20 Nisan 2021 Salı

DİSK hesapladı: Emeklilerin bayram ikramiyesi nasıl eridi? - SOL

 DİSK-AR'ın raporuna göre, emekli bayram ikramiyeleri asgari ücrete göre 763 TL, gıda enflasyonuna göre 677 TL ve ortalama enflasyona göre 556 TL eridi.

Türkiye’de 13,3 milyona yakın emekli ve hak sahibi var. Ancak zamlanan tüketim ürünlerine rağmen emekli bayram ikramiyesi üç yıldır 1000 TL olarak yerinde sayıyor. Üç yıldır emekli bayram ikramiyelerine zam yapılmıyor.

DİSK Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) raporuna göre, emekli bayram ikramiyeleri asgari ücrete göre 763 TL, gıda enflasyonuna göre 677 TL ve ortalama enflasyona göre 556 TL eridi.

Rapora göre emekli bayram ikramiyelerinin asgari ücret artışına paralel artırılarak 1763 TL olması gerektiği belirtildi. Açıklamada ayrıca, asgari ücrete paralel bir bayram ikramiyesi artışı için her bir bayram ikramiyesinin en az 1800 TL olması gerektiği de kaydedildi.

'Emekli aylıklarını artırmak yerine ikramiye verilmesi yoluna gidildi'

DİSK-AR'ın "Emeklilerin bayram ikramiyesi nasıl eridi?" başlıklı araştırmasında şöyle denildi:

"Bilindiği gibi AKP Hükümeti tarafından 2008’de yapılan sosyal güvenlik mevzuat değişiklikleri (5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu) emekli aylık ve gelirlerinin düşmesine sebep oldu. Emekli aylıklarının giderek düşmesi büyük tepkiyle karşılandı. Tepkiler karşısında emekli aylıklarını artırmak yerine geçici bir çözüm olarak yılda iki kez dini bayramlarda emeklilere ikramiye verilmesi yoluna gidildi.

18 Mayıs 2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 11 Mayıs 2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 23. maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na 'Kurumca bu Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve gelir ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000’er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenir' ek maddesi eklendi. Böylece emeklilere yılda 2.000 TL (1.000 TL+1.000 TL) bayram ikramiyesi verilmeye başlandı.

'Hem asgari ücrete göre geriledi hem de yüksek enflasyon sebebiyle eridi'

Asgari ücretinin 1.603 TL olduğu 2018 yılında belirlen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62’si tutarında belirlenmiş oldu. Aradan geçen üç yılda 1.000 TL bayram ikramiyesine herhangi bir zam uygulanmadı. 2018 yılında görülmeye başlayan ekonomik kriz ve 2020 yılında başlayan Covid-19 salgını sebebiyle enflasyon tırmanır ve gelir kayıpları yaşanırken emekli ikramiyeleri yerinde saydı. Emekli bayram ikramiyesi ödenmeye başlandığı 2018 yılına göre hem asgari ücrete göre geriledi hem de yüksek enflasyon sebebiyle eridi.

Mart 2018’de 1.603 TL olan asgari ücrete karşılık emekli bayram ikramiyesi 1.000 TL’ydi. Bu dönemde emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 62’ydi. Mart 2021’de ise emekli bayram ikramiyesinin 2.826 TL olan asgari ücrete oranı yüzde 35’e düştü. Emekli ikramiyesinin asgari ücrete oranı korunsaydı 2021 yılında emekli ikramiyesinin en az 1.763 TL’ye yükseltilmesi gerekirdi. Böylece emeklilerin asgari ücret karşısında iki bayramda kaybı toplam 1.526 TL’ye ulaştı.

 Asgari Ücret Karşısında Emekli Bayram İkramiyesi (2018-2021) (TL)





Artan fiyatlar karşısında da emekli bayram ikramiyesinin alım gücü düştü. Mart 2018 ve 2021 arasındaki üç yıllık dönemde TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) yüzde 56 oranında arttı. Buna karşılık emekli bayram ikramiyelerinde herhangi bir artış yaşanmadı. Böylece emekli bayram ikramiyesi enflasyon karşısında yüzde 56 eridi. Emekli ikramiyesi üç yılda enflasyona göre artırılsaydı en az 1.556 TL olması gerekirdi. Böylece emekli ikramiyesinin enflasyon karşısındaki kaybı bir yılda 1.286 TL olarak gerçekleşti.

Enflasyon Karşısında Emekli Bayram İkramiyesi (2018-2021) (TL)





Bilindiği gibi gıda enflasyonu ortalama enflasyona göre daha yüksek seyretmektedir. Dolayısıyla emekli ikramiyesinin gıda enflasyonu karşısındaki kaybı genel enflasyon karşısındaki kaybına göre daha da fazla oldu. Mart 2018’den Mart 2021’e geçen sürede gıda enflasyonu yüzde 68 oranında arttı. 1.000 TL’lik emekli bayram ikramiyesinin alım gücü üç yılda 596 TL’ye düştü. Oysaki emekli bayram ikramiyesi gıda enflasyonu kadar artırılmış olsaydı 2021 yılı için en az 1.677 TL olması gerekirdi. Böylece emeklilerin gıda enflasyonu karşısındaki kaybı bir yıl için toplamda 1.354 TL oldu.

Gıda Enflasyonu Karşısında Emekli Bayram İkramiyesi (2018-2021) (TL)





Emekli bayram ikramiyelerinin asgari ücret artışına paralel artması gerekir. Asgari ücrete paralel bir bayram ikramiyesi artışı için her bir bayram ikramiyesi en az 1.800 TL olmalıdır."

(SOL)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder