OLAYLAR:
- 1492- Kristof Kolomb Küba’yı keşfetti ve İspanya adına el koydu.
- 1806 - Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız Ordusu Berlin'e girdi.
- 1810 - ABD, eski İspanyol kolonisi olan Batı Florida'yı ilhak etti.
- 1904 - New York metrosu açıldı.
- 1913 - Mustafa Kemal, Sofya Ataşemiliterliği'ne atandı.
- 1922 - İtilaf Devletleri, TBMM hükûmeti ve İstanbul hükûmeti temsilcilerini 13 Kasım 1922'de Lozan'da toplanacak barış konferansına davet ettiler.
- 1922- Faşist Parti lideri Benito Mussolini kara gömlekli milislerle birlikte Napoli’den “Roma yürüyüşü”ne başladı. İtalya’nın birçok yerinden Roma’ya yürüyen 40 bine yakın faşist uğradıkları şehirlerde resmî binaları da işgal etti. Hükümet istifa etti.
- 1924 - Sovyetler Birliği'nde Özbekistan'ın kuruluşu.
- 1953 - Birleşik Krallık, Güney Avustralya'da Totem 2 adını verdiği bir nükleer deneme yaptı.
- 1957 - Genel seçimler: Demokrat Parti, oyları düşse de, 610 milletvekilliğinin 424'ünü kazanarak iktidarını korudu. CHP 178 milletvekili çıkardı.
- 1958 - Pakistan'ın ilk Cumhurbaşkanı İskender Mirza, General Muhammed Eyüb Han tarafından düzenlenen kansız bir darbeyle görevden uzaklaştırıldı. Muhammed Eyüb Han, 20 gün önce bizzat Mirza tarafından sıkıyönetimin başına getirilmişti.
- 1960 - Millî Birlik Komitesi, 147 profesör, doçent ve asistanı görevden aldı. Gerekçe "tembel", "yeteneksiz", "reform düşmanı" olmalarıydı. Üniversitedeki tasfiye tartışma ve tepkilere yol açtı. Öğretim üyeleri, Mart 1962'de görevlerine dönebildiler.
- (https://www.tozlumikrofon.com/147ler-olayi-nedir-ihrac-edilen-147-akademisyen-kimdir-neden-ihrac-edildiler/)
- 1962- SSCB lideri Kruşçev: “Küba’daki Sovyet nükleer füzelerinin sökülmesi karşılığında, Türkiye’deki Amerikan üslerinde konuşlu füzeler de sökülsün”
- 1965- İlk Demirel hükümeti kuruldu.
- 1966- CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit: “CHP nasıl ortanın solunda olduğunu belirterek aşırı sola bir duvar çekmişse, AP de ortanın sağında olduğunu bildirerek sağ uçtan gelebilecek tehlikelere karşı bir duvar çekmelidir.”
- 1968- Londra’da yaklaşık 50 bin kişi Vietnam Savaşı’nda ABD’ye karşı Vietkong’a destek için yürüdü.
- 1971- Harun Karadeniz, Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat ve Vedat Günyol’un da aralarında bulunduğu 21 kişinin “Gizli TKP’ye üye oldukları” iddiasıyla 8 ile 15 yıl arası hapis istemiyle yargılanmasına başlandı.
- 1974- CHP-MSP hükümet programında yeralan halk sektörü yaratılmasıyla ilgili ilk çalışmalar sonunda “Halk Yatırımları Holding Anonim Ortaklığı” adı altında büyük bir yatırım holding kuruldu. Holdingin 9 ortağı Etibank, Sümerbank, TPAO, İPRAŞ, THY, İş Bankası, Emekli Sandığı, Türk-İş ve DİSK, Holding’in 1 milyarlık sermayesi 100 bin paya bölünecek.
- 1976- İstanbul’da 30 lisenin temsilcilerinin bulunduğu grup Cağaloğlu’ndaki İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde Milliyetçi Cephe iktidarının bastırdığı “gerici-Amerikancı yeni ders kitapları”nı protesto etti.
- 1977- “Ülkücü komandolar”, İstanbul Ayazağa’da bulunan Işık Mühendislik Yüksek Okulu’nda Ayhan Gökdemir adlı solcu bir öğrenciyi, bıçaklayarak öldürdüler.
- 1979- Bayrampaşa’da bir kahvehaneyi basan “ülkücüler”, içerdekileri duvara dizip yaylım ateşi açtı: 6 ölü 6 yaralı.
- 1979- CHP hükümetinin Kültür Bakanı Ahmet Taner Kışlalı’nın girişimiyle, Yaşar Kemal ve Server Tanilli’nin de aralarında bulunduğu sanat ve düşün adamlarını ve Türkiye’nin turistik-kültürel değerlerini tanıtacak ”Kısa Film Senaryoları Yarışması”nı kazananlar açıklandı.
- 1979- Zülfü Livaneli’nin bazı şarkıları Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Denetim Kurulu tarafından yasaklandı. “Nazım’ın Türküsü” ve “Atlının Türküsü”nden bazı parçaları TRT’de yasaklanan Zülfü Livaneli için Köln radyosu 45 dk’lık program yaptı.
- 1979- TANSA Genel Müdürü, “Yoksul halk çocuklarının ihtiyacını gidermek amacıyla” belediyelerin Tanzim Satış Mağazaları’nda satılmak üzere yaklaşık 1 milyon ucuz defter üretildiğini açıkladı.
- 1980- “Geçici Anayasa” açıklandı: Yeni bir Anayasa yapılıncaya kadar, kapatılan Meclis’in yerini alan Milli Güvenlik Konseyi’nin çıkaracağı karar, bildiri ve yasaların yürürlükteki 1961 Anayasasına aykırılığı ileri sürülemeyecek.
- 1980- Siyasi Partiler ve Sendikalar dışındaki kuruluşlara Kayyum tayinini öngören yasa, MGK’da kabul edildi.
- 1981- Prof. Sadi Irmak, 12 Eylül askeri darbesinin ardından atanan üyelerden oluşan Danışma Meclisi başkanı seçildi.
- 1983- Yayıncı İlhan Erdost’un Kasım 1980’de Mamak Askeri Ceza ve Tutukevi avlusunda askeri araç içinde dövülerek öldürülmesi davasında karar: 1 astsubay ve 4 ere 8 yıl ile 10 yıl 8 ay arası, 1 ere de 2 ay 20 gün hapis cezası. Astsubay Şükrü Bağ TSK’dan çıkarıldı ve tutuklandı. Temyize götürülen davada, Askeri Yargıtay’ın 14 Mart 1984’de Astsubay Şükrü Bağ’ın 10 yıl 8 aylık hapis cezasını bozmasının ardından yeniden yargılanan Bağ, 27 Kasım 1986’da bu kez yalnızca “görevi ihmal”den 3 yıl hapis ve ömür boyu memuriyetten men cezasına çarptırıldı.
- 1986- Süleyman Demirel’in Isparta’da konuşmasına izin verilmedi. Demirel’in şehir meydanına girişini engellemek için polis barikatı kuruldu.
- 1990- Sosyaldemokrat Halkçı Parti, İzmit’te “Savaşa Hayır” mitingi düzenledi. Mitinge on binlerce insan katıldı; miting sonrası 155 kişi gözaltına alındı. Mitingde konuşan Genel Başkan Erdal İnönü Körfez Savaşı’na ve idam cezalarına karşı olduğunu vurgulayarak Başbakan Turgut Özal’ı ABD’nin peşine takılmakla suçladı.
- 1991- Hüseyin Toraman evinin önünden silahlı-telsizli 3 sivil tarafından zorla 1 araca bindirilerek götürüldü, hala akıbeti bilinmiyor. 14 Ekim 2011’de açılan soruşturma sonucunda ”şüphelinin bulunamaması ve 20 yıllık zamanaşımı süresinin dolması” gerekçesiyle dosya kapatıldı.
- 1991 - Türkmenistan, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandı.
- 1992- Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş Kuzey Irak’ta süren operasyonla ilgili bir açıklama yaptı. Operasyona 20 bin askerin katıldığını, 9 erin öldüğünü ve binlerce PKK militanının öldürüldüğünü söyledi.
- 1993- Ankara/ Balgat’ta polisçe basılan bir evde Dev-Sol üyesi oldukları ileri sürülen 2 kişi öldürüldü.
- 1996- Beykoz, Sarıyer ve Üsküdar’ın SİT Alanı olmaktan çıkarılmasını isteyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: ”Koruma Kurulu’nun varlığına dahi karşıyım. Koruma Kurulu bir istişare kurulu olarak kalabilir, ama bir icra kurulu olarak kalması yanlış.”
- 1999- Direniş sonuç verdi: Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nın 1 Kasım’da kapatılma ve yaklaşık 750 işçinin ihbar tazminatları ve ücret alacakları ödenerek işten çıkarılma kararı askıya alındı, işçiler akşama doğru işbaşı yaptı.
- 1999 - Parlamento oturumu sırasında otomatik silahlı kişilerce yapılan saldırıda Ermenistan Başbakanı Vazgen Sarkisyan ve 8 üst düzey yetkili öldü.
- 2000- Fazilet Partisi’nde “yenilikçiler” biraraya gelerek toplantı yaptılar. Yenilikçilerden Recep Tayyip Erdoğan, “takiye yapıp halkı kandırıyorlar, yeter artık. Oğuzhan Asiltürk ve perde arkasındakilerle siyaset bitmiştir” dedi.
- 2000- İstanbul Üniversitesi öğrencileri DSP-MHP-ANAP hükümetinin IMF’ye endeksli politikalarını ve IMF Türkiye Masası Şefi Cottarelli’yi Merkez Kampüs önünde protesto etti.
- 2002- İşçi Partisi’nin adayı “Lula” lakaplı Luiz Inacio Lula da Silva ikinci turda yüzde 62 oyla Brezilya devlet başkanı seçildi. Latin Amerika tarihinde ilk kez bir işçi devlet başkanlığına geldi.
- 2003- CHP lideri Deniz Baykal, Almanya Başbakanı Gerard Schröder, Britanya Başbakanı Tony Blair, İsrail İşçi Partisi lideri Şimon Peres ve Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis’le birlikte, Sosyalist Enternasyonal Başkan Yardımcılığı’na seçildi. Erdal İnönü’den sonra Türkiye’den bu göreve getirilen ikinci sosyal demokrat oldu.
- 2004- TBMM, eski Başbakan Mesut Yılmaz’ı 14’e karşı 419 oyla, eski Devlet Bakanı Güneş Taner’i de yediye karşı 403 oyla Yüce Divan’a sevk etti. Gerekçe; Türkbank ihalesine fesat karıştırmak
- 2006- Uluslararası Fransız Radyosu “Radio France International” (RFI) 1971’den beri sürdürdüğü Türkçe yayınlara son verdi.
2006- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Milletvekili Seçimi Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa’yı onayladı. Milletvekili seçilme yaşı 30’dan 25’e indirildi. - 2008- Çağdaş Gemik (18), gezdiği motosikletle “dur ihtarına rağmen durmadığı” iddiasıyla 1 polis tarafından ensesinden vurularak öldürüldü. Ç.Gemik’e tabancayla ateş ederek ölümüne sebep olan polis memuruna 4.yargılamada verilen 13 yıl 4 ay ceza 30 Ocak 2017’de Yargıtay’ca onandı.
- 2008- AKP Genel Merkezi’ne yürüyerek basın açıklaması yapan ve Başbakan Erdoğan ya da AKP’li bir yetkiliyle görüşme talep edip oturma eylemi yapan Halkevleri üyesi 27 kişi gözaltına alındı. Halkevciler Hopa halkını 2 Kasım’daki “Aklamıyoruz, Haklıyoruz” mitingine davet için Hopa Devlet Hastanesi’nden Cumhuriyet Meydanı’na yürüdü. Hopa AKP İlçe Binası’na “Çay-Kur’umuzu, derelerimizi, ülkemizi satanları Aklamıyoruz, Haklıyoruz” pankartı asıldı.
- 2009- Özgür Doğan ve Orhan Eskiköy’ün “İki Dil Bir Bavul” filmi gösterime girdi.
- 2009- DTP’li Aysel Tuğluk, 3 Eylül 2006’da Diyarbakır Dünya Barış Günü mitingindeki konuşmasından dolayı 1 yıl 6 ay hapse mahkum edildi.
- 2010- “Milli Güvenlik Siyaset Belgesi” revize edildi: “İrticai Faaliyetler” İç Tehditler’den çıkarılıp “Dini istismar eden örgütler” konuldu.
- 2011- Arjantin’de cunta döneminde asker ve polis memuru olarak görev yapan 12 kişi ömür boyu; dört kişiyse 18 ila 25 yıl hapse hapse mahkum edildi. Ömür boyu hapis cezasına çarptırılanlar arasında “Ölümün Kan Meleği” olarak da anılan 59 yaşındaki Alfredo Astiz’in de bulunuyor. Uruguay’da Devlet Başkanı J.Mujica, dikta döneminde insan haklarını çiğneyenlerin dokunulmazlıklarını kaldırdı.
- 2011-Haydarpaşa Dayanışması üyeleri “Haydarpaşa Garı gar olarak kalsın, yüksek hızlı tren ve tüm trenler Haydarpaşa Garı’na gelsin” talebiyle Kadıköy İskelesi’nden Haydarpaşa Garı’na yürüdü.
- 2017- İspanya’nın Katalonya özerk yönetimi parlamentosu, tek taraflı bağımsızlık ilan etti. Katalonya Parlamentosu’nda bugün yapılan seçimlerde, bağımsızlık için 70 evet, 10 hayır oyu çıktı. İki vekil oylamaya katılmadı.
- 2018- Kanal D’deki Beyaz Show’a Diyarbakır’dan telefonla bağlanarak, “Yazık; insanlar ölmesin, çocuklar ölmesin, anneler ağlamasın” diyen öğretmen Ayşe Çelik’e “terör örgütü propagandası”ndan verilen 1 yıl 3 aylık hapis cezası kesinleşti.
- 1728 - James Cook, İngiliz denizci ve kâşif (Avustralya ve Yeni Zelanda'nın kâşifi) (ö. 1779)
- 1782 - Niccolò Paganini, İtalyan besteci ve kemancı (ö. 1840)
- 1811 - Isaac Singer, Amerikalı mucit, aktör ve iş insanı (ö. 1875)
- 1858 - Theodore Roosevelt, ABD'nin 26. Başkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1919)
- 1894 - John Lennard-Jones, İngiliz matematikçi (ö. 1954)
- 1910 - Juan Ambou, İspanyol komünist devrimci ve İspanya Komünist Partisi üyesi siyasetçi (d. 2006)
- 1914 - Ahmet Kireççi, Türk güreşçi ve 1948 Londra Olimpiyat Oyunları şampiyonu (ö. 1978)
- 1923 - Spartak Belyayev, Sovyet-Rus teorik fizikçi (ö. 2017)
- 1931 - Nevâl es-Saadavi, Mısırlı feminist yazar, aktivist ve psikiyatrist (d. 2021)
- 1932 - Jean-Pierre Cassel, Fransız sinema oyuncusu (ö. 2007)
- 1932 - Sylvia Plath, Amerikalı şair ve yazar (ö. 1963)
- 1952 - Roberto Benigni, İtalyan aktör, senarist, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1957 - Glenn Hoddle, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
- 1978 - Vanessa Mae, Singapurlu müzisyen
- 1981 - Volkan Demirel, Türk sporcu
- 1983 - Kıvanç Tatlıtuğ, Türk aktör ve manken
- 1983 - Marie Moute, Fransız oyuncu
- 1986 - Alba Flores, İspanyol dizi oyuncusu
ÖLÜMLER:
- 1449 - Uluğ Bey, Timur İmparatorluğu'nun 4. Sultanı, matematikçi ve gök bilimci (d. 1394)
- 1954 - Franco Alfano, İtalyan müzisyen (d. 1883)
- 1967 - Kurt Schneider, Alman psikiyatrist (d. 1887)
- 1990 - Xavier Cugat, İspanyol müzisyen (d. 1900)
- 1990 - Jacques Demy, Fransız sinema yönetmeni (d. 1931)
- 1990 - Ugo Tognazzi, İtalyan sinema oyuncusu (d. 1922)
- 2006- Karikatürist Semih Balcıoğlu, 78 yaşında yaşamını yitirdi. Yazısız karikatürleriyle tanınan Balcıoğlu yedisi yurtdışında olmak üzere 70’den fazla sergi açtı. 28 karikatür kitabı var.
- 2009 - Elli Pappa, Yunan yazar, gazeteci ve aktivist (d. 1920)
- 2012- Alman komünist opera ve bale bestecisi Hans Werner Henze (86) hayata veda etti. “Dans FloB der Medusa” adlı requiem’ini Che Guevara’ya adamıştı.
- 2020 - Hikmet Karagöz, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1946)
(derleyen: mstfkrc)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder