TARİHTE BUGÜN (19 MART)

 

OLAYLAR:

         721 - Tarihe geçmiş ilk ay tutulması Babil'de gözlendi.

• 1452 - III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.
• 1661 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727) doğdu.
• 1839 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.
• 1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.
• 1877 - Ayan Meclisi görevine başladı.
• 1883 - Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.
• 1899 - Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.
• 1915 - Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton'un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton'un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı.
• 1920 - ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti.
• 1920 - Mustafa Kemal, Ankara'da bir Meclis toplanması amacıyla genelge yayımladı.
• 1932 - Sydney Harbour Bridge açıldı.
• 1945 - ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı.
• 1945 - SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması'nı yenilemeyeceğini bildirdi.
• 1955 - Liselerde bitirme ve olgunluk sınavları kaldırıldı Yerine "Devlet Lise Sınavı" adıyla tek bir sınav konuldu
• 1955 - Bruce Willis, Amerikalı oyuncu doğdu.
• 1955 - Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı.
• 1959 - İstanbul Valiliği, Büyük Doğu dergisini protesto etmek için yapılacak mitinge izin vermedi ve dergi hakkında soruşturma başladığını bildirdi.
• 1960 - Yeni Kadıköy İskelesi ve İstanbul Belediyesi Şehir Operası açıldı.
• 1964 - Hatay'da 21 Nurcu tutuklandı Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, gazetecilere yaptığı açıklamada, Nurcuları düşman bir devletin desteklediğini söyledi.
• 1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.
• 1965 - Endonezya bütün yabancı petrol şirketlerini millileştirdi.
• 1966 - Milli Türk Talebe Birliğince düzenlenen Komünizmi Telin Mitingi İstanbul'da yapıldı.
• 1970 - Batı Almanya'nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya'nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü.
• 1971 - CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Nihat Erim, partisinden istifa etti ve Başbakanlık'a atandı.
• 1975 - Tarihe Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (MC) olarak geçen, dört sağ partiden (AP, MSP, MHP, CGP) oluşan koalisyon işbaşına geldi. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk hükümeti kurma görevini Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verdi Tarihe 1 Milliyetçi Cehpe Hükümeti (1.MC) olarak geçen, dört sağ partiden oluşan koalisyon (AP, MSP, MHP, CGP) yola çıktı.
• 1977 - Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Müdürü Oktay Kurtböke Adalet Partili gençler tarafından gazete önünde dövüldü.
• 1977 - Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağı iki ortaokul öğrencisi tarafından Beyrut'a kaçırıldı
• 1978 - Hollanda'nın Amsterdam kentinde 50 bin kişi nötron bombasnı protesto için yürüdü.
• 1979 - Peş peşe yapılan zamlar üzerine bir açıklamada bulunan Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel, askeri darbeyle devrilen Şili lideri Salvador Allende'yi hatırlatarak "Bunların gidişi Allende gidişi, sonları aynı mı olur, ayrı mı olur, bilmem" dedi.
• Maden-İş Sendikası 39 iş yerinde daha grev başlattı. Üsteğmen Ömer Koç, Diyarbakır'da sinemada eşinin gözleri önünde öldürüldü.
• 1981 - Ankara'da bir inzibat erini öldürme iddiasıyla yargılanan Erdal Eren ölüm cezasına çarptırıldı Eren'in infazı 18 yaşından küçük olduğuna ilişkin kemik raporu nedeniyle de tartışmalara yol açtı
• 1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Bakanlar Konseyi Dönem Başkanı ve Belçika Dışişleri Bakanı Leo Tindemans'la görüştü.
• 1984 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Newsweek dergisine verdiği demeçte genel affa karşı olduğunu söyledi.
• 1985 - Uluslararası PEN Yazarlar Birliği, Aziz Nesin'i onur üyeliğine seçti. Onur üyeliği belgesi, Arthur Miller ve Harold Pinter tarafından verildi.
• 
  

• 1986 - Ankara Film Şenliği'nin ''İlk Filmler'' yarışmasında, Orhan Oğuz'un yönettiği ''Her Şeye Rağmen'' birinci oldu

  1992 - Cizre'de iki korucu ağızlarına para tıkılmış olarak elektrik direklerine asılmış bulundu Bunun üzerine Dargeçitte güvenlik güçlerinin yaptığı operasyonda 14 kişi öldürüldü.
• 1995 - Osman Pamukoğlu'nun yönettiği "Çelik-1 Operasyonu" başladı.
• 1997 - Diriliş Partisi iki genel seçime girmediği için kapatıldı.
• 1997 - Tuzla tren istasyonuna bomba koymaktan yargılanan iki PKK mensubu idama mahkum edildi
• 1998 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti.
• 1999 - Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı, Fethullah Gülen hakkında, laik devlet düzenini yıkarak teokratik devlete geçmek için faaliyet gösterdiği iddiasıyla soruşturma açtı.
• 2000 - Liselerde başlatılan cinsel eğitimin, üniversitelerde de sürmesine karar verildi Uludağ, Marmara ve İzmir 9 Eylül Üniversiteleri'nde başlatılan derslerde, cinsellikle ilgili bilgiler tüm detaylarıyla verildi

• 2001 - Türkiye'yi AB üyeliğine taşıyacak Ulusal Program, Bakanlar Kurulunca onaylandı.

  2003 - ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı.
• 2003 - TSK'nın Kuzey Irak'a gönderilmesi, Türk hava sahasının yabancı silahlı kuvvetlerin hava unsurlarına 6 ay süreyle açılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'ye sunuldu.
• 2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.
• 2007 - İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, üyelerine silah üzerine yemin ettirdiği belirtilen Kuvayi Milliye Derneği hakkında yasal takibat başlatıldığını açıkladı.
• 2007 - New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği, "Savaşa Hayır" yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı.
• 2007 - Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.
• 2011 - 2011 Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı.
• 2013 - AK Parti Genel Merkezi'ne roketli saldırı düzenlendi. 7'inci kat ile 8'nci kat arasındaki bölüme isabet eden roket duvara ve pencerelere zarar verdi.
• 2014 - Kars'ta TÜİK Binası'na kendi personeli tarafından silahlı saldırı düzenlendi.Saldırgan 6 kişiyi öldürüp intihar etti.
• 2016 - İstanbul Taksim'de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu.
• 2016 - Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.
• 2021 - Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekildiği açıklandı. İstanbul Sözleşmesiyle kadınların her türlü şiddet ve ayrımcılıktan korunması, kadın erkek arasında eşitliğin yaygınlaştırılması, bu amaçlar için kapsamlı politika ve tedbirler tasarlanması ve uluslararası işbirliğinin yaygınlaştırılması hedefleniyordu.

      

ÖLÜMLER

• 1406 - İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332)
• 1721 - XI. Clemens, Papa (d. 1649)
• 1790 - Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713)
• 1800 - Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, sinolog ve Türkolog (d. 1721)
• 1865 - Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794)
• 1884 - Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (d. 1802)
• 1897 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810)
• 1897 - Andrey Dostoyevski, Rus bir mimar, mühendis, memo, bina tamircisi (d. 1825)
• 1916 - Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848)
• 1928 - Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861)
• 1930 - Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848)
• 1940 - Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve Milletvekili (d. 1862) Kadın hastalıkları, doğum ve çocuk bakımı uzmanı, Veremle Mücadele, Çocuk Esirgeme, Süt Damlası derneklerini kuran Besim Ömer Akalın ardında 77 yapıt bıraktı Bunların en önemlilerinden biri, Türkiye'de hazırlanmış ilk tıp yıllığı olan Nevsal-i Afiyet'tir.
• 1943 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886)
• 1950 - Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar ("Tarzan"ı kaleme alan) (d. 1875)
• 1950 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883)
• 1955 - Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897)
• 1955 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (d. 1875)
• 1965 - Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901)
• 1968 - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911)
• 1980 - Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910)
• 1982 - Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
• 1987 - Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
• 1997 - Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907)
• 1998 - Hanzade Sultan, Osmanlı'nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu (d. 1923)
• 2003 - Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935)
• 2004 - Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912)
• 2005 - John Zachary DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu (d. 1925)
• 2008 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929)
• 2008 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (d. 1917)
• 2010 - Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947)
• 2016 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959)
• 2018 - Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945)
• 2019 - Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954)

                     

KAYNAKLAR:https://tr.wikipedia.org/, https://www.tarihtebugun.gen.tr/, https://www.tarihtebugun.org/