İşçinin sırtına basa basa
En büyük 500 sanayi kuruluşu net satışını yüzde 36.3 artırdı.
İstanbul Sanayi Odası (İSO), en büyük 500 sanayi kuruluşu 2024 listesini açıkladı; İSO 500'de yer alan firmalar geçen yıl net satışlarını yüzde 36 artırdı. Otomotiv, savunma sanayi ve demir-çelik şirketleri hızlı tırmananlar arasında yer aldı.
İstanbul Sanayi Odası (İSO), en büyük 500 sanayi kuruluşu 2024 listesini açıkladı; İSO 500'de yer alan firmalar geçen yıl net satışlarını yüzde 36 artırdı. Otomotiv, savunma sanayi ve demir-çelik şirketleri hızlı tırmananlar arasında yer aldı. İstanbul Sanayi Odası (İSO) 2024 yılının Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları listesini (İSO 500)yayımladı. Listede ilk üç sıra değişmedi. TÜPRAŞ, üretimden satışlarda 651 milyar 643 milyon lirayla en büyük sanayi kuruluşu oldu. 2. sırada yer alan Ford Otomotiv 356 milyar lira, 3. sıradaki Star Rafineri ise 201 milyar 650 milyon lira değerinde üretimden satış gerçekleştirdi.
Türkiye sanayi sermayesinin en büyük şirketlerinin yer aldığı listenin duyuru toplantısında konuşan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, Erdoğan-Şimşek OVP’sine duydukları güveni sürdürdüklerini ancak yüksek faiz ve kurların imalat sanayisinde baskılayıcı etkilerini arttırdığını söyledi.
Bahçıvan konuşmasında, “OVP sürecinde en büyük fedakarlığı yapmasına karşın, 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapatması, sanayi sektörünün durumunun en somut göstergesi olarak görülmelidir” dedi.
Sanayinin en büyük koşulları kârlarından zarar ettikleri bu dönemde en ağır bedelleri ödediklerini iddia ederken İSO 500 listesine giren şirketler arasında düşük zam dayatmalarıyla ücretleri baskılayanlardan sendikal örgütlenmeyi engellemeye çalışanlara, iş cinayetlerinden vurgun yapanlardan, kamudan şirketlere akan milyarlarca TL teşvik ile büyüyenlere birçok şirket yer aldı.
İlk 10 sabıkalı
İSO 500’ün en tepesindeki Koç Holdinge ait TÜPRAŞ 2024 yılında 18.3 milyar TL net kâr elde etti. Şirketin 2024 yılında üretimden satışlarıyla elde ettiği net gelir ise 651.64 milyar TL oldu. 7 Mayıs’ta imzalanan toplu iş sözleşmesi (TİS) işçilerin yüzde 85 zam ve 2 yıllık sözleşme taleplerine kulak tıkayan TÜPRAŞ işçilere ilk 6 ay için yüzde 35 zam ve 3 yıllık sözleşme dayattı.
Listenin ikinci sırasındaki, yine Koç Holdinge ait olan Ford Otomotiv ise 2024 yılının ikinci 6 ayında Eskişehir’deki fabrikasından toplu şekilde işten çıkarmalar yaptı. 100’e yakın işçi birkaç ay zarfında işten çıkartıldı. bu dönemin ardından ise ocak ayında Kocaeli fabrikasında “Üretimin düşmesi nedeniyle” ısıtıcıları kapattı. Şirket 2024 yılının tamamında 356 milyar TL üretimden satış geliri elde etti.
Oyak Renault 2025 yılında 159.37 milyar TL’lik satış ile İSO 500’ün 6. sırasını doldurdu. Şirket tıpkı Ford gibi ocak ayında ısıtıcıları kapattı. İşçilerin ihtiyaç duydukları iş sağlığı ve güvenliği ekipmanını temin etmeyi de kesen Renault, Karsan ile yaptığı anlaşma ile Türkiye’deki üretimleri hızlandırdı. Karsan ise İlk kez İSO 500 listesine 279. sıradan girdi.
Geçtiğimiz hafta yine Eskişehir’deki fabrikasından küçülme bahanesiyle 150’ye yakın işçiyi işten çıkartan Koç Holding iştiraki Arçelik, 133.34 milyar TL’lik üretimden satış ile listede 7. sırada yer aldı. MESS grup sözleşmesi öncesinde, küçülme bahanelerini ve düşen kârlılığı fabrikalar içinde adeta bir ücret talebi baskı silahına dönüştüren şirket sadece 2025 yılında 300 milyon avro değerinde yatırım yapma hedefini koruyor.
İskenderun Demir Çelik (İSDEMİR) ise 109.98 milyar TL değerindeki üretimden satışlarla İSO 500 listesinde önceki yıla göre 4 sıra yükseliş ile 8. sırada yer alıyor. Öz Çelik-İş sendikasının örgütlü olduğu iş yerinde süren TİS görüşmelerinde yüzde 54 oranında zam talebine karşı fabrikanın zam teklifi yüzde 25 oldu. TİS sürecinde ara buluculuk aşaması da uyuşmazlık ile sonlanırken Bir İsdemir işçisi şirketin büyümesini, “Bizim bedenimizden eriyenlerle büyüyor İSDEMİR. Buraya işe başlarken herkesin sağlığı yerindeydi, emekli olurken hasta olunuyor. Emeğimizin ve sağlığımızın karşılığını istiyoruz” diyor.
İşçiler grevde şirketler İSO 500’de
Petrol-İş’in örgütlü olduğu Tekfen Holdinge bağlı Toros Tarım’da yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde işçiler yüzde 163 talep ederken patronun ilk teklifi yüzde 30 oldu. Son toplantıda Petrol-İş teklifini yıllık yüzde 137.5’e çekerken, patron ise yüzde 52.5 dayattı. Bunun üzerine Toros Tarım’ın Mersin ve Adana’daki iki fabrikasında grev başladı. Şirket 2024 yılında İSO 500 listesinde 8 sıra yükseldi ve 56. oldu. Toros Tarım’ın üretimden satışlarıyla elde ettiği gelir ise 28.23 milyar TL.
İnsanca yaşanacak bir ücret talebiyle greve çıkan DYO işçileri şirkete 2025 yılının ilk 3 ayında 2.4 milyar TL gelir yarattı. İşçilere bu gelirden düşen pay yüzde 8 dahi olmadı. DYO İSO 500’de 228. sırada yer alırken 2024 yılında ise 8.9 milyar TL değerinde üretimden satış geliri elde etti.
Otomotiv, silah ve metal
İlk 10 içinde 4 adet otomotiv tekelinin bulunduğu İSO 500 listesi İskenderun, Ereğli, Tosyalı, Çolakoğlu gibi metal sanayi işletmelerinin büyümesinin devam ettiğini gösterdi. 2024 yılında silah sanayisinde Aselsan 2, Havelsan 56, Roketsan 15, Samsun Yurt Savunma ise 101 sıra yükseliş gösterdi.
Antep’in sicili bozukları
OBA Makarna 2024 yılında 10.57 milyar TL değerinde üretimden satış geliriyle listenin 194. sırasında yer aldı. Şirket 15 Eylül’de 5 işçinin ölümüne neden olan patlamanın ardından iş cinayetiyle alakalı açıklamasında üretimin düşmemesi için Mısır fabrikasına kayma yapılacağını duyurdu. Borsa’da ise değeri düşen 10 milyon adet hisseyi 352.4 milyon liraya alan Oba Makarna, aynı sayıda hisseyi toplam 550 milyon liraya sattı ve kârına kâr kattı.
Antep’te şubat ayında başlıca tekstil işçilerinin ücret zammı talebiyle başlattığı eylemlerin ardından 170 işçiyi işten çıkaran Karafiber 2024 yılında listede 28 sıra yükseldi ve 218. oldu. Şirket bu dönemde 9.347 milyar TL değerinde üretimden satış yaptı. BİRTEK-SEN’in zam ve vergide adalet talebiyle düzenlediği eyleme katılan işçisini işten çıkartan Merinos Halı, 17,4 milyar TL üretimden satış geliri kaydetti ve 106. sırada yer buldu. 2024 şubat ayında ek zam talepli eylemlere katılan işçileri kara listeye kaydederek iş bulmalarına engel olmaya çalışan Melike Tekstil ise aynı yıl 8.58 milyar TL değerinde üretimden satış geliri elde ederek İSO 500 listesinde 8 sıra yükseldi. Şirket listede 237. oldu. 2025 şubat ayında ücret zammı talebiyle eylem yapan işçileri işten çıkartan Şireci Tekstil ise 6.8 milyar TL’lik satış ile 301. sırada yer aldı.
İSO’da ilk 10 vergide yok
LİSTENİN duyuru toplantısında Konuşan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan 2024 yılında devreden KDV miktarının 85 milyar TL’ye ulaştığını belirtti şirketlerin devletten tahsil ettiği devreden KDV tutarlarının ödenmesinde çözüm talep eden Bahçıvan, “Sanayi kuruluşlarımızın, devlete sıfır faiz ve sonsuz vade ile borç vermesi olarak tanımlıyoruz” ifadelerini kullandı. Ancak İSO 500’ün ilk 10 şirketinden hiçbir şirket 2023 yılında en çok kurumlar vergisi veren şirketler listesinde yer almıyor. Listenin 1. sırasında yer alan TÜPRAŞ’ın ise tek başına ertelenmiş vergi varlığı 890 milyon dolar seviyesinde. Ford Otomotiv’in ise ertelenen vergi yükümlülüğü de 1.31 milyar TL seviyesinde.
***
Erdoğan'ın "Yeni anayasa için görevlendirdim" dediği 10 isim belli oldu
AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın, yeni anayasa çalışmaları için görevlendirdiğini açıkladığı 10 kişilik ekibin AKP içinden isimler olduğu öne sürüldü.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın, yeni anayasa çalışmaları için görevlendirdiğini açıkladığı 10 kişilik ekibin; Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, AKP Genel Başkanvekilleri Mustafa Elitaş ve Efkan Ala, Parti Meclis Grup Başkanı Abdullah Güler, Grup Başkanvekilleri Özlem Zengin ve Bahadır Yenişehirlioğlu, Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve Genel Başkan Yardımcıları Hayati Yazıcı ve Ali İhsan Yavuz ile Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun'dan oluşacağı öne sürüldü.
AKP'nin Genişletilmiş İl Başkanları toplantısı, dün (27 Mayıs) Ankara'da yapıldı. Toplantıda yaptığı konuşmada yeni anayasa ile ilgili mesajlar da veren Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, "82 Anayasası, darbe döneminin tortularını taşıyor. Dün itibarıyla 10 hukukçu arkadaşımı görevlendirdim, şimdi bu hukukçu arkadaşlarımız çalışmaya başlayacaklar. Bu çalışmayla birlikte de inşallah yeni anayasa hazırlık çalışmalarını yürüteceğiz" dedi.
"Cevdet Yılmaz başkanlık edecek"
Sabah gazetesinde yer alan habere göre; Erdoğan'ın yeni anayasa hazırlık çalışması için görevlendirdiği 10 kişilik ekipte yer alan isimler belli oldu. Buna göre; komisyon başkanlığını Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın yapması bekleniyor. Komisyonda; AKP Genel Başkanvekilleri Mustafa Elitaş ve Efkan Ala, Parti Meclis Grup Başkanı Abdullah Güler, Grup Başkanvekilleri Özlem Zengin ve Bahadır Yenişehirlioğlu, Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve Genel Başkan Yardımcıları Hayati Yazıcı ve Ali İhsan Yavuz ile Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun'un yer alacağı ifade ediliyor.
Erdoğan ne demişti?
Erdoğan, Macaristan ziyareti dönüşü 22 Mayıs'ta uçakta basın mensuplarına yaptığı açıklamada bir süredir çeşitli biçimlerde tartışılan 'yeni anayasa' konusunu net cümlelerle gündemin tepe noktasına yerleştirmişti. Yeni anayasa yapılamaması için hiçbir sebep olmadığını savunan Erdoğan, "İlk dört madde ile ilgili herhangi bir sorun yok. Sadece yol haritasını belirleyeceğiz. Fazla vaktimizi almaz" demiş ve "Benim tekrar seçilme veya tekrar aday olma gibi bir derdim yok" ifadelerini kullanmıştı.
Erdoğan bunun ardından dün AKP Genişletilmiş İl Başkanları toplantısında "Dün itibariyle 10 hukukçu arkadaşımızı görevlendirdim ve arkadaşlarımız çalışmaya başlayacak. Cumhur İttifakı olarak inşallah bu defa Meclis'teki diğer partilerle ortak bir paydada buluşmayı umuyoruz. Şimdi bu hukukçu arkadaşlarımız çalışmaya başlayacaklar. Yeni anayasa hazırlık çalışmalarını yürüteceğiz. Her seferinde muhalefetin uzlaşmaz tavrı ile muhattap olduk” diyerek muhalefete de çağrısını yineledi.
***
EVRENSEL
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder