9 Ocak 2023 Pazartesi

BELLEK - 9 OCAK -

 


OLAYLAR:

  • 475 - Bizans İmparatoru Zeno, Başkent Konstantinopolis'i terkederek Antioch'a (Antakya) kaçmaya zorlandı, böylelikle birinci saltanatı sona ermiş oldu.
  • 1792 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında 5 yıllık savaşın ardından, Yaş Antlaşması imzalandı.
  • 1839 - Fransız Bilimler Akademisi, Daguerreotype adı verilen bir fotoğrafçılık işlemini duyurdu.
  • 1853 - Osmanlı İmparatorluğu için "hasta adam" tabiri ilk kez Rus Çarı I. Nikolay tarafından kullanıldı.
  • 1900 - Mısır'da Kahire demiryolu tamamlandı ve ilk tren hizmete girdi.
  • 1900 - İtalya'da Lazio takımı kuruldu.
  • 1905- Moskova’da Çar’a yaşam ve çalışma koşullarının ağırlığından yakınan bir dilekçe sunmak amacıyla Kışlık Saray’a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı. “Kanlı Pazar” olarak bilinen katliam, Rus işçi hareketinin sola yönelişinde dönüm noktası oldu.(eski Rus takvimine göre 9 Ocak)
  • 1916 - Seddülbahir Muharebeleri bitti.

  • 1916 - İngilizler'in Gelibolu Yarımadası'ndan çekilip gitmeleri üzerine, sabah 08.45'te Alçıtepe'den Başkomutanlık Vekaleti'ne telgraf çeken 5. Ordu Komutanı Mareşal Otto Liman von Sanders, "Tanrı'ya şükür Gelibolu Yarımadası tamamen düşmandan temizlenmiştir. Diğer ayrıntılar ayrıca sunulacaktır" dedi.
  • 1921 - Birinci İnönü Muharebesi başladı.
  • 1922 - Hatay'ın Dörtyol ilçesi Fransız işgalinden kurtuldu. (İtilaf güçlerine karşı "ilk kurşun" Dörtyol'un Karakese beldesinde Ömer Hoca'nın oğlu Kara Mehmet tarafından 19 Aralık 1918 tarihinde atılmıştır.)
  • 1926 - Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti'ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.
  • 1936 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk'ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı. Törende konuşan Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan "Çürümüş görünen dünya kültürünü yeniden yaratacak olan Türk çocuklarıdır" dedi.
  • 1937- 1929-1933 yılları arasında İstanbul’da sürgünde olan Troçki, Fransa ve Norveç’te 2’şer yıl kaldıktan sonra eşi Natalia Sedova ile birlikte Meksika’ya gitti. Troçki ve eşini Frida Kahlo ve Diego Rivera’nin da aralarında bulunduğu bir grup karşıladı.


  • 1937 - İstanbul Tramvay Şirketi, talebelerin ucuz seyahat etmeleri için paso verdi. Pasolar talebelerin ikamet mıntıkalarıyla, mekteplerinin bulunduğu bölge arasındaki seferlerde geçerli oldu.
  • 1942- D.Şostakoviç’in 7.senfonisi “Leningrad”, Nazi ordularının kuşatması altındaki Leningrad’da ilk kez seslendirildi.
  • 1942 - Türk Tarih Kurumu Ziya Gökalp'in bütün eserlerinin yayımlanmasına, Türk Dil Kurumu da yeni bir Kur'an çevirisine karar verdi.
  • 1949 - Türkiye'nin 7. Başbakanı Hasan Saka görevinden çekildi.
  • 1951 - Birleşmiş Milletler genel merkezi açıldı.
  • 1955 - Devlet Operası sopranosu Leyla Gencer, temsiller vermek üzere İtalya'ya gitti.
  • 1957 - Birleşik Krallık Başbakanı Anthony Eden, sağlık nedenleriyle istifa etti.
  • 1961 - Basın İlan Kurumu kuruldu.
  • 1964 - Panama Kanalı bölgesinde çıkan Amerikan karşıtı gösterilerde, 21 Panamalı ve 3 Amerikan askeri öldü.
  • 1964 - ATAŞ Rafinerisi'ndeki grev, "millî güvenliği bozucu" nitelikte olduğu gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından 1 ay süreyle ertelendi.
  • 1965- Che Afrika ziyaretinde Gine’den sonra Gana’ya gidip sömürgeciliğe karşı Afrika uluslarının birliği düşüncesinin mimarı Başkan Nkrumah ile görüştü.

  • 1966 - 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya'ya hareket etti.
  • 1968 - Surveyor 7 adlı uzay aracı ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı. Bu yolculuk Amerikalıların insansız ay yüzeyi araştırmalarının sonuncusu oldu.
  • 1968 - Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek "uyutuldu".
  • 1968 - Meksiko tarihinde bilinen ilk ve son kez kar yağışı gözlendi, yağış 2 gün daha devam etti.
  • 1969- “Komer Olayı”ndan dolayı aranan öğrencilerden aralarında Halil Çelimli, Taylan Özgür, İbrahim Seven ve Yusuf Aslan’ın da bulunduğu bir kısmı 17 gün boyunca Ankara, Amasya, G.Antep ve Yalova’daki “arkadaş evlerinde” saklandı. ODTÜ, Ankara Üniversitesi ve Hacettepe’ye bağlı 21 öğrenci örgütü ODTÜ rektörlük binası önünde toplanarak ortak bildiriyi okudu: “Hareketi destekliyoruz”. ODTÜ Akademik Konseyi, Komer olayı savcılık soruşturmasını gerekçe göstererek üniversitenin 1 ay süreyle tatil edilmesini kararlaştırdı.
  • 1969 - Ses hızını aşan ilk yolcu uçağı Concorde, deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.
  • 1970 - Birleşik Krallık'ta yapılan açıklamaya göre, bir hafta içinde Hong Kong gribinden 2850 kişi öldü.
  • 1972 - RMS Queen Elizabeth yolcu gemisi, Hong Kong'un Victoria Limanı'nda çıkan bir yangın sonucu yarı batık halde kaldı. Bu enkaz 1974 yılında bir James Bond filmi olan Altın Tabancalı Adam'da dekor ve plato olarak kullanıldı.
  • 1976- Hacettepe Üniversitesi’ndeki ülkücü ve polis saldırılarında bir öğrencinin ölümü, birinin de komaya girmesini protesto için Taksim’e yürüyen öğrencilere polis Şişhane’de ses bombası ile müdahale etti. Silahlı çatışmaya dönüşen olaylarda 2’si kurşunla 3 kişi yaralandı.
  • 1976- Danıştay Dava Daireleri Kurulu, CHP-MSP koalisyonu zamanında TRT Genel Müdürü olan İsmail Cem’in Milliyetçi Cephe hükümetince görevden alınıp yerine Prof.Nevzat Yalçıntaş’ın atanması kararlarını iptal etti.
  • 1978 - Akaryakıt sıkıntısı had safhada; akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.
  • 1978 – Bir günde 14 yer bombalandı. İstanbul’da beş, Ankara’da yedi, Trabzon ve Afşin’de de birer yere atılan bombalar hasara yol açtı. İstanbul Bahçelievler Lisesi’ni basan silahlı-maskeli ülkücüler öğretmenleri tehdit etti, öğrencilere ateş açtı, öğretmenler odası ve sınıflarda tahribat yaptı.
  • 1978 - İstanbul'da Çapa Tıp Fakültesi şiddetli soğuk nedeniyle tatil edildi.
  • 1979 - Ankara'da iki tren çarpıştı. Çoğu işçi ve öğrenci olan 32 kişi öldü.
  • 1979 - Yeşilköy Havalimanı'nda kanlı baskını gerçekleştirdikten sonra müebbet hapse mahkûm olan Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed adlı iki Filistinli gerilla, Sağmalcılar Cezaevi'nden kaçtı.
  • 1979 - Ege Kıta Sahanlığı görüşmeleri, Viyana'da büyük bir gizlilik içinde başladı.
  • 1980- Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ü öldürmek suçundan idam cezasına çarptırılan ülkücü İbrahim Çiftçi’nin cezası Askeri Yargıtay’ca bozuldu. Askeri Yargıtay, yakalanan başka bir ülkücünün mahkemece dinlenmediği vs. hususları gerekçe gösterdi.
  • 1984 - Yargıtay bir karar verdi; emekli işçiye verilen altın madalyanın bedeli, kıdem tazminatından düşülecek.
  • 1986 - Polaroid'in açtığı patent davalarını kaybeden Kodak firması, anında fotoğraf veren kamera (instant camera) işine son vermek zorunda kaldı.
  • 1987 - Yargıtay, Milliyetçi Hareket Partisi'nin Alparslan Türkeş'in üzerinde bulunan mal varlığının Hazine'ye devrine karar verdi.
  • 1991 - Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.
  • 1992 - Karadzic liderliğinde Bosnalı Sırplar, “Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti”ni kurduklarını açıkladılar.
  • 1995 - Güner Ümit'in, İnter Star'da yayınlanan "Süper Turnike" programında, Alevilerde "ensest" olduğunu ima eden sözleri üzerine, Aleviler iki gün boyunca televizyon önünde gösteri yaptı. İki günün sonunda programın yayından kaldırılacağı açıklandı.



  • 1996- Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe’nin cesedi Eyüp Spor Salonu’nun yakınındaki arsada bulundu. Gazeteci Metin Göktepe bir gün önce görevini yaparken polisçe engellenmiş ve gözaltına alınmıştı. DYP-CHP koalisyonunun DYP’li İçişleri Bakanı Teoman Ünüsan: “Metin Göktepe duvardan düşerek hayatını kaybetti”, İstanbul Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar: ”Metin Göktepe gözaltı listesinde ve kamera görüntülerinde yok.” Bakanlar Kurulu’nda CHP’li ve DYP’li Bakanlar tartıştı. Evrensel Gazetesi’nin avukatı Kamil Tekin Sürek: “Gece aradığımız Eyüp Karakolu önce Metin Göktepe’nin serbest bırakıldığını sonra da çay bahçesinde ölü bulunduğunu bildirdi; nöbetçi cumhuriyet savcısı da ‘serbest bırakıldıktan sonra fenalık geçirerek ölmüş’ dedi.” Metin Göktepe’nin öldürülmesini protesto eden bir grup gazeteci Gazeteciler Cemiyeti önünden İstanbul Valiliği’ne yürüyerek siyah çelenk bıraktı, Vali Yardımcısı ile görüştü..
  • 1996 - Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center'da vurularak öldürüldü. Olayı DHKP/C örgütü üstlendi.
  • 1997 - Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik, kriz hallerinde kimi yürütme yetkilerini Genelkurmay Genel Sekreterliği'ne veriyor.
  • 2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, toplum vicdanını incittiği, adalete ve devlete güveni sarstığı gerekçesiyle, TBMM’ye tanınan af yetkisinin Anayasa’dan çıkarılmasını önerdi.
  • 2001- Fransa’nın Lille kentinde Sosyalist Parti merkez binasına zorla giren küreselleşme karşıtı “Köylü Federasyonu” hareketinin lideri Jose Bove ve 10 eylemci gözaltına alındı. Bove 12 Ağustos 1999’da Millau’da yapımı süren McDonald’s binasına saldırı ile ünlenmişti.
  • ----------------------------------------------------------------------------------------
  • 2002 – Türkiye, Afganistan’a asker gönderme kararı aldı.
  • 2002- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ölüm orucu eylemi nedeniyle wernicke korsakoff hastalığına yakalanan DHKP-C davasında hükümlü Ramazan Çiçek’in cezasını affetti. Sezer,daha önce yine ölüm orucu eylemcisi Erdal Doğan, Yaşar Demircan ve İlhan Demirel’i affetmişti.
  • 2003 - İkinci Afrika Sosyal Forumu sona erdi.
  • 2003 - Aile mahkemeleri kuruldu.
  • 2004 – Türkiye, idam cezasının barış zamanı dışında, savaş ve savaş tehlikesi halinde de kaldırılmasını öngören Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 13. Protokolünü imzaladı. 13. Protokolün TBMM’de kabul edilmesi halinde yeniden Anayasa değişikliği yapılabilecek.
  • 2005- Filistin’de Yaser Arafat’ın halefini belirlemek için seçim yapıldı. Yedi adayın katıldığı seçimi Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Mahmud Abbas yüzde 62.3 oyla kazandı. Seçime bağımsız olarak katılan doktor ve insan hakları savunucusu Mustafa Barguti yüzde 20 oranında oy aldı. Seçimleri boykot eden Hamas ise, Mahmud Abbas’ın halkın ancak yüzde 35’ini temsil ettiğini söyledi.
  • 2006 – İran 2,5 yıldır askıya aldığı nükleer yakıt araştırmalarına yeniden başladı. Dışişleri sözcüsü Hamid Rıza Asefi araştırmaların Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu gözetiminde yapılacağını açıkladı.
  • 2006- Norveç hükümeti, şirketlere yönetimlerinde yüzde 40 kadın kotası getirdi. Norveç Borsası’nda yer alan 500 büyük şirket karara uymazsa kapatılacak.
  • 2007 - Merkez üssü Özbekistan'ın Başkenti Taşkent'in 200 kilometre güneydoğusu olan, 8 şiddetinde deprem meydana geldi.
  • 2007 - Adana'dan Irak'a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova'lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak, Bağdat'ın Beled Havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.
  • 2009 - Nâzım Hikmet'in Türk vatandaşlığından çıkarılmasına ilişkin 1951 yılındaki Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldı.
  • 2011 - Iran Air'e ait 277 sefer sayılı uçuşu Urmiye yakınlarında düştü. 72 kişi hayatını kaybetti.
  • 2011 - Güney Sudan'da bağımsızlık referandumu yapıldı.
  • 2013- Fransa’nın başkenti Paris’teki Kürdistan Enformasyon Bürosu’na yapılan saldırı sonucu PKK üyesi Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Söylemez öldürüldü.
  • 2013- 31 Aralık 2012 itibariyle kapatılan Şişecam Topkapı fabrikasında çalışan Kristal-İş üyesi işçilerin “haklarıyla birlikte diğer fabrikalara geçme” talebiyle yaptıkları direniş sonuç verdi: 200’ün üzerinde işçi tüm hakları ile diğer fabrikalara nakledilecek.
  • 2013- Öğrenci Kolektifleri üyeleri, RedHack’in paylaştığı üniversitelerdeki yolsuzluk belgeleri nedeniyle G.Saray’da rektörleri istifaya çağırdı.
  • 2015- 2009’da ÇYDD’ne yönelik Ergenekon Operasyonu sonucu açılan davanın “sonradan yüklenen dijital verilere dayandığı”, Adli Bilirkişi raporunda tespit edildi.
  • 2018- Birleşmiş Milletler İsrail’e, ülkedeki Eritre ve Sudanlıları zorla sınır dışı etme politikasını durdurma çağrısında bulundu.
  • 2020 - Çin, SARS-CoV-2 virüsünden ilk ölümün gerçekleştiğini duyurdu.


DOĞUMLAR:


ÖLÜMLER:




      (düzenleyen: mstfkrc)


Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)