TARİHTE BUGÜN (22 MART)

 

OLAYLAR:

• 1829 - Yunanistan'ın kuruluşuna ilişkin protokol, Londra'da düzenlenen konferansta Avrupa devletleri elçilerince imzalandı.
• 1888 - İngiltere'de, dünya futbolunun en eski futbol organizasyonu olan English Football League kuruldu.
• 1913 - Sabiha Gökçen doğdu.Türk pilot (ö. 2001)
• 1921 - Kurtuluş Savaşı: Kuvâ-yi Milliye güçleri, Fransız ordusu birliklerini Feke'yi terk etmek zorunda bıraktı.
• 1933 - İlk düzenli toplama kampı olan Dachau Toplama Kampı kuruldu.
• 1939 - Memel, (günümüz Klaipėda ve civarı) Almanya'ya katıldı.
• 1939 - Hatay Fransız egemenliğinden kurtuldu.
• 1941 - Refah şilebi bir denizaltı tarafından batırıldı, 168 kişi öldü. Bu saldırıyı hiç bir ülke üstlenmedi, gemiyi kimin batırdığı açıklığa kavuşamadı.
• 1942 - 6 ve daha fazla çocuğu olan ailelere ikramiye verilmesi kararlaştırıldı.
• 1942 - II. Dünya Savaşı: İkinci Sirte Muharebesi (Kraliyet Donanması ile Regia Marina arasında meydana gelen deniz muharebesi)
• 1943 - Türkiye ile ABD arasında, karşılıklı radyo yayın servisi açıldı.
• 1944 - II. Dünya Savaşı: Monte Cassino Muharebesinde, Alman direnişi kırıldı.
• 1945 - Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Yemen, Kahire'de Arap Birliği'ni kurdular.
• 1954 - Profesör Nüzhet Gökdoğan 23 Haziran 1954'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçildi. Gökdoğan ilk kadın dekan.
• 1955 - Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek 6 ay hapse mahkum oldu.
• 1963 - Tarihin en iyi beş yüz albümü arasında gösterilen The Beatles'ın ilk albümü, Please Please Me piyasaya sürüldü.
• 1963 - Yassıada duruşmalarında idama mahkûm edilen, ancak cezası müebbet hapse çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın, tahliye kararı çıktı. Yassıada duruşmalarında Anayasayı ihlal suçundan idama mahkum edilen, ancak cezası yaş haddinden müebbete çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, adli tıbbın verdiği, rahatsızlığına ilişkin rapor üzerine, 22 Mart'ta Kayseri Cezaevi'nden tahliye edildi ve bir gün sonra Ankara'da büyük bir kalabalık tarafından karşılandı. Bayar'ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca, cezasının ertelenmesine ilişkin karar, 28 Mart'ta kaldırıldı. Gözaltına alınması üzerine Bayar,30 Mart'ta başladığı açlık grevini 3 Nisan'da bıraktı.
• 1967 - Güney Kore'de Daewoo şirketi kuruldu.
• 1968 - Paris'te, Nanterre Üniversitesi'nde, ABD'nin Vietnam'da yürüttüğü savaşa karşı çıkan ve eğitimde reform yapılmasını isteyen öğrenciler, Daniel Cohn-Bendit'in liderliğinde üniversitenin birinci amfisini işgal ederek, "68 olayları"nı başlattı.
• 1969 - Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı, İstanbul'da toplandı. Kısa adı FKF olan Fikir Kulüpleri Federasyonu lideri Yusuf Küpeli ile Deniz Gezmiş bir manifesto yayımladılar. "Tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye" hedefi için mücadele programını açıkladılar.
•  1973 - Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (FIJ), 23 Haziran 1973'de Türkiye'de basın özgürlüğünün olmadığını açıkladı, tutuklu gazetecileri serbest bırakılmasını istedi.
• 1975 - Milliyetçi Hareket Partisi genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş'in Diyarbakır gezisi sırasında olaylar çıktı; 1 asker, 1 sivil öldü, 46 kişi yaralandı Türkeş bir yıl sonra aynı gün tekrar Diyarbakır'a gitmek istedi Tepkiler üzerine gezi iptal edildi.
• 1982 - Yurtdışına kaçan Banker Kastelli'nin kasasına el konuldu; 70 banker ve banka yöneticisinin yurtdışına çıkışı yasaklandı.
• 1984 - Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Halit Narin işverenlerin hükümetin ekonomi politikasından duyduğu rahatsızlığı Uluslararası Para Fonu'na iletti.
• 1986 - Mehmet Ali Ağca, İtalya'da ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
• 1987 - Halkevleri mahkeme kararıyla açıldı Halkevleri'nin faaliyetleri 12 Eylül sonrası Milli Güvenlik Konseyi tarafından durdurulmuş, yöneticileri yargılanmıştı
• 1988 - Türkiye İmar Bankası T.A.Ş kuruldu.
• 1992 - İsrail'de seçim yapıldı İşçi Partisi lideri Yitzhak Rabin başbakan seçildi
• 1992 - Türkiye'de toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşma sağlanamayınca Belediye-İş Sendikası'na bağlı 34 bin işçi bir günlük iş bırakma eylemi yaptı.
• 1993 - Intel Pentium satışa sunuldu.
• 1995 - Kültür Bakanı Ercan Karakaş Olağanüstü Hal ve Çekiç Güç süresini uzatma kararnamesini imzalamadı Karakaş bakanlık görevinden istifa etti.
• 1995 - Irak'ın kuzeyindeki harekâtta, 3 bin PKK mensubu çembere alındı; 200'ü öldürüldü, sekiz asker öldü ve 11 asker de yaralandı.
• 2001 - Diyarbakır DGM'de 5 yıl süren Yüksekova Çetesi davasında, 15 sanığa 3 ile 30 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi.
• 2003 - Hakkında üç ayrı gıyabi tutuklama kararı bulunan iş adamı Halil Bezmen, cezaevine konuldu.
• 2006 - Zamanının yaşayan en yaşlı hayvanı olarak kabul edilen Adwaitya adlı kaplumbağa 256 yaşında öldü.
• 2008 - SİİRT'te DTP Diyarbakır milletvekilleri Aysel Tuğluk, Akın Birdal ile Siirt Milletvekili Osman Özçelik, nevruz kutlamalarını yapmakta kararlı olduklarını ilettikleri Siirt Emniyet Müdürü Cuma Ali Aydın ile tartıştı. Yasal olmayan kutlamaya izin vermeyeceklerini belirten Aydın, Birdal'ın uzattığı elini sıkmazken "Ben terör örgütünü terörist ilan etmeyen bir milletvekiline el uzatmam" dedi.
• 2016 - Brüksel'de havalimanında gerçekleşen 2 patlamanın ardından, metro duraklarında da ikiz patlama meydana geldi. Saldırılarda en az 34 kişi hayatını kaybetti ve 136 kişi de ağır bir şekilde yaralandı.
• 2020 - Koronavirüs ile ilgili önlemler artırılıyor. 65 yaş ve üzeri ile bağışıklık sistemi düşük, ve kronik akciğer hastalığı, astım, KOAH, kalp/damar hastalığı, böbrek, hipertansiyon ve karaciğer hastalığı olanlar ile bağışıklık sistemini bozan ilaçları kullanan vatandaşlar 21 Mart saat 24.00'den sonra ikametlerinden dışarı çıkmaları, açık alanlarda, parklarda dolaşmaları ve toplu ulaşım araçları ile seyahat etmeleri sınırlandırılarak sokağa çıkmalarını yasaklandı.
• 2021 - Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın görevden alınıp yerine Şahap Kavcıoğlu'nun atanmasının ardından Dolar/Euro/Altın - TL'de sert yükselişler yaşandı. Dolar Kuru bir gecede %17 artarak 7.20'den 8.40 seviyesinde işlem gördü. TRT dahil birçok TV kanalı kur bilgilendirmesini, uzun bir süre, ekranlarından kaldırdı. Sabah saatlerinde dolar 7.80 seviyesine indi.
• 2021 - Gece yaşanan kur şokunun ardından Borsa İstanbul BİST 100 endeksi güne %6,65 eksi başladı. Açılış işlemi durduruldu. İşlemlerin saat 10.30'da başlanacağı duyuruldu. Düşüşün yüzde 7'yi aşması sonrasında işlemler ikinci kez durduruldu ve bir süre sonra tekrar başladı. İlk kez endeks bazlı devre kesici sistem uygulamaya alındı. Son 8 yılın en sert düşüşü yaşandı ve BIST 100 endeksi günü yüzde 9,79 düşüşle 1,379 puandan tamamladı. Birçok şirket taban yaptı.

      

ÖLÜMLER:

• 1687 - Jean-Baptiste Lully, İtalyan asıllı Fransız besteci, kemancı ve balet (d. 1632)
• 1832 - Johann Wolfgang von Goethe, Alman şair ve yazar (d. 1749)
• 1859 - Arif Hikmet Bey, Osmanlı Şeyhülislamı (d. 1786)
• 1953 - Ahmet Şükrü Oğuz, Türk siyasetçi (d. 1881)
• 1958 - Mike Todd, Amerikalı film ve tiyatro yapımcısı (d. 1909)
• 1959 - Besteci Fehmi Tokay vefat etti.
• 1959 - Olga Knipper, Sovyet aktris (d. 1868)

• 1965 - Mario Bonnard, İtalyan oyuncu, senarist, yapımcı ve film yönetmeni (d. 1889)
• 1993 - Vezir Orucov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı (d. 1956)
• 2001 - Ali Rıza Çarmıklı, Türk iş adamı ve Çarmıklı Holding kurucusu (d. 1920)
• 2001 - Sabiha Gökçen, Türk pilot (d. 1913)
• 2001 - William Hanna, Amerikalı prodüktör (d. 1910)
• 2004 - Ahmed Yasin, Filistinli siyasetçi ve Hamas'ın kurucusu (d. 1938)
• 2004 - Janet Akyüz Mattei, Amerikalı astronom (d. 1943)
• 2005 - Kenzō Tange, Japon mimar (d. 1913)
• 2007 - Kadir Has, Türk iş adamı (d. 1921)
• 2007 - Münir Ülgür, Türk akademisyen (d. 1917)
• 2010 - Özhan Canaydın, Türk iş adamı ve Galatasaray Spor Kulübü eski Başkanı (d. 1943)
• 2014 - Patrice "Pat" Wymore, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
• 
  
  
  
• 2015 - Arkady Arkanov, Rus oyun yazarı ve komedyen (d. 1933)
• 
  
  
  
• 2019 - June Harding, Amerikalı oyuncu (d. 1937)

Kaynaklar:https://www.tarihtebugun.org/, https://tr.wikipedia.org/,