OLAYLAR:
- 1516 - Sadrazam Hadım Sinan Paşa yönetimindeki Osmanlı Ordusu Memlukları Gazze yakınlarında yendi.
- 1538 - Yeni Dünya'nın ilk üniversitesi olan Universidad Santo Tomás de Aquino kuruldu.
- 1636 - İlk Amerikan üniversitesi Harvard kuruldu.
- 1848 - İspanya'da ilk demiryolu, Barselona-Mataró arasında hizmete girdi.
- 1886 - Özgürlük Heykeli, Fransızların hediyesi olarak New York'a dikildi.
- 1893 - Çaykovski'nin 6 No'lu Pathétique Senfonisinin galası Sankt-Peterburg'da, bestecinin ölümünden sadece dokuz gün önce yapıldı.
- 1908 - İstanbul'da Ermenice Jamanak gazetesi yayımlanmaya başladı.
- 1918 - Çekoslovakya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu İmparatorluğundan bağımsızlığını kazandı.
- 1922- Devletin kontrolünü ele geçiren Benito Mussolini, İtalya’ya faşizmi getirdi. 1920’lerin başında İtalya’da ağır sanayinin tüm sahipleri Mussolini’nin iktidarını arzuluyordu. Sanayi Genel Konfederasyonu, Mussolini’nin Roma Yürüyüşü için 20 milyon liret para aktardı. Mussolini’nin faşistleri egemen sınıftan işaret almışlardı. Bologna’da 20 bin kişi valiyi istifaya zorladı. Ekim 1922’de Mussolini’ye bakanlık teklifi geldi. Bizzat başbakandan gelen teklifi Mussolini reddetti. Gizlice Roma yürüyüşü örgütlenmesi hızlandırıldı. 27 Ekim’de yürüyüş başladı. Yürüyüş sırasında Kral sıkıyönetim ilan etmeyi reddetti. Ordu sessiz kaldı. 28 Ekim günü hükümet kurma görevi Mussolini’ndi.
- 1923 - Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeğinde, "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz" dedi.
- 1927 - Türkiye'de ilk nüfus sayımı yapıldı.Nüfusun 13 milyon 648 bin 270 kişi olduğu açıklandı.
- 1937 - Başbakan İsmet İnönü, Ankara'da paraşüt kulesinin açılışını yaptı.
- 1938 - Ankara Radyosu hizmete girdi.
- 1940 - II. Dünya Savaşı: İtalya, Arnavutluk üzerinden Yunanistan'ı işgal etti.
- 1941 - Litvanya'da Alman SS birlikleri 9000 den fazla Yahudiyi Kaunas şehrinin meydanında kurşuna dizdi.
- 1943 - Philadelphia Deneyi: Amerikan donanmasının Pensilvanya eyaletine bağlı Philadelphia şehri limanında bir deney yaptığı iddia edildi.
- 1948 - İsviçreli kimyacı Paul Hermann Müller DDT'nin böcek öldürücü özelliğini keşfinden ötürü Nobel Kimya Ödülü ile ödüllendirildi.
- 1951- Falih Rıfkı Atay’ın “Yeni Rusya” adlı kitabı okul kitaplıklarından toplatıldı.
- 1960 - Millî Birlik Komitesi'nin 147 öğretim üyesini görevden almasını protesto eden İstanbul Üniversitesi Rektörü Sıddık Sami Onar ve İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Fikret Narter görevlerinden istifa ettiler.
- 1961 - Zeki Müren, Behiye Aksoy, Gönül Yazar, Seçil Heper gibi pek çok sanatçıyı senelerce sahnesinde ağırlayan Maksim Gazinosu açıldı.
- 1962 - Küba Füze Krizi: Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev, Küba'daki füze üslerini kaldıracaklarını açıkladı.
- 1968- Prag’da on binlerce Çek, Sovyet işgalini protesto etti.
- 1969- Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Derneği ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğrenci Birliği, “siyasetle uğraşıldığı” gerekçesiyle mahkemece kapatıldı.
- 1975- Sinematek Derneği, 10.Yıl etkinlikleri kapsamında Şişli Kent Sineması’nda Rahmi Saltuk’un sunduğu “Halk Türküleri Resitali”ni gerçekleştirdi. Dernek daha önce 10-11-12 Eylül tarihlerinde İstanbul Açıkhava Tiyatrosu’nda Romanya Halk Dansları gösterisini düzenlemişti.
- 1977- Merkez Bankası yurtdışına çıkışı yıl sonuna kadar yasakladı.
- 1980- Türk-İş’e bağlı Petrol-İş Sendikası “sendikal faaliyet yasağına uymadığı” gerekçesiyle kapatılıp mühürlendi.
- 1981 - Heavy metal müzik grubu Metallica, San Francisco'da kuruldu.
- 1983- Grenada Adası işgali için ABD Başkanı Reagan: “Grenada’yı biz işgal etmeseydik Küba işgal edecekti”. Küba Dışişleri Bakanlığı: “Grenada’da 800 Kübalı vardı, 100’ü işgalden bu yana hayatını kaybetti.”
- 1982 - Felipe González liderliğindeki sosyalistler, İspanya seçimlerinde büyük bir zafer kazandı.
- 1984 - Çin Komünist Partisi, ekonomik durumu düzeltmek amacıyla serbest girişime ve rekabete izin verileceğini açıkladı.
- 1986 - 23. Altın Portakal Film Festivali'nin sonuçları açıklandı. Altın Portakal'ı Atıf Yılmaz'ın yönettiği "Aaah Belinda" kazandı.
- 1989- Rahmi Saltuk’un “Hoynare” kasetinin ardından, Saltuk Plakçılık’tan çıkan Grup Yorum’un “Gün Ola” ve Emekçi’nin “Yıkılası İstanbul” kasetleri de yasaklandı.
- 1989- Ankara Gölbaşı Sineması’nda vereceği konser son anda valilik tarafından yasaklanan Ahmet Kaya toplanan kalabalığa seslendi: “Bu adamlar halka saygı duymuyorlar. Yeter bu şerefsizlik. Halktan korkanlar nasıl cumhurbaşkanı olabilir?”
- 1989- 22 Ekim akşamı Esenler’den Aksaray’a gitmek için taşıt beklerken bir ekip otosuna zorla bindirilerek Esenler Karakolu’na götürülen ve “sol içerikli şarkı söyledikleri” gerekçesiyle sabaha kadar coplanıp falakaya yatırılan 3 genç, 2 polis hakkında suç duyurusunda bulundu.
- 1990- Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin ekonomik krize acil çözüm olarak “kapitalizme hızlı geçiş programı”nı açıkladı: “Fiyat ve ücretler serbest bırakılacak; Toprak mülk olarak satılabilecek; küçük ve orta ölçekli işletmelerin %50’si üç ay içerisinde özelleştirilecek…”
- 1991 - İslami Cihad örgütü Ankara'da iki bombalı saldırı düzenledi; bir Amerikalı subay öldü, Mısırlı bir diplomat yaralandı.
- 1993 - Hakkâri, Üzümlü Jandarma sınır bölüğü'ne saldıran silahlı militanlardan 57'si öldürüldü. Çatışmada 10 er öldü.
- 1993-Türkiye’ye dönüşte havalimanında gözaltına alınan Sarp Kuray “illegal çete oluşturduğu” gerekçesiyle DGM’ce tutuklandı
- 1994- Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ebelik Bölümü’ndeki ”Türbanla uygulamalı derslere girilsin” başlıklı imza kampanyasına katılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: ”Batı ülkelerindeki bazı hastanelerde rahibeler kendi inançları doğrultusunda giyinerek hizmet veriyor.”
- 1995 - Bakü'de dünyanın en ölümcül metro kazası yaşandı. 28'i çocuk 300 kişi öldü, 265 kişi yaralandı. Azerbaycan genelinde üç günlük yas ilan edildi.
- 1998- Özelleştirme Yüksek Kurulu, SEKA İzmit Fabrikası’nın kapatılmasına karşı 31 Ekim’de yapılacak mitingden önce, kapatılmaya ilişkin 14 Eylül 1998 tarihli karar ile istihdam sorunu çözülünceye kadar kararın durdurulmasına ilişkin 6 Ekim 1998 tarihli kararı iptal etti
- 1998 - Esenboğa Havalimanı, tarihinde ilk kez aynı gün 13 cumhurbaşkanı ağırladı. Yabancı ülke cumhurbaşkanları, Cumhuriyetin 75. yılı törenleri için Ankara'ya geldiler.
- 2000- Kosova tarihinin ilk demokratik seçimleri yapıldı. 1 milyon Arnavut oy verirken, Sırplarla Türkler seçimleri boykot etti. Pasifist lider İbrahim Rugova’nın partisi Kosova Demokratik Birliği (LDK) yüzde 60 oyla kazandı. Kosova’da 110 bin Sırp ve 60 bin Türk de yaşıyor. Rugova Arnavutluk’tan da Sırbistan’dan da bağımsız bir Kosova tasarlıyor.
- 2004- Dev-Sol üyesi oldukları için 12 yıldır yargılanan 35 kişiden 10’u müebbet hapse mahkum oldu.
- 2007- Arjantin’de Cristina Fernandez de Kirchner cumhurbaşkanlığına seçilerek ülkenin ilk seçilmiş kadın cumhurbaşkanı oldu.
- 2007- Roma Katolik Kilisesi, İspanya İç Savaşı’nda ölen ve çoğu Francisco Franco destekçisi olan 498 din adamını Vatikan’da düzenlenen törende toplu halde kutsal ilan etti.
- 2008- Çocuğun cinsel istismarı suçundan Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde tutuklu yargılanan Hüseyin Üzmez’in tahliyesi kararlaştırıldı. Üzmez, 1952 yılında lise öğrencisiyken gazeteci Ahmet Emin Yalman’a suikast girişiminde bulundu ve Yalman’ı öldürmeye teşebbüs suçundan mahkum olarak 10 yıl hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra hukuk fakültesini bitiren Hüseyin Üzmez, bir dönem Turgut Özal Hükümeti’nde Sağlık Bakanı Mehmet Aydın’ın özel danışmanı olarak görev yaptı. Ayrıca Üzmez, bazı sağ partilerde görev aldı ve MÇP’de genel başkan adayı oldu. Son döneme kadar Vakit Gazetesi’nde köşe yazarlığı yaptı.
- 2009 - Pakistan'ın Peşaver kentindeki bir pazar yerinde araca yerleştirilen bomba patladı; 105 kişi ölü, 200'den fazla kişi yaralandı.
- 2011- Prof. Dr. Büşra Ersanlı ve yayıncı-yazar Ragıp Zarakolu’nun da aralarında bulunduğu 23 kişi KCK operasyonu kapsamında gözaltına alındı.
- 2013- Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, müzik alanında, özgün müzik sanatçısı şarkıcı ve besteci Ahmet Kaya’ya verildi.
- 2014- Karaman’ın Ermenek ilçesinde bir maden ocağında su baskını nedeniyle 18 işçi mahsur kaldı. Günlerce işçilere ulaşılamadı. 18 ölü.
- 2015- F.Gülen’e yakın Koza Holding’e bağlı Bugün Gazetesi ve Kanaltürk TV’ye sabah erken saatlerde TOMA’lar ve çevik kuvvet desteğinde giren kayyımlar yönetimi devraldı. Baskında gazeteciler tartaklandı, bina dışındaki kalabalık gaz ve tazyikli suyla dağıtıldı.
- 2017- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, 23 yıldır (8617 gün) sürdürdüğü görevinden, cumhurbaşkanının isteği üzerine, istifa etti.
- 1466 - Desiderius Erasmus, Hollandalı yazar ve düşünür (ö. 1536)
- 1903 - Evelyn Waugh, İngiliz yazar (ö. 1966)
- 1909 - Francis Bacon, İngiliz ressam (ö. 1992)
- 1921 - Necdet Koyutürk, Türk tango müzisyeni, besteci ve orkestra şefi (ö. 1988)
- 1930 - Bernie Ecclestone Formula 1 başkanı ve CEO’su
- 1932 - Spiros Kipriyanu, Kıbrıslı politikacı (ö. 2002)
- 1933 - Manuel Francisco dos Santos (Garrincha), Brezilyalı futbolcu (ö. 1983)
- 1940 - Ömer Akbel, Türk büyükelçi (ö. 2015)
- 1955 - Bill Gates, Amerikalı yazılımcı, iş insanı, Microsoft şirketinin kurucusu ve sahibi
- 1955 - Indra Nooyi, PepsiCo'nun Başkanı ve CEO'su
- 1957 - Ahmet Kaya, Türk halk müziği ve özgün müzik sanatçısı, şarkıcı ve besteci (ö. 2000)
- 1963 - Eros Ramazzotti, İtalyan şarkıcı
- 1967 - Julia Roberts, Amerikalı sinema oyuncusu ve Oscar ödülü sahibi
- 1970 - Yıldız Kaplan, Türk şarkıcı, oyuncu ve manken
- 1974 - Joaquin Phoenix, Amerikalı sinema oyuncusu, yapımcı ve Oscar ödülü sahibi
- 1976 - Luka Peroš, Hırvat oyuncu
- 1979 - Atıf Emir Benderlioğlu, Türk fotoğrafçı, grafiker ve oyuncu
- 1979 - Jawed Karim, Bangladeş asıllı Almanya doğumlu Amerikalı bilgisayar bilimcisi ve internet girişimcisi
- 1980 - Milan Baroš, Çek futbolcu
- 1990 - Anny Robert, Nijeryalı portre fotoğrafçısı ve yönetmen
- 1704 - John Locke, İngiliz filozof (d. 1632)
- 1880 - Édouard Séguin, Fransız kökenli Amerikalı psikiyatr (ağır engellilerin eğitimi için çağdaş yöntemleri getiren) (d. 1812)
- 1900 - Max Müller, Alman filolog ve oryantalist (d. 1823)
- 1949 - Nafi Atuf Kansu, Türk eğitimci ve siyasetçi (d. 1890)
- 1957 - Ernst Gräfenberg, Alman hekim, bilim insanı ve RIA (Rahim İçi Araç)'yı geliştiren (d. 1881)
- 1959- Küba Devrimi’nin önde gelen üç isminden biri sayılan Camilo Cienfuegos bir uçak kazasında hayatını kaybetti.
- 1977 - Ratip Tahir Burak, Türk karikatürist ve çizgi roman çizeri (d 1904)
- 1978 - Agâh Sırrı Levend, Türk edebiyat tarihçisi ve yazar (d. 1893)
- 1881 - Meriwether Lewis Clark Sr., Amerikalı mimar, inşaat mühendisi ve politikacı (d. 1809)
- 1987 - André Masson, Fransız ressam (d. 1896)
- 1998 - Thomas Flowers, İngiliz mühendis ve Colossus'un tasarımcısı (d. 1905)
- 2003- Ermeni kökenli Amerikalı müzisyen Vigen, 74 yaşında öldü. “İran pop müziğinin kralı” olarak bilinen Vigen Farsça ve Ermenice caz söylemişti.
- 2005 - Ankara Üniversitesi eskir rektörü ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi eski Dekanı Prof. Dr. Tahsin Özgüç 89 yaşında vefat etti.
- 2008 - Hüsamettin Bozok, Türk yazar ve gazeteci (d. 1916)
- 2013 - Tomris Oğuzalp, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1932)
- 2019 - Annick Alane, Fransız tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1925)
(düzenleme: mstfkrc)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder