8 Mart 2022 Salı

TARİHTE BUGÜN (8 MART)

 


1857    Dünya Kadınlar Günü'nün ortaya çıkışı. Dünya Kadınlar günü bu tarihten itibaren literatürde yerini aldı. Dünya Kadınlar Günü'nün ortaya çıkışı hakkında üç ayrı görüş var: Birinci görüşe göre,1857'de New Yorklu dokuma işçisi kadınlar, düşük ücretleri, on iki saatlik iş gününü ve artan iş yükünü protesto etmek için bir gösteri yürüyüşü yaptılar. Polis şiddet kullanarak yürüyüşü dağıttı. İkinci görüşe göre, Amerikalı kadınlar 8 saatlik işgünü ve kadınların siyasal hakları için mücadele ederken, Şubat 1908'de Manhattanlı iplik işçisi kadınların grev yapması ve polisin yine şiddet kullanmasıdır. Üçüncü görüş,1909'da New Yorklu dokuma işçisi kadınların işten çıkarılmaları protesto etmek için fabrikayı işgal etmeleri, çıkan yangında 129 kadının hayatını kaybetmesidir. Başlangıcı hangi olay olursa olsun, bu mücadelenin anısına, II. Enternasyonalin 1910'daki Kongresi'nde Clara Zetkin'in önerisiyle , Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü olarak ilan edildi.1910 yılından başlayarak 8 Mart tüm dünyada kadınlar için özel bir anlam taşıdı. Kadınların başkaldırısını simgeledi, birlikte bir güç olmanın, dayanışmanın anlamını bugünlere taşıdı.1960'lı yıllara dek sosyalistlerin kutladığı bir gün olan ,1960'lı yıllarda yükselen feminizmin etkisiyle tüm kadınların, sadece emekçi olarak değil, hayatın tüm alanlarında, yaşanan ortak ezilmişliği ve mücadeleyi simgeleyen bir gün olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler de1975'te bugünü "Dünya Kadınlar Günü" olarak ilan etti.

1975    İstanbul'da Osmanbey'deki Dostlar Tiyatrosu'nda İlerici Kadınlar Derneği (İKD) 'nin kuruluş çalışmasını yürüten kadınların girişimiyle ilk kez kamuya açık bir kutlaması düzenlendi. 400-500 kadının katıldığı toplantıda, Kadınlar Günü'nün anlam ve önemi üzerine konuşmalar yapıldı, şiirler okundu Aynı yıl Ankara'da da kutlaması yapıldı.

1992    Dünya Kadınlar Günü nedeniyle İstanbul ve Adana'da düzenlenen kutlama yürüyüşlerine polis müdahale etti, bazı kadınlar dövüldü, iki kadın yaralandı, 8 kadın gözaltına alındı

1987    Kadın Çevresi Yayıncılığın çıkarttığı Feminist dergisi yayına başladı Sahibi ve yazı işleri müdürlüğünü Handan Koç'un yaptığı derginin başlıca yazarları.Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz k., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan, Stella Ovadis idi Dergi, Mart1990'da yayın hayatına son verdi.

2008    Prof. Dr. Sadun Aren, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi eski öğretim üyesi, eski milletvekili siyasetçi (DY-1922) vefat etti.

1933    I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.

2021    Tiyatro ve sinema oyuncusu Rasim Öztekin, geçirdiği kalp krizinin sonrası tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Türk tiyatrosunun simgesi olan kavuğu geçtiğimiz yıl devretmişti.

2010    Elazığ'da 6.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 51 kişi hayatını kaybetti, 34 kişi de yaralandı.

1991    Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın küçük oğlu Efe Özal bir borsa şirketine ortak oldu.

1951    Adnan Menderes hükümeti istifa etti Bir gün sonra II Menderes hükümeti kuruldu; hükümette üç yeni bakan görev alırken altı bakan yer değiştirdi.

1984    Yunanistan Türk savaş gemilerinin bir Yunan Destroyerine ateş açtığı iddiası ile Ankara'daki büyükelçisini geri çağırdı Gelişmeler üzerine Türkiye de Atina büyükelçisine ülkeye dönme talimatı verdi.

1955    Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.

1966    Adalet Partisi Aydın Milletvekili Reşat Özarda, Sanayi Bakanı Mehmet Turgut hakkında Meclis soruşturması istemişti Özarda, Başbakan Demirel'in Türkiye temsilcisi olduğu Morrison firmasına, gümrüksüz ithal edilen Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nın mallarının ve araçlarının verildiğini iddia ediyordu Bu soruşturma isteği üzerine AP Milletvekili Reşat Özarda partisinden ihraç edildi

1979    Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ilişkin tartışmalar üzerine "Silahlı Kuvvetlerimizi her türlü politika dışında tutmaya büyük bir dikkat ve özen göstermek hepimizin başta gelen görevi olmalıdır" dedi

1957    Siyasal Bilgiler Fakültesi eski dekanı Turhan Feyzioğlu, Türk Hukuk Kurumu'ndaki konferansında " Meşrutiyati takip eden birkaç yıl ve Demokrat Parti iktidarının ilk yılları hariç, basın hürriyete hasret kalmıştır " dedi.

2000    30 yılı aşkın siyasi geçmişinde ilk kez Necmettin Erbakan'a karşı bayrak açılarak, FP'ye genel başkan adayı çıkarıldı Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, adaylığını ilan etti.

1971    Antakya'nın içme suyu kaynağına fare zehiri konulduğu yolundaki ihbar üzerine Emniyet geceyarısı kent sakinlerine "su içmemeleri" çağrısı yapıldı.

1972    Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes Ankara'da havagazıyla intihar etti Menderes'in intihar nededi anlaşılamadı.Eski başbakanlardan Adnan Menderes'in büyük oğlu olan Yüksel Menderes Demokratik Parti kurucularından ve Aydın milletvekiliydi.

1979    İngiliz Genelkurmay Başkanı'nın davetlisi olarak İngiltere'de bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren kendisine yöneltilen bir soru üzerine, Türk polis ve jandarmasının görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve ilgililer tarafından gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.

1956    İzmir'de Demokrat Parti tarafından düzenlenen mitingde konuşan Başbakan Menderes, basını eleştiren bir konuşma yaptı "Bu gazeteler demokrasi devriminin matbuatı olmak vasfına sahip değildir" dedi Basını gerçekleri değiştirmek ve DP iktidarını alaşağı etmeyi düşünmekle suçladı.

1975    TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Demirel'le TV'de yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.

1954    İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay bir basın açıklaması yaparak Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin Nisan'da atılacağını söyledi.

1963    Suriye'de bir darbe sonucu Baascılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi

1978    Cumhurbaşkanı Korütürk, İsmail Cem'in TRT genel müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu hükümete bildirdi.

1962    İstanbul-Ankara-Adana seferini yapmakta olan THY Kop uçağı Toroslar'da düştü 8 yolcu ve 3 kişilik mürettabat öldü.

1948    Kendi bulduğu hastalığa adı verilerek dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıkları uzmanı Ordinaryüs Profesör Hulusi Behçet kalp krizi sonucu vefat etti. Göz bozuklukları, ağızda yinelenen yaralar ve cinsiyet organları çevrelerinde yaralardan oluşan hastalığın kendine özgü bir virüsten kaynaklandığını saptayan Dr. Hulusi Behçet'in bu buluşu,1947 yılında Cenevre'de toplanan Uluslararası Tıp Kongresi'nde hastalığa "Morbus Behçet" yada "Behçet Sendromu" adı verilerek tıp tarhine geçti.

1952    ABD Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı

1992    İstanbul Cumhuriyet Savcılığı özel TV'lerdeki müstehcen yayınları takibe aldı.

1988    Yeni Gündem dergisi yazı işleri müdürü 7,5 yıl hapse mahkum oldu.

1943     İsmet İnönü 7 TBMM'yi açtı ve yeniden cumhurbaşkanı seçildi Şükrü Saraçoğlu hükümeti kurmakla yeniden görevlendirildi.

1944    New York Metropolitan Operası Taksim Gazinosu'nda bir konser verdi.

1984    8 ilde olağanüstü hal uygulanması ile ilgili "Olağanüstü Hal Yönetmeliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

1955    Liselerde okutulması Milli Eğitim Bakanlığı'nca kabul edilen bir ders kitabında komünizm propagandası yapılmak istendiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı Astronomi adlı ders kitabında Stalin ve Lenin'in resimlerinin yer aldığı ve bu resimlerin öğrencinin dikkatini çeksin diye bir meteor resminin ortasına yerleştirildiği tespit edildi Konunun Ankara'daki ilgili makamlara bildirildiği ve kitabın toplattırılacağı belirtildi Yapılan ilk soruşturmada, kitabın halen matematik öğretmenliği yapan bir öğretmen tarafından yazıldığı anlaşıldı.

1971    Sivas'a bağlı Yıldızeli'nde TİP ilçe sekreteri öldürüldü.

1971     Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü kapatıldı.

1951    Ünlü keman virtüozu Yehudi Menuhin konser vermek için İstanbul'a geldi.

1944    Romancı Hüseyin Rahmi Gürpınar Heybeliada'daki evinde zatürreeden öldü. Romancı Hüseyin Rahmi Gürpınar Heybeliada'daki evinde zatürreeden. Romanlarında , Tanzimat'tan Cumhuriyet sonrasına kadar, toplumsal değişimi İstanbul'un gündelik yaşamını temel alarak işleyen Gürpınar her sınıftan, her yaştan, her cinsten kişilerin farklı davranış, düşünce ve duyuş durumlarını sergiledi. En çok gülünçlüklere, zaaflara, sosyal dengesizliklere dikkat çekti. "İnsanların kabahatlerini, günahlarını kendilerine açık olarak göstermeli ki, onları tekrardan kaçınsınlar" diyen yazar kendini, "kafasına doldurduğu felsefeyi etrafına saçan mürebbi" olarak gördü. Sade dili, canlı anlatımıyla herkesin kolayca okuyup anlayabileceği romanlar yazdı. Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman, öykü, oyun türünde 54 yapıt verdi: İffet, Mürebbiye, Şıpsevdi, Cadı, Ben Deli miyim?, Utanmaz adam.

1980    Türkiye'nin önde gelen felsefecilerinden Nusret Hızır İstanbul'da vefat etti. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde, Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu'nda, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde, Hacettepe Üniversitesi'nde felsefe ve mantık dersleri verdi. Ölümünden sonra derlenen yazıları Bilimin Işığında Felsefe ve Geride Kalanlar adıyla basıldı

1959    Cumhuriyet dönemi hikayecilerinden Bekir Sıtkı Kunt vefat etti. Yazarlık hayatına gazetecilik ile başlayan Bekir Sıtkı Kunt, yalnız hikaye türünde eser verdi. Gözleme ve gerçeğe bağlı hikayelerinde köy ve kasaba kişilerini, İstanbul'un kendi halinde, sıradan insanlarını yazdı. Sanat iddialarından uzak, özentisiz bir dil kullandı. Bekir Sıtkı'dan bize beş hikaye kitabı kaldı: Memleket Hikayeleri, Talkınla Salkım, Herkes Kendi Hayatını Yaşar, Yataklı Vagon Yolcusu, Ayrı Dünya

1977    Hikayeci Fikret Ürgüp İstanbul'da İstanbul Tıp Fakültesi mezunu Dr Ürgüp, çağımız insanının yalnızlıklarını, değerlere karşı yabancılaşmasını sigeleyen, mecazlı, alegorili ve özgün hikayeler yazdı.

2014    Malezya Havayolları'na ait 239 kişi taşıyan yolcu uçağı kayboldu.

2018    Perihan Abla dizisinde 'Şoför İsmet'i, Bizimkiler dizisinin 'Kapıcı Cafer'i, Kaygısızlar dizisinin 'Memnun Kaygısız'ı Oyuncu Ercan Yazgan, 71 yaşında hayatını kaybetti.

2005    Prof. Dr. Erol Mutlu, Ankara Üniversitesi iletişim Fakültesi eski dekanlarından (DY-1949) vefat etti.

2021    Borsa İstanbul (BİST) Genel Müdürü Mehmet Hakan Atilla istifa etti. BİST, Hakan Atilla'nın kendi isteğiyle istifa ettiğini vurgulayarak, istifanın kabul edildiğini duyurdu. Atilla, Halkbank Genel Müdür Eski Yardımcısıyken, ABD'de İran'a yönelik yaptırımların delinmesi sürecinde rol oynadığı gerekçesiyle yargılanıp 28 ay tutuklu kalmış, tahliyesinin ardından Türkiye'ye dönerek BİST Genel Müdürü olarak atanmıştı.

2021    Gazeteci, yazar Levent Gültekin, İstanbul’da Bakırköy Meydanı’nda saat 19.30’da Halk TV binasının önünde yaklaşık 25 kişilik grup tarafından fiziki ve sözlü saldırıya uğradı. Levent Gültekin daha öncede tehdit aldığını belirterek, "Utanç verici bir durum. Ülkede iktidar ortağı partisinin genel başkan yardımcıları, kendisine yöneltilen eleştirilerden dolayı insanları sosyal medya üzerinden tehdit, küfür, hakaret ediyorlar" dedi ve ekledi " Bir kişiye 25 kişi saldırmak ancak eşkıyalıktır."

1618    Alman astronom ve matematikçi Johannes Keplerüçüncü gezegensel hareket yasasını keşfetti.

1997    Vehbi Koç'un çalınan naaşı, ZincirlikuyuMezarlığında boş bir mezarda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç'un naaşı, 10 Ocakta ikinci kez toprağa verildi.

1998      Karşıyaka Müftüsü Nadir Kuru'nun, İzmir'de Dr.Tibet Kızılcan'ın cenaze namazını kıldırırken ''İsteyen hanımlar namaza gelebilir'' sözleri üzerine kadınlar, erkeklerle saf tutarak cenaze namazı kıldı.

2005    Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen ve EdebiyatBölümü öğretim üyesi Prof. Dr.Sadettin Güner ile oğlu Selçukhan Güner otomobillerine açılan çapraz ateş sonucu öldüler. Prof. Dr. Güner ve oğlunu öldüren İsmet Meral ile yeğeni Burak Reis bir gün sonra Engin Bayramoğlu'nu öldürdüler. Güner ve oğluna yönelik saldırının''yanlışlıkla'' yapıldığı belirlendi. Olayla ilgili dayı ve yeğen ile bir kişi 14 Ocakta tutuklandı.

2005     Çeçen lider Aslan Maşadov, bir çatışmada Rus güvenlik güçlerince öldürüldü.

2006      Papa II. Jean Paul'e yönelik suikast girişimi nedeniyle İtalya'da 24 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 14 Haziran 2000'de Türkiye'ye iade edilen, gazeteci-yazar Abdi İpekçi'nin öldürülmesi ve ''gasp'' suçundan Kartal H Tipi Cezaevi'nde bulunan hükümlü Mehmet Ali Ağca'nın, Cezaevi Müdürlüğünün ''cezasını tamamladığı'' yönündeki yazısı üzerine Kartal Ağır Ceza Mahkemesince tahliyesine karar verildi.






Hiç yorum yok:

Yorum Gönder