2019 asgari ücreti ve düşündürdükleri - HÜSEYİN İRFAN FIRAT

Ülkemizde sadece çalışanları değil, işverenleri ve devleti de çok yakından ilgilendiren asgari ücret dün açıklandı. Aslında tahminlerin çok ötesinde bir rakam çıkmadı karşımıza. Açıklanan tutar Cumhurbaşkanı aylığına yapılan yüzde 26’lık artış düzeyinde. Bu da açık bir biçimde yapılan artışla Cumhurbaşkanı’nın mart ayında oy kullanacak seçmene “kendime ne yaptıysam size de o” mesajı anlamına geliyor.

AKP hükümetinin iş başında olduğu son 15 yılın asgari ücret artışlarına baktığımızda en yüksek artışın henüz iktidara geldikleri 2003 yılında yüzde 38 olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Sonraki yıllarda ise asgari ücret rutin bir çizgi izliyor, ta ki 2016 seçimlerine kadar. Bu yıl seçmene vaat edilen bin 300 TL net vaadinin yerine gelmesi amacıyla yüzde 30’luk bir artış gerçekleşiyor.

ASGARİ ÜCRET NET VE AGİ İLE AÇIKLANIYOR

Ancak bu arada asgari ücrette bizim dikkatimizi çeken ve kamuoyunu da yazılarımızla uyarmaya çalıştığımız bir değişiklik yaşandı. Hükümet öteden beri brüt olarak açıklanan asgari ücreti devletçe çalışanlara sağlanan Asgari Geçim İndirimi’ni (AGİ) de ekleyerek net açıklamaya başladı. Aslında bu doğru yöntem değildi; çünkü asgari ücret yıllardan beri brüt olarak belirlenir, üzerinden yasal kesintiler düşüldükten sonra net tutar açıklanır. Yani asgari ücret fazla görünsün diye üzerine AGİ eklenerek açıklanmaz.

ASGARİ ÜCRETİN BRÜTTEN NETE HESABI

Bu yıl da aynı yöntem izlendi ve aslında 2 bin 558 TL brüt olan asgari ücret net 2 bin 20 TL olarak açıklandı. Asgari ücret üzerindeki yasal kesintiler şöyle;

Brüt asgari ücret 2,558
SGK primi (yüzde 14) 358,12
İşsizlik sigortası (yüzde 1) 25,58
Gelir vergisi (yüzde 15) 326,14
Damga vergisi (yüzde 000.7.59) 19,41
Yasal kesintiler toplamı 729,25
Net asgari ücret 1.828.75
Asgari geçim indirimi 191,85
(bekâr çocuksuz bir çalışan için)
Ele geçen ücret 2,020

Vergi yine asgari ücretlinin sırtında

Önümüzdeki yıl asgari ücretli bir çalışan devlete toplamda 3 bin 913 lira 68 kuruş, yani neredeyse 4 bin TL vergi ödeyecek. Bu rakam çalışan hep yüzde 15’lik vergi diliminde kalırsa geçerli, oysa çalışanlar 2018 yılının eylül ayından itibaren yüzde 20 olan bir üst dilime ulaştılar.

Bu yıl ücretlilere ait gelir vergisi tarifesi henüz açıklanmadığı için hangi ay bir üst dilime ulaşacaklarını bilemiyoruz; ancak yapılması gereken vergi tarifesinde yüzde 15 olan ilk dilimin asgari ücretin yıllık tutarına göre ayarlanmasıdır. Böylece asgari ücretli hiç değilse 12 ay boyunca aynı net ücreti alabilecektir.

Bu arada hükümet son 2 yıldır asgari ücretlinin net ücretinde azalma olmaması için AGİ tutarlarında değişiklik yaparak bu erozyonu önlemeye çalıştı. Ayrıca işverenlere de asgari ücret desteği sağlandı. Bu yıl aynı uygulamaların olup olmayacağını ise hep birlikte göreceğiz.

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ DE ARTTI

Asgari ücrete bağlı olarak ve çalışanların medeni durumuna göre uygulanmakta olan Asgari Geçim İndirimi (AGİ) de arttı. 2019 yılında çalışanlara uygulanacak AGİ tutarları aşağıdaki gibi olacak:

Medeni durumu AGİ
Bekâr 191,88
Evli, Eşin Geliri Olan, 191,88
Evli, Eşin Geliri Olan, Bir Çocuk 220,66
Evli, Eşin Geliri Olan, İki Çocuk 249,44
Evli, Eşin Geliri Olan, Üç Çocuk 287,82
Evli, Eşin Geliri Olan, Dört Çocuk 307,01
Evli, Eşin Geliri Olan, Beş Çocuk 326,2
Evli, Eşin Geliri Olmayan, 230,26
Evli, Eşin Geliri Olmayan, Bir Çocuk 259,04
Evli, Eşin Geliri Olmayan, İki Çocuk 287,82
Evli, Eşin Geliri Olmayan, Üç Çocuk 326,2
Evli, Eşin Geliri Olmayan, Dört Çocuk 326,2
Evli, Eşin Geliri Olmayan, Beş Çocuk 326,2

HÜSEYİN İRFAN FIRAT/ BİRGÜN