OLAYLAR:
- 1489 - Jeanne d'Arc, Yüz Yıl Savaşı sürecindeki Charité kuşatmasında başarısız oldu.
- 1642 - Abel Tasman, Tazmanya'ya ayak basan ilk Avrupalı oldu.
- 1859 - İngiliz doğa bilimci Charles Darwin, "Türlerin Kökeni" adlı kitabını yayınlayarak evrim kuramını ortaya attı.
- 1870- İlk mizah dergisi “Diyojen”, 131 yıl önce, İstanbul’da yayımlandı.
- 1874 - Joseph Farwell Glidden, "157.124" numarasıyla dikenli telin patentini aldı.
- 1880- Haliç Vapur Şirketi işçileri greve çıktı.
- 1918- Macaristan Komünist Partisi kuruldu.
- 1925 - Erzurum'da da şapka inkılabına karşı gösteriler yapıldı. Tutuklananlardan 13'ü idama mahkûm oldu ve Erzurum'da 1 ay sıkıyönetim ilan edildi.
- 1927 - Ankara'da, Heinrich Krippel tarafından yapılan Zafer Anıtı açıldı.
- 1928- Millet Mektepleri’nin kuruluş kanunu yayımlandı.
- 1928 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, Atatürk'e "Millet Mektepleri Başöğretmenliği" unvanını verdi.
- 1934 - Bakanlar Kurulu Kararı ile Ayasofya Camii’nin müze olması kabul edildi.
- 1934 - Soyadı Kanunu çıktı.Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Meclisten çıkan kanunla Atatürk soyadını aldı. Bu soyadı yalnız Mustafa Kemal’e aitti ve kimse bunu kullanamayacaktı.
- 1939 - Gestapo, Çekoslovakya'da 120 öğrenciyi öldürdü..
- 1961 - BM, nükleer silah yasağını ABD'nin protestosuna karşın kabul etti.
- 1967- Kıbrıs için Türk-Yunan gerginliği sürüyor. Bakanlar Kurulu, son dönem terhisleri silah altına çağırdı.
- 1970- İstanbul teknik Üniversitesi’nde boykot başladı; Rektör Prof. Kâzım Ergin istifa etti.
- 1974 - Fransız Maurice Taieb ile Amerikalı paleontolog Donald Johanson’un ekibinin Etyopya’nın Hadar bölgesinde yaklaşık dört milyon yıl yaşındaki 105 cm boyundaki Australopithecus afarensis fosili Lucy'i buldu.
- 1976 - Van ve çevresinde; Çaldıran-Muradiye'de etkili olan 7,2 büyüklüğündeki depremde 3 bin 840 kişi öldü.
- 1977 - Yunanistan, Büyük İskender'in babası Kral II. Filip'in mezarının bulunduğunu açıkladı.
- 1979- Adana’da Sıkıyiönetim güçleri tarafından sokaktan güpegündüz gözaltına alınan, Devrimci Yol militanı ve stajer öğretmen Durdu Çinçik’in (1957- Adana/ Tufanbeyli), götürüldüğü Adana Emniyetinde polisler İzzettin Ağca, Sarı Niyazi ve askerî tim komutanı Yüzbaşı Atilla tarafından yapılan işkence sonucu yaşamını yitirdiği açıklandı.
- 1980- Ölüm cezası Askeri Yargıtay Daireler Kurulu’nca tekrar onanan Erdal Eren’in avukatları Eren’in “isnat edilen suçun gerçek suçlusu olmadığı ve yargılamanın usulsüz yapıldığı”gerekçesiyle “kararın düzeltilmesi” talebinde bulundu.
- 1980- Darbe sonrası 25 Eylül-14 Kasım 1980 tarihleri arasında polis sorgulamaları sırasında oluşan 9 “gözaltında kuşkulu ölüm” olayı sıkıyönetim askeri savcılıklarınca soruşturulmaya başlandı.
- 1980- Askeri Yargıtay, TCK 142.madde kapsamındaki (uygulamada “komünizm propagandası”sayılan) suçların ”yaygın şiddet eylemlerinin ve anarşik ortam yaratılmasının kökeni olduğunu” kabul ederek bu suçlara bakmaya Sıkıyönetim Askeri Mahkemeleri’nin görevli olduğuna karar verdi.
- 1981- MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası’nda Savcı Nurettin Soyer, MHP Genel Merkezi’nde yaptırdığı aramalarda bulunan M.Ali Ağca’nın Türkeş’e gönderdiği mektubu Mahkeme’ye sundu, Türkeş “tertiptir” dedi. (Laboratuvar incelemesinde mektubun Ağca’nın elinden çıktığı kanıtlandı). Türkeş, mahkemede: “ÜGD (Ülkücü Gençlik Derneği) partimize zarar veren bir dernektir. Bunların çeşitli isimler altında para toplamalarından sonra biz partimiz için gittiğimizde vatandaşlar takatlarının kalmadığını söylemişlerdir.”
- 1982- Çalışma Bakanlığı, 12 Eylül’den beri geçen iki yılda bakanlık izniyle 4172 memurun işine son verildiğini açıkladı.
- 1982- “Makro Ekonomi ders notlarında komünizmi övdüğü” iddiasıyla tutuklu yargılanan Prof.Sadun Aren bilirkişi raporuyla beraat etti.
- 1981 - İlk kez Öğretmenler Günü kutlandı.
- 1983 - İsrail, Trablusşam'da tutuklu 6 İsrail askerine karşılık, 4800 Filistinliyi serbest bıraktı.
- 1983- Ankara’nın hava kirliliğinde dünyanın üçüncü şehri olduğu açıklandı.
- 1988 - Sürgünde Bağımsız Filistin Devleti kuruldu.
- 1988- Tuzla Köprüsü operasyonuna katılan 16 polisin 56’şar yıl hapis istemiyle yargılanmasına başlandı. Mahkeme salonu kapıları öldürülenlerin yakınlarına kapatıldı, gazeteciler/yakınlar dövüldü, sınırlı sayıda gazetecinin izlemesine izin verildi, fotoğraf çekimi yasaklandı. 7 Ekim 1988’de TKP/ML- TİKKO örgütüne yönelik operasyonda, Tuzla köprüsünde bir otomobildeki konfeksiyon işçisi İsmail Hakkı Adalı, gurbetçi işçi Reha Şen, belediye şoförü Kemal Soğukpınar ve elektronik işçisi Fevzi Yalçın polisin açtığı yaylım ateşiyle öldürülmüştü.
- 1988- Cezaevlerinde süren açlık grevlerine destek için yaklaşık 500 kişi Söğütlüçeşme’den Altıyol’a sloganlarla yürüdü.
- 1988- Siyasal Bilgiler Fakültesi girişinde toplanan 50 öğrenci cezaevlerindeki açlık grevlerine destek için 2 günlük açlık grevi başlattı.
- 1989 - Hakkâri'nin Yüksekova İlçesi'nin İkiyaka Köyü'nde, çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 28 vatandaş, teröristlerce öldürüldü.
- 1989- 8 Kürt milletvekilinin ihracının ardından SHP’de 10 yönetici MYK’yı “parti içi hukuku askıya almakla” suçlayarak olağanüstü kurultay istedi, Aydın Güven Gürkan ve Fikri Sağlar yönetimin hata yaptığını söyledi. Genel Başkan Erdal İnönü ise ihraçları savundu.
- 1990- Kadınlar, Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in “Flört fuhuştur”, “feminizm sapıklıktır” sözlerini, düdük çalarak protesto ettiler. İstanbul Galatasaray’daki eylemde, polis 5 kadını dövdü, 11 kadın gözaltına alındı.
- 1990- Gorbaçov’un yeni “Birlik Antlaşması”nda ülkenin adından “Sosyalist” sözcüğü atılarak “Egemen Sovyet Cumhuriyetleri Birliği” getiriliyor.
- 1991- Yeni kurulan DYP-SHP Koalisyon Hükümeti’nin Bakanlar Kurulu, açlık grevleri ve direnişlere neden olan Eskişehir Özel Tip Cezaevi’nin boşaltılıp mahkumların başka cezaevlerine nakline karar verdi.
- 1992- DGM Başsavcısı Nusret Demiral: “18 HEP milletvekili yayınladıkları bildiriyle devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ihlal etti. Dokunulmazlıklarının kaldırılması için fezleke düzenlenecek”.
- 1994- – Başbakan Tansu Çiller, Özelleştirme Yasası’nın gece Meclis’ten geçmesinin ardından yaptığı teşekkür konuşmasında: “Bugünü çocuklarınıza, torunlarınıza anlatırken, ‘Türkiye, coğrafi bölgesindeki son sosyalist devlet olmuştu. Biz onu yıktık’ diyeceksiniz” dedi.
- 1994- İstanbul’da 30’a yakın işyerinden sabah saatlerinde Gayrettepe Telefon Başmüdürlüğü’ne gelen 4 bin kadar PTT çalışanı kurumun özelleştirme kararını protesto etti.
- 1994-Türkiye Elektrik Kurumu’nun İstanbul’daki çeşitli işyerlerinde çalışan Ener-Sen üyesi memurlar toplu viziteye çıkarak özelleştirmeyi protesto etti.
- 1994 - Galatasaray, FC Barcelona'yı 2-1 yendi; kutlamalarda 3 kişi öldü.
- 1995- Ümraniye Atatürk İlköğretim Okulu Müdürü, 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde öğretmenlere Fethullah Gülen’in “Fasıldan Fasıla” adlı kitabını dağıttı.
- 1996- SİP Beyoğlu İlçe Örgütü önünde konuşan Genel Başkan Aydemir Güler: “Devletin içinde bir çete yok, pislik bu düzenin kendisidir”.
- 1996 - ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'a Budapeşte'de Hilton Oteli lobisinde yumruklu saldırıda bulunuldu.
- 1997- Eğitim-Sen üyesi öğretmenler 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde ülke genelinde “tebeşir bırakma” eylemi yaptı.
- 1997- İHD İstanbul Şubesi’nden bir grup, düşüncenin önündeki engellerin kaldırılması ve cezaevindeki düşünce suçlularının serbest bırakılması için Meclis’e, Başbakan’a ve Bakanlar Kurulu’na Galatasaray Postanesi’nden telgraf çekti.
- 1997- İstanbul Üniversitesi’ndeki ülkücü saldırılarını protesto etmek isterken Beyazıt’ta gözaltına alınan 145 kişi çıkarıldıkları mahkemede serbest bırakıldı.
- 1997- Tabutta Rövaşata Cinema Giovani Festivali’nde Jüri Özel ve Halk ödüllerini de alarak son 1 ayda 3 festivalden 6 ödül kazandı.
- 1998- 6 Eylül 1996’da KESK mitingindeki konuşmasında M.Ağar için ”Eli kanlı katilleri Adalet Bakanı yapıyorlar” cümlesinden aldığı 1 yıl hapis cezası için temyiz başvurusu reddedilen ve 15 Temmuz’da öğretmenlikten alınan İlknur Birol savcılığa teslim olup cezaevine gönderildi. İlknur Birol ile birlikte Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı’na gelen ve Adliye önünde basın açıklaması yapmak isteyen Eğitim-Sen üyelerinden, aralarında 2 No’lu Şube Başkanı Alaattin Dinçer’in de bulunduğu 8 kişi dövülerek gözaltına alındı.
- 1999- Eğitim-Sen’liler “12 Eylül ürünü Öğretmenler Günü”nü İstanbul, İzmir ve Samsun’da balonlar uçurarak protesto etti.
- 2001- ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu önünde ABD’nin Afganistan’a yönelik operasyonlarını ve Türkiye’nin asker göndermesini protesto etmek isteyen 15 öğrenci dövülerek gözaltına alındı
- 2001- Afganistan’da Kuzey İttifakı, Taliban’ın elindeki Kunduz kentine girmeye başladı. 2 binden fazla Taliban askeri silahlarıyla teslim oldu.
- -------------------------------------------------
-------------------------------------------------- 2002- Abdullah Gül başkanlığındaki AKP hükümeti göreve başladığı halde Türkiye’yi yurtdışında “başbakan gibi” temsil eden AKP Genel Başkanı Erdoğan, hakkında açılan davalara katılmıyor.
- 2002- Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu’nda öğretim görevlileri Mahmut Tali Öngören ve İbrahim Demirel’in görevine -hizmet süreleri uzatılmayarak-son verildi. Öngören ve Demirel ile birlikte Gazi Üniversitesi’nden ilişiği kesilen öğretim elemanı sayısı 23’e yükseldi.
- 2002- Nijerya’da yapılacak Dünya Güzellik Yarışması Müslüman-Hıristiyan çatışmasına neden oldu; 215 kişi öldü, binden fazla yaralı var. Çatışmaya yayınlanan bir yazıda “Hz. Muhammed yaşasaydı, kraliçeyi kendine eş seçerdi” sözü neden oldu.
- 2003- Gürcistan’da Acaristan Özerk Cumhuriyeti lideri Aslan Abaşidze, Eduard Şevardnadze’nin çekilmesine yol açan ayaklanmalardan sonra Tiflis’le bütün bağını kestiğini ilan etti.
- 2004- Eğitim-Sen’in kapatılma girişimleri 24 Kasım Ögretmenler Günü’nde Milli Eğitim Bakanlığı önünde protesto edildi.
- 2005 - Picasso İstanbul'da sergisi, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nde açıldı.
- 2005- Yunanistan’da basın sendikalarının ortak kararıyla gazeteciler bir günlük greve gitti. Gazeteler, radyo ve televizyonlarda haber bültenleri yayımlanmadı. Tüm gazeteciler için tam gün çalışma ve kalıcı iş, yaşanabilir maaş ve iş şartları ile sigorta ve toplu iş sözleşmesi talep ediyorlar.
- 2005- Fransa’da sol eğilimli gazete Liberation, işten çıkarmaları protesto eden çalışanların grevi nedeniyle 32 yıllık tarihinde ilk kez dört gün üst üste basılmadı. 20 Kasım’da başlayan grev uzatıldı. 1973 yılında yazar, düşünür Jean Paul Sartre ile Serge July’nin kurduğu gazete bu yıl bankacı ve işinsanı Edouard de Rothschild’e satılmıştı.
- 2006- Tecride Karşı Avukatlar, ölüm orucunun 234.gününde olan Av.Behiç Aşçı’ya destek için yürüdüler
- 2006- Körfez ülkesi Bahreyn’de ilk defa bir kadın Latife El Gaud, rakipsiz aday olarak doğrudan vekil oldu.
- 2007- 26 Kasım’da ilk kez duruşmaya çıkacak olan Festus Okey’in katil zanlısı polis memuru C.Y. aynı birimde göreve devam ediyor ve suç delili olarak tutulan silahını mahkeme kararıyla geri aldı. Olay tutanağının da C.Y. ile birlikte hazırlandığı ortaya çıktı.
- 2007- “Öğretmenler Günü”nde Adana’da Eğitim-Sen’li öğretmenler grevdeki Telekom işçilerini ziyaret etti.
- 2007- Bandırma’ya bağlı Sahil Yenice köyü sakinleri, köy merasına kurulması planlanan “Fosfat Zenginleştirme Fabrikası”nı protesto etti.
- 2008- F tipi cezaevlerinde 10 saatlık sohbet hakkının uygulanmadığı gerekçesiyle Adalet Bakanı ile M.Ali Şahin ile görüşmek isteyen 115 TAYAD üyesi, Bakan ile görüştürülmeyince Abdi İpekçi Parkı’nda açlık grevine başladı.
- 2008- “Dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle polis ateşiyle hayatını kaybeden Baran Tursun yıldönümünde ailesi ve CHP’lilerce anıldı.
- 2009- Tuzla Torgem Tersanesi’nde 4 aydır ücretlerini alamayan ve 14 gündür Tersane önünde direnen işçiler İstanbul Valiliği önünde gösteri yaptı.
- 2010- İzmir’de TEKEL işçilerine destek verdikleri için yargılanan 30 öğretmen beraat etti.
- 2012- Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu, atama beklerken hayatını kaybeden Ş.Bay ve intihar eden adayları andı.
- 2013- “25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Dayanışma ve Mücadele Günü” için Kadıköy’de buluşan kadınlar Kadıköy İskele Meydanı’na yürüdü.
- 2013- BDP, Kadıköy İskele Meydanı’nda düzenlediği mitingde AKP’ye “Rojava’dan elini çek” dedi.
- 2015- Lazkiye’den havalanan Rus Su-24 tipi uçak Türk hava sahasını işgal ettiği gerekçesiyle, devriye gezen Türk F-16’ları tarafından vuruldu.
- 2017- Mısır’ın Ariş kentinde Ravda Camisi’ne cuma namazı sırasında IŞİD üyesi 25-30 militan tarafından düzenlenen bombalı ve silahlı saldırıda 310 kişi öldü, 128 kişi yaralandı. Saldırı nedeniyle Mısır’da 3 gün milli yas ilan edildi.
DOĞUMLAR:
- 1632 - Baruch Spinoza, Hollandalı filozof (ö. 1677)
- 1826 - Carlo Collodi, İtalyan gazeteci ve yazar (ö. 1890)
- 1864 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız empresyonist ressam (ö. 1901)
- 1872- Sovyet dış politikasında 1918’den 1928’e kadar önemli görevler üstlenen diplomat Georgiy Vasilyeviç Çiçerin doğdu.
- 1873 - Julius Martov, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider (ö. 1923)
- 1887 - Charles Lucky Luciano, İtalyan asıllı Amerikalı suçlu (ö. 1962)
- 1908 - Libertad Lamarque, Meksikali-Arjantinli aktris ve şarkıcı (ö. 2000)
- 1913 - Geraldine Fitzgerald, İrlandalı aktris ve American Theatre Hall of Fame üyesi (ö. 2005)
- 1916 - Forrest J. Ackerman, Amerikalı bilimkurgu yazarı, editör, aktör ve kolleksiyoncu (ö. 2008)
- 1932 - Claudio Naranjo, Şilili yazar, aktivist ve psikiyatr (ö. 2019)
- 1945 - Samih Rifat, Türk mimar, fotoğrafçı, çevirmen ve yazar (ö. 2007)
- 1948 - Erman Toroğlu, Türk futbolcu, hakem ve spor yazarı
- 1952 - Thierry Lhermitte, Fransız oyuncu, yönetmen ve senarist
- 1953 - Gül Onat, Türk tiyatro ve dizi oyuncusu
- 1954 - Emir Kusturica, Sırp yönetmen
- 1958 - Nick Knight, Britanyalı moda ve belgesel fotoğrafçısı
- 1961 - Arundhati Roy, Hint yazar ve savaş karşıtı eylemci
- 1964 - Garret Dillahunt, Amerikalı oyuncu
- 1965 - Shirley Henderson, İskoçyalı oyuncu
- 1968 - Bülent Korkmaz, Türk futbolcu ve teknik direktör
- 1978 - Katherine Heigl, Amerikalı oyuncu
ÖLÜMLER:
- 1072 - Alp Arslan, Büyük Selçuklu Devleti'nin 2. Sultanı (d. 1029)
- 1870 - Comte de Lautréamont, Fransız şair (d. 1846)
- 1885 - Nicolás Avellaneda, Arjantinli politikacı ve gazeteci (d. 1837)
- 1948 - Anna Jarvis, Amerika Birleşik Devletleri'nde Anneler Günü'nü başlatan kişi (d. 1864)
- 1956 - Guido Cantelli, İtalyan orkestra şefi (d. 1920)
- 1957 - Diego Rivera, Meksikalı ressam (d. 1886)
- 1961 - Mehmet Tevfik Bıyıklıoğlu, Türk asker (d. 1891)
- 1963 - Lee Harvey Oswald, Amerikalı suikastçı.Jack Ruby isimli biri öldürdü. (ABD Başkanı John F. Kennedy'ye suikast düzenlediği iddia edilerek tutuklanan sanık) (d. 1939)
- 1968 - István Dobi, Macar politikacı (d. 1898)
- 1991 - Freddie Mercury, İngiliz müzisyen ve Queen topluluğunun solisti (AIDS ile gelen zatürre nedeniyle) (d. 1946)
- 2000 - Önder Açıkalın, Türk oyuncu (d. 1950)
- 2001 - Memet Baydur, Türk oyun yazarı (d. 1951)
- 2002 - John Rawls, Amerikalı filozof (d. 1921)
- 2005 - Pat Morita, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
- 2020 - Montserrat Carulla, İspanyol aktris (d. 1930)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder