927–1929)
  • Ankara Ticaret Lisesi, Ankara, Türkiye (1928–1930)
  • Eski Sayıştay Binası , Ankara, Türkiye (1928–1930)
  • İsmet Paşa Kız Lisesi, Ankara, Türkiye (1930–1934)
  • Ankara Kız Lisesi, Ankara, Türkiye (1930-1931)
  • Ziraat Fakültesi, Ankara, Türkiye (1928–1933)
  • Mülkiye Mektebi'nin Ankara'daki binası Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara, Türkiye (1935-1936)
  • Gazi Lisesi, Ankara, Türkiye (1936)
  • Atatürk Orman Çiftliği kompleksi ve Bira Fabrikası, Ankara, Türkiye (1930–1937)
  • Fuat Bulca Evi, Ankara, Türkiye (1936)
  • İsviçre Büyükelçiliği, Ankara, Türkiye (1936–1938)
  • Irak Büyükelçiliği, Ankara, Türkiye (1936–1938)
  • Türk Hava Kurumu , Ankara, Türkiye (1934–1937)
  • Etimesgut Uçuş Okulu, Ankara, Türkiye (1930)
  • Şükrü Koçak Evi, Ankara, Türkiye (1940)
  • Gazi Eğitim Enstitüsü, Jimnastik Okulu, Ankara, Türkiye (1930)
  • Gazi Eğitim Enstitüsü, Yapı Usta Okulu, Ankara, Türkiye (1930)
  • Koç Han, Ankara, Türkiye (1930)
  • Etimesgut Yatı Mektebi, Ankara, Türkiye (1929–1930)
  • 1987 - Andrey Kolmogorov, Sovyet matematikçi (d. 1903)
  • 1989 - Anthony Quayle, İngiliz oyuncu (d. 1913)
  • 1989 - Alpay İzer, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1944)
  • 1994 - Burt Lancaster, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1913)
  • 1995 - Christopher Stone, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
  • 2002 - Bernard Fresson, Fransız oyuncu (d. 1931)
  • 2004 - Türk tiyatrosunun ”Arap Bacı”sı (Bacı Kalfa) usta sanatçı Tevfik Gelenbe 73 yaşında öldü.
  • 2006 - Jane Wyatt, Amerikalı aktris (d. 1910)
  • 2010 - Arif Damar, Türk şair (d. 1925)
  • 2014 - René Burri, İsviçreli fotoğrafçı (d. 1920)
  • 2014 - Lilli Carati, İtalyan oyuncu ve manken (d. 1956)
  • 2020 - Lea Vergine, İtalyan sanat tarihçisi (d. 1936)
  • 2021 - Durul Gence, Türk caz müzisyeni ve orkestra şefi (d. 1940)

(derleyen:mstfkrc)
Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)