9 Haziran 2022 Perşembe

TARİHTE BUGÜN (9 HAZİRAN)

 

OLAYLAR:

68- Roma İmparatoru Neron intihar etti.
1277- Anadolu Selçuklu Devleti’nde Cimri Ayaklanması oldu. Cimri ya da diğer bir deyişle Alaeddin Siyavuş’un isyanı Selçuklu Sultanı III. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde vuku bulmuştur. Moğol tahakkümünün yanı sıra Anadolu’daki Türkmen beyliklerinin isyanı Selçuklu devlet düzenini ve halkın dirlik-düzenini berbat hale getirmiştir. Cimri isyanının müsebbibi olan Karamanoğlu Mehmed Bey daha önce Hatiroğlu Şerafeddin Bey’in amansız destekçilerinden biri olmuş bununla birlikte uzun bir süre Moğollara direnmeye muvaffak olmuş epeyce zorluk çıkarmıştır.
1617- Sultan I. Ahmet tarafından İstanbul’da adıyla anılan meydanda 1609-1616 arasında Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa’ya yaptırılan Sultanahmet Camii ibadete açıldı.
1815- Napolyon’u yenen koalisyon devletlerinin temsilcileri Avrupa’yı yeniden şekillendirmek için, kendi aralarında daha önce yapmış oldukları antlaşmaları birleştirerek 9 Haziran 1815 tarihinde Viyana Kongresi Kararları haline getirdiler.
1861- Lübnan Nizamnamesi yayınlandı. Bu durum Osmanlı Devleti’nin Lübnan hakimiyetine son verdi.
1868- Osmanlı Devleti’nde yabancılara mülk edinme hakkı tanındı.

1910- Sada-i Milliyet gazetesinin genç yazarı Ahmet Samim İttihatçılara yönelttiği eleştirilerin bedelini Beyoğlu’nda hayatı ile ödedi. Ahmet Samim’den bir gün önce gazeteci Hasan Fehmi iki gün sonra ise yine gazeteci Zeki Bey aynı şekilde öldürüldüler. Cinayetin İttihatçıların ünlü tetikçisi Yakup Cemil olarak düşünülürken yıllar sonra İzmir suikasti davasında asılan eski Ankara valisi Abdülkadir olduğu ortaya çıkmıştı.
1920- Ermenilerle savaş için “Şark vilayetlerinde muvakkat seferberlik” ilan edildi.

1921 - İstiklal Savaşı'nda kullanılacak cephanenin, İnebolu'dan karaya çıkartılmaya ve cepheye götürülmeye başlanması.

1923- Bulgaristan’da faşist askeri darbe.

1928 - Avustralyalı pilot Charles Kingsford Smith, uçağıyla ilk kez Büyük Okyanus'u aştı.
1932- Sinema filmlerinin denetlenmesi için merkezi bir kurul oluşturuldu. Kural daha sonra, Film Sansür Kurulu halinde çalışmalarını devam ettirdi.

1942 -  Anıtkabir için açılan yarışmada, Prof. Emin Onat ve Orhan Arda'nın projeleri birinci oldu.
1947- Türkiye, Dünya Sağlık Örgütü’ne üye oldu.
1950- Adnan Menderes Demokrat Parti Genel Başkanlığına seçildi.
1951- Demokrat Parti Ankara İl Kongresi toplandı. Bazı delegeler, “partiye kesecilerle midecilere değil, içtenlikle bağlı insanların gerekli” olduğunu belirtti.
1955- Türk bayrağını yırtmaktan sanık 4 Amerikalı yapılan yargılamada beraat etti.
1956- Türkiyede Basına baskılar sürüp, Halk gazetesi toplatılırken, Aynı gün, Amerika Birleşik Devletleri’nde nükleer denizaltı George Washington suya indirildi.
1962- Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında doğrudan telefon hattı açıldı.

1964- İsmet İnönü, Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahale kararına yönelik ABD Başkanı Johnson’ın mektubuna cevabında özetle: ”Kıbrıs’la ilgili olarak Garanti Anlaşması gereğince bize tanınan ferdi hareket etme hakkımızı kullanma kararını arzunuz üzerine tehir ettik” denilmekteydi.
1965- 20 Şubat 1965’de kurulan Adalet Partisi (AP) ağırlıklı koalisyon hükümetinin Başbakanı Suat Hayri Ürgüplü’nün Niğde/ Aksaray ziyaretinde yollara “Ayasofya cami olmalıdır” afişleri asıldı.
1967- Parti Meclisi’nden güven isteme amacıyla istifa eden Bülent Ecevit oybirliğiyle yeniden Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreteri seçildi.
1969- İstanbul Üniversitesi’nde sınavların polis gözetiminde yapılmasına karşı çıkan solcu öğrencilerle polis gün boyu çatıştı. Çatışmalarda onlarca öğrenci, 17 polis 7 gazeteci yaralandı, 29 öğrenci gözaltına alındı; Üniversite kapatıldı ve sınavlar eylül ayına ertelendi. Danıştay, Üniversitenin kapatılma kararını 14 Haziran günü durdurdu. İstanbul Üniversitesi’ndeki olaylara tepki olarak Ankara SBF, Ziraat, Veteriner ve Eğitim fakülteleri işgal edildi.
1972- Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının mezarlarına çiçek koymaktan sanık Altındağ Belediyesi memuru A.Güzelgün 3 ay hapse mahkum edildi.
1976- Gaziantep Düztepe semtinde THKO-Halkın Kurtuluşu üyelerinin bulunduğu bir eve yapılan operasyonda, 8 Haziranda başlayan ve ertesi gün de süren çatışmada 3’ü güvenlik görevlisi -1 polis 2 jandarma- 2’si THKO’cu ve 1’i de çatışmayı seyreden halktan olmak üzere 6 kişi öldü.
1977- MHP Genel Başkanı Alpaslan Türkeş, “CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, sömürgecilerin yetişmesi, komünistlerin beslemesi, bölücülerin yardakçısı ve demirperdenin baykuşudur” dedi.
1977 -  2 Haziran’da ülkücülerce kaçırılıp işkenceyle öldürülmüş olarak bulunan Hasan Doğan’ın cenazesi törenle memleketi Malatya’ya gönderildi.
1977-  Türkiye’nin Vatikan Büyükelçisi Taha Carım Roma’da uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırıyı “Ermeni Soykırımı” ve “Ermeni Jenosit Örgütü” üstlendi.
1979- Uşak’ta bildiri dağıtırken polisler tarafından açılan ateş sonucu, Devrimci Yol militanı Nevzat Tanrıöver (1960- Uşak/ Banaz) yaşamını yitirdi.
1980- Altı ay içinde sekizinci kez devalüasyon yapıldı. Türk Lirası’nın değeri yüzde 5.5-8.8 arasında düşürüldü.
1980 - Aynı gün yapılan açıklamaya göre; 203 işyerinde yaklaşık 48 bin işçi grevde, grevcilerin 42 bini DİSK üyesi.
1981- Türkiye’nin Cenevre Başkonsolosluğu’nda görevli Mehmet Yergüz bir Ermeni militan tarafından öldürüldü.
1982- Sıkıyönetim 3 kitabı toplattı: Bertolt Brecht’in “Halkın Ekmeği”, Pınar Kür’ün “Yarın..Yarın”, Ataol Behramoğlu’nun “Kuşatmada”.
1985- Yönetmenliğini Ali Özgentürk’ün yaptığı ‘At’ filmi, Tokyo Film Şenliği’nde büyük ödülü iki filmle paylaştı.
1987- ODTÜ’de yeni “Yurtlar Yönetmeliği”nin iptalini isteyen öğrenciler yürüyüş yaparak Rektör’e dilekçe verdi.
1988- 28 Nisan’da İstanbul Üniversitesi Rektörlüğünü işgal eyleminden yargılanan 108 öğrenciden tutuklu 31’i duruşmaya sevk zinciriyle getirildi. Öğrenciler, olayların bir polisin bir kız öğrenciye sarkıntılık etmesinden kaynaklandığını, polislerin saldırısıyla büyüdüğünü söyledi.
1989- Savarona  yatı, Sadıkoğlu ve Japon firmaları tarafından restore edilmek, işletilmek ve daha sonra da devredilmek üzere kiralandı.
1990- Sağlık-İş Kolu’nda çalışan 8500 işçinin toplu iş sözleşmesi Yüksek Hakem Kurulu’nda karara bağlandı. İlk altı ay brüt 730 bin, ikinci altı ay ise 900 bin lira artış sağlandı. Türk-İş tarafından tepkiyle karşılanan anlaşmaya göre işçiler ikinci yılın ilk altı ayında yüzde 25, ikinci altı ayında yüzde 20 zam alacaklar.
1990 - Haftalık Gırgır’ın son sayısı, kapakta yer alan karikatürde Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Yıldırım Akbulut’a hakaret edildiği gerekçesiyle toplatıldı.
1991- SHP’nin ev sahipliğinde yapılan Sosyalist Enternasyonal Konsey Toplantısı İstanbul’da başladı.
1992- Hafız Akdemir’in cenazesi polis tarafından gizlice kaçırılarak Mardinkapı Mezarlığı’na gömüldü.
1992 -  Okul müdüründen dayak yedikten sonra Bozdoğan Kemeri’nden atlayan Vefa Lisesi öğrencisi B.Keleş kurtarılamadı.
1993- Tahsin Yücel, Peygamberin Son Beş Günü adlı yapıtıyla Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandı.
1994- “Yasak Tümceler”adlı romanında “Basın yoluyla Allah’a, dine, peygambere ve kutsal kitaba hakaret ettiği” iddiasıyla yazar Abdullah Rıza Ergüven hakkında dava açıldı. İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof.Dr.Salih Tuğ’un bilirkişi raporunda Ergüven’in “Materyalizm ve pozitivizme dayalı görüşleri benimsemek suretiyle Anadolu Türk halkını inanç ve geleneklerinden koparıp, us ve doğaya dayalı inanış, düşünce ve görüşlere yaklaştırmaya çalıştığı” savunuldu.
1994 -  “Periler Ülkesi” heykeli Melih Gökçek tarafından “içine tükürülerek” kaldırılan M.Aksoy: “İnsanlar önyargılı, iki insan sarılınca bu porno oluyor. Adam kendi tükrüklü kafasından geçen porno edebiyatıyla görüyor. Onun nasipsizliği, talihsizliği. Adam doğadaki çıplaklık ile sanattaki çıplaklık arasındaki farkı göremiyor. Ona kalsa karıncaya don giydirmek gerekecek.”
1995- Sivas katliamının yıldönümünde 2 Temmuz 1994’de Tandoğan’da düzenlenen mitingde yaptığı konuşma ile “halkı itaatsizliğe teşvik etme”suçunu işlediği iddiasıyla 6 aydan 2 yıla kadar hapis istemiyle dava açılan Liman-İş Sendikası Genel Başkanı Hasan Biber beraat etti.
1996- Habitat II, Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Zirvesi kapsamında düzenlenen Sivil Toplum Kuruluşları Forumu’na katılan yabancı delegeler, polisin memurları ve gazetecileri coplamasını ağızlarına siyah bant takarak protesto ettiler. Habitat II için Türkiye’de olan STK’ların temsilcileri polis şiddeti ve gözaltıları Taşkışla’da protesto etti.
1996 -  İki oğlu da gözaltında kaybedilen Feriha Efeoğlu: ”Yaşamaya yüzüm yok”(Cumhuriyet’te Berat Günçikan’ın yazı dizisinden) Ayhan Efeoğlu (25) 6 Ekim 1992’de okulunun önünden,
Ali Efeoğlu (29) 5 Ocak 1994’de İznik-İstanbul yolunda otobüsten indirilerek gözaltına alındı.
1997- Malta Hava Yolları’na ait Valetta-İstanbul seferini yapan uçak, İsmail Beyazpınar ve Nusret Akmercan tarafından Köln’e kaçırıldı.
1999- Yugoslavya ve NATO, Kosova’da Sırp birliklerinin geri çekilmesi anlaşmasını imzaladı. NATO, hava saldırılarını durdurdu ve 20 haziranda resmen sona erdirdi.
2001- Tasfiyesi kararlaştırılan Emlakbank’ın çalışanları karara karşı Şişli Abide-i Hürriyet’te miting yaptı.
2001 -  “Diyaloğa Çağrı Platformu bileşenleri “F Tipi cezaevlerinde tecrite karşı” Ankara Abdi İpekçi Parkı’nda miting yaptı.
2003- AKP hükümetinin, 30’un altında işçi çalıştırılan işyerlerini iş güvencesi kapsamından çıkaran ve “kiralık işçilik”in önünü açan İş Yasası’nı Cumhurbaşkanı Necdet Sezer -sendikaların karşı çıkmasına rağmen- onayladı.
2003 - İstanbul’da Başbakan Erdoğan’ın katıldığı “Mikrokredi Vasıtasıyla Yoksulluğun Azaltılması” konulu uluslararası konferansta konuşmak isteyen Halkevleri üyesi öğrenciler Mehtap Yurtluk ve Ali Ergin Demirhan salondan çıkarılarak 1 saat boyunca tuvalete kapatıldı.
2004- Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi kapatılan DEP’in dört eski milletvekili Leyla Zana, Hatip Dicle, Selim Sadak ve Orhan Doğan hakkındaki infazı durdurarak, tahliyelerine karar verdi. Eski milletvekilleri Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nden salıverildi.
2004- SES Ankara Şube üyeleri “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nı protesto için Sağlık Bakanlığı önüne yazar kasa bırakarak oturma eylemi yaptı.
2007- Şırnak’ın Güçlükonak ilçesinde, PKK’lılar tarafından karayoluna döşenen patlayıcının patlatılması sonucunda bir yarbay, bir binbaşı ve bir er şehit oldu, dört asker yaralandı
2008- DİSK/Limter-İş üyeleri, son 1 ayda 4 tersane işçisinin hayatını kaybetmesini S.Aslan Tersanesi önünde protesto etti.
2009- AİHM Türkiye’yi eski kocasının şiddetine karşı “etkili koruyamadığı” N.Topuz’a 36.500 Euro tazminata mahkum etti.
2009 - İzmir/ Karşıyaka Belediyesi’ne bağlı Kent A.Ş’den çıkarılan DİSK/Genel İş’li 300 işçinin direnişi 41.gününde.
2009 - Paris’teki Picasso Müzesi’nde Pablo Picasso’ya ait, içinde 32 adet desen barındıran bir defter çalındı.
2010- BM Güvenlik Konseyi, İran’a nükleer programı nedeniyle yeni yaptırımlar getiren karar tasarısını 12 evet, 2 hayır ve 1 çekimser oyla kabul etti. Türkiye hayır oyu kullandı.
2012- HDK Gençlik Meclisi ve Tutuklu Öğrencilerle Dayanışma İnisiyatifi üyeleri öğrenci tutuklamalarını protesto etti.
2013- Taksim Dayanışma Platformu’nun Taksim Meydanı’nda düzenlediği mitinge katılım yüksekti. Kentsel dönüşüm mağdurlarından “Adalet Arayan Mahalleliler Platformu” Tünel’den Gezi Parkı’na yürüdü. Kuğulupark’ta bir araya gelen TGS ve ÇGD üyesi gazeteciler Kızılay’a yürüdü.
2015- Diyarbakır’da Hizbullah’a yakın İHYA-DER’in Başkanı Aytaç Baran silahlı saldırıda öldürüldü. Ardından HDP’li bilinen kişilere açılan ateşte 3 kişi öldü. S.Demirtaş Twitter hesabından “kirli tezgaha izin verilmesin” dedi; HÜDA-PAR, üyelerinin evlere çekilmesini istedi.
2015 - Mısır’daki Port Said Ceza Mahkemesi, 72 kişinin hayatını kaybettiği ve “ülke futbol tarihinin en büyük trajedisi” olarak kabul edilen “Port Said katliamı” davasında, 11 kişiye idam cezası verdi.
2016- Somali’de Eş-Şibab örgütünün Hiiran vilayetinde Afrika Birliği Somali Misyonunda görevli Etiyopya güçlerine ait bir karargaha düzenlediği saldırıda 43 asker öldü.

2016 - Patlayıcıya konu olan nitratlı gübre satışı donduruldu.

2017- Batman’ın Kozluk Belediye Başkanı Veysi Işık’ın aracına yönelik düzenlenen saldırıda, bir başka araçla olay yerinden geçen öğretmen Şenay Aybüke Yalçın, vurularak yaşamını yitirdi.

2019 - Kazakistan'da Cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Mevcut cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev yeniden cumhurbaşkanı seçildi.


DOĞUMLAR ÖLÜMLER:


Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)