OLAYLAR:

• 1260 - Kubilay Han, Moğol İmparatoru oldu
• 1494 - Kristof Kolomb, Jamaika adasına ayak bastı ve adaya "Santiago" adını verdi. Karaya çıktığı koyu ise, "Saint Gloria" olarak adlandırdı.
• 1809 - İsviçre'nin Aargau kantonu, Yahudileri vatandaşlık haklarından mahrum etti.
• 1875- Karl Marx, Alman Sosyalist İşçi Partisi için hazırlanan “Gotha Programı” taslağına eleştirilerini bir mektup eşliğinde geri gönderdi.
• 1891 - New York'taki Carnegie Hall konser salonu, Pyotr İlyiç Çaykovski'nin misafir kondüktörlüğünde ilk açılışını yaptı.
• 1917- 1.Petrograd Şehir Konferansında, Lenin’in “Geçici hükümete karşı tavır alınması” önerisi kabul edildi.
• 1920 - Sacco ve Vanzetti, (Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti) soygun ve cinayet suçlamalarıyla tutuklandı. Amerikan adalet sisteminin ayıbı olarak tarihe geçen davalarından sonra 1927'de idam edileceklerdir.
• 1921 - Parisli ünlü modacı Coco Chanel, dünyanın en ünlü parfümlerinden biri olan Chanel No. 5'i piyasaya sundu.
• 1925- Şeyh Said yargılanmak üzere Diyarbakır’a gönderildi. 26 Mayısta yargılama başladı. Savcı hazırladığı iddianamede isyanın nedenini “dinsel düzen kurma ve Sultanlığı ihya” olarak tespit ediyordu. 27 Haziranda idam kararları açıklandı. 28 Haziranda 49 kişi idam edildi.
• 1925 - Atatürk Orman Çiftliği'nin kuruluş çalışmalarına başlandı.
• 1925 - Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
• 1936 - İtalyan birlikleri, Addis Ababa'yı (Etiyopya) işgal etti.
• 1955 - Türk Kadınlar Birliği'nin girişimiyle, her yıl Mayıs ayının ikinci Pazar gününün Anneler Günü olarak kutlanmasına karar verildi. TKB, Nene Hatun'u yılın annesi seçti. Anneler Günü'ne ilişkin ilk resmi öneri, 1872'de Amerikalı Julia Howe'dan geldi.
• 1960- Ankara’da öğrenciler 555K (beşinci ayın beşinde saat 17.00’de, Kızılay’da) koduyla bir gösteri yaptı. Demokrat Partililer hükümete destek için Ankara Kızılay’da bir gösteri düzenlemeye karar verdiler. İktidara karşı gençler de aynı gün, aynı saat, aynı yerde gösteri yaptılar. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve başbakan Adnan Menderes alanda protestolarla karşılandı.
• 1960 - Sovyetler Birliği, bir süredir kayıp olan ABD'ye ait casus uçağı, U-2'yi düşürdüğünü açıkladı. Soğuk Savaşı şiddetlendiren bu olaya, U-2 Krizi adı verildi.
• 1968- Fransa’da, Vietnam savaşı nedeniyle Amerikan karşıtı gösterilerde 6 öğrenci tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde 30.000 öğrenci barikatlar kurarak Paris’te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
• 1971- Bakanlar Kurulu, Demiryolu İşçileri Sendikası’nın aldığı grev kararını “milli güvenliğe” aykırı olduğu gerekçesiyle 29 gün erteledi.
• 1976 -  Yeraltı Maden-İş’in örgütlü olduğu Yeni Çeltek Kömür ve Madencilik AŞ işyerinde çalışan 980 işçi greve başladı. Bu grev madencilik işkolunda ilgili yasalar uyarınca yapılan ilk grev olması bakımından özel bir öneme sahip oldu. 23 gün süren grev sırasında maden işçileri ile işletmede hissesi bulunan Pancak Üreticileri Kooperatifi üyesi köylüler arasında sıkı bir dayanışma sağlandı.
• 1979- 1 Mayıs yasağına karşı 30 Nisan’da “çalışmama” eylemi yapan DİSK’in Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve yardımcısı ile 3 GYK üyesi ve 3 sendika başkanı tutuklandı.
• 1985- KKTC’de Kurucu Meclis’in hazırladığı anayasa %70.18 evet oyuyla kabul edildi. Rauf Denktaş %71 oy ile cumhurbaşkanı oldu. 23 Haziran’da yapılan genel seçimle de 7 partiden 50 milletvekili ile Cumhuriyet Parlamentosu oluştu.
• 1987- Mardin’in Gercüş İlçesi Güzelöz köylülerinden SHP Genel Başkanı Erdal İnönü’ye şikayet: Jandarma karakolunda elektrik işkencesi, çırılçıplak toplu dayak.
• 1990- Federal ve Demokratik Almanya’nın birleşmesi ve Birleşik Almanya’nın askeri ittifaklarda üstleneceği rolün belirlenmesi konusunun görüşüldüğü “2 + 4” toplantılarının ilki Bonn’da SSCB, ABD, İngiltere, Fransa ve iki Almanya’nın dışişleri bakanlarının katılımıyla yapıldı.
• 1990-  İlk özel televizyon kanalı olan, Magic Box şirketinin Star 1 televizyonu programlı yayına başladı.
• 1993- Ülke genelinde 400 belediye de 100 bin işçi, 2.5 trilyon TL’lık ödenmeyen alacakları için 1 günlük iş bırakma eylemi gerçekleştirdi.
• 1993- 30 Nisan’da Bahariye’de bir evde İstanbul Üniversitesi öğrencileri Şengül Yıldıran ve Uğur Yaşar Kılıç’ın polislerce infazında kaçarak kurtulan görgü tanığından videolu açıklama: “Ev hücre evi değildi, evde silah yoktu.”
• 1998- Seyrantepe’de bir konfeksiyon atölyesinde çalışan HADEP üyesi Bilal Vural (20) akşam arkadaşlarıyla eve dönerken kapalı olan Seyrantepe Ülkü Ocakları yanında iki ülkücü tarafından darp edilip pompalı tüfekle vurularak öldürüldü, 2 kişi yaralandı; ülkücüler yakalandı.
• 2000 - Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, Türkiye'nin 10. cumhurbaşkanı seçildi.
• 2005 - İngiltere'de yapılan genel seçimleri, Tony Blair'in başında olduğu İşçi Partisi üçüncü kez kazandı.
• 2006- Ankara 11.Ağır Ceza Mahkemesi, ABD’de yaşayan Fethullah Gülen hakkında Ankara 2 No’lu DGM’nin 10 Mart 2003 tarihinde verdiği “kamu davasının kesin hükme bağlanmasının 5 yıl süreyle ertelenmesi” kararının kaldırılarak beraatine karar verdi. AKP TMY’de değişiklik yaparak, terör örgütünden söz edilebilmesi için ”cebir ve şiddet koşulu” getirmiş, F.Gülen’in avukatları da Emniyet Genel Müdürlüğü’nden “Gülen cemaatinin TMY 1.maddesi kapsamında bir örgüt olmadığı”na dair 3 Mart 2006 tarihli bir yazı alıp mahkemeye sunmuştu.
• 2007 - Kamerun'un Douala kentindeki Douala Uluslararası Havalimanı'ndan, Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek üzere havalanan Kenya Havayollarına ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı düştü: 115 kişi öldü.
• 2010- Yunanistan’da sendikaların çağrısıyla sokağa çıkan yaklaşık 100 bin kişi kemer sıkma tedbirlerine karşı parlamentoya yürüyüşe geçtiği sırada ateşe verilen bir bankada iki kadın ve bir erkek işçi hayatını kaybetti. 
• 2013- İdamlarının yıldönümünde Denizler’i anmak için İstiklal Caddesi’nden Taksim’e yürüyen TKP’lilere engel olup biber gazı ve tazyikli suyla müdahale eden polisin barikatını yaran partililer Taksim Meydanı’nda basın açıklaması yaptı.
• 2014- Denizler’i ve Gezi Direnişi’nde katledilen 8 genci anmak için 2 Mayıs’ta İstanbul’dan Hatay’a yürümeye başlayan FKF’liler Ankara’ya ulaştı.
• 
  

      DOĞUMLAR:

• 1818 - Karl Marx, Alman düşünür ve Marksizmin kurucusu (ö. 1883)
• 1865 - Albert Aurier, Fransız yazar ve sanat eleştirmeni (ö. 1892)
• 1873 - Leon Czolgosz, Amerikalı çelik işçisi ve anarşist (William McKinley'e suikast düzenleyen) (ö. 1901)
• 1877 - Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (ö. 1914)
• 1884 - Mazhar Osman Usman, Türk ruh ve sinir hastalıkları uzmanı (ö. 1951)
• 1895 - Mahmut Yesari, Türk roman ve oyun yazarı (ö. 1945)
• 1914 - Tyrone Power, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1958)
• 1917 - Pío Leyva, Kübalı müzisyen ve Buena Vista Social Club grubunun vokalisti (ö. 2006)
• 1919 - Hayri Esen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 1977)
• 1925 - Perihan Altındağ Sözeri, Klasik Türk müziği yorumcusu (ö. 2008)
• 1929 - Ayhan Işık, Türk sinema oyuncusu (ö. 1979)
• 1930 - Stanford Shaw, Amerikalı tarihçi (ö. 2006)
• 1948 - Bill Ward, İngiliz davulcu müzisyen
• 1955 - Mehmet Terzi, Türk atlet ve spor yöneticisi
• 1961 - Şefika Kutluer, Türk flüt solisti
• 1975 - Fırat Tanış, Türk oyuncu ve müzisyen

• ÖLÜMLER:
• 1821 - Napolyon Bonapart, Fransız komutan (d. 1769) Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart, ikinci sürgün yeri olan Güney Atlantik Okyanusu'ndaki Saint Helena Adası'nda öldü.
• 1883 - Eva Gonzalès, Fransız İzlenimci ressam (d. 1849)
• 1897 - James Theodore Bent, İngiliz kâşif, arkeolog ve yazar (d. 1852)
• 1900 - İvan Ayvazovski, Rus ressam (d. 1817)
• 1907 - Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı ressam (d. 1841)
• 1973 – Şair Arkadaş Zekai Özger öldü.
• 1981 - Bobby Sands, Kuzey İrlandalı siyasetçi ve Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyesi (d. 1954) IRA militanı Bobby Sands, açlık grevinin sonunda İngiltere'de hapishanede öldü. Sands, aynı zamanda Birleşik Krallık Parlamentosu'nun da bir üyesiydi. IRA militanı Bobby Sands açlık grevinin sonunda İngiltere’de hapishanede öldü. Sands ve yoldaşları kendilerine “siyasi tutuklu statüsü” tanınması, tek tip elbiseye ve tecrite son verilmesi talepleriyle açlık grevine başlamışlardı. Sands açlık grevine başlamadan önce hapishanede tek tip elbise giymeyi reddedip 4 yıl boyunca bir battaniyeye sarınarak yaşamıştı. Sands açlık grevindeyken milletvekilliği için IRA’nın siyasi kanadı Sinn Fein listesinden parlamentoya aday gösterildi ve seçildi. Sands’ın cenazesine Belfast’ta yaklaşık 100 bin kişi katıldı.
• 1982 - Orhan Gündüz, Türk diplomat ve Türkiye'nin Boston Fahri Başkonsolosu.
• 1993- Keramik-İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Aktulgalı, 12 Eylül’ün vücudunda yarattığı tahribat nedeniyle yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak yaşama veda etti.
• 1993- 1977 yılında Manisa DEV-GENÇ’in kuruluşuna öncülük eden, 1979 yılı Nisan ayında Devrimci Yol Manisa Sorumlusu olarak gözaltına alındıktan sonra, Emniyetin 5.katından atılması sonucu felç kalan ve 1989 yılında Almanya’ya iltica eden Ahmet Özdil (1955/ Artvin), yakalandığı mesane kanseri sonucu yaşamını yitirdi. 
• 2006 - Atıf Yılmaz Batıbeki, Türk yönetmen (d. 1925)
• 2011 - Halit Çelenk, Türk avukat (d. 1922) İnsan hakları savunucusu, Deniz Gezmişlerin avukatı, eski Türkiye İşçi Partisi (TİP) yöneticisi Halit Çelenk öldü. Halit Çelenk TİP’te GYK üyeliği, sonraları ÇHD başkanlığı, TİHV ve TİHAK kuruculuğu yaptı. Aydınlar Dilekçesi’ni kaleme alanlar arasındaydı.
• 2012 - Ali Uras, Tıp Profesörü, eski basketbolcu, eski Galatasaray ve TFF başkanı (d. 1923)
• 2016 - Romalı Perihan, Türk soprano, ressam, manken ve oyuncu (d. 1942)
• 2019 - Norma Miller, Amerikalı dansçı, koreograf, komedyen, yazar, oyuncu, şarkıcı, söz yazarı ve sanat yönetmeni (d. 1919)
• 2021 - Emine Işınsu, Türk roman ve oyun yazarı, şair ve dergi editörü (d. 1938)

      (derleyen: mstfkrc)